TITEL De titel van het boek is 'Beatrijs'. Het is in de Middeleeuwen geschreven, ongeveer in 1374, maar dat is niet zeker, want ergens anders stond dat het ongeveer in 1240 geschreven was. TITELVERKLARING De titel 'Beatrijs' slaat op de hoofdpersoon in het boek. Haar naam wordt maar een keer in het boek genoemd en pas op het einde.(Regel 1029) GENRE Het is een Marialegende d.w.z. een legende waarin Maria een wonder verricht. MOTTO In dit boek zit geen motto.
OMVANG Het boek heeft 47 bladzijden. Het gedicht bestaat uit 1038 dichtregels. Het is niet verdeeld in hoofdstukken, maar wel d.m.v. witregels in 29 kleine stukjes. UITERLIJK De voorkant van 'Beatrijs' is blauw, met de titel erop vermeld. Net als alle andere Middeleeuwse boeken die we gelezen hebben, staat er niet veel meer op de kaft behalve de titel en dat het een vertaling is. DE AUTEUR De schrijver van het boek is onbekend, dus daar valt niet zoveel over te vertellen, maar men vermoedt dat het Diederic van Assenede (+ 1230 - + 1290). Hij heeft ook Floris ende Blancefloer geschreven. JOUW LECTUUR We hebben het boek 'Beatrijs' in de klas gelezen en toen heb ik dezelfde versie uit de bibliotheek gehaald. Die heb ik gebruikt bij mijn boekverslag. Het verhaal DE OPENING Het boek begint met een kleine 'inleiding' van de schrijver. Daarna wordt er verteld hoe Beatrijs als non in het klooster leefde. Ze was verliefd op een jongen en ontmoetten elkaar telkens stiekem. Tot hij haar overhaalde om het klooster te verlaten en samen met hem in een stad te gaan wonen. HET MOTORISCH ELEMENT Na een inleiding waarin de schrijver over het verhaal zelf verteld, volgt er een stuk over Beatrijs in het klooster en hoe zij met de liefde omging. Na dat stuk komen er meer dialogen in het verhaal en minder verteld. Vanaf daar ben je wel 'in' het verhaal.
HET SPANNINGSVERLOOP In 'Beatrijs' komt bijna geen spanning voor. Het is gewoon een beschrijving van Beatrijs' leven. Misschien was het vroeger wel spannend, maar nu is het bijna een saai verhaal. HET HOOGTEPUNT Het hoogtepunt van het verhaal, vind ik, als Beatrijs weer terugkeert in het klooster ( na drie keer geroepen te zijn) en dan blijkt dat ze helemaal niet gemist is, omdat Maria haar plaats al die tijd ingenomen had. DE AFLOOP 'Beatrijs' eindigt wanneer Beatrijs weer gewoon non is geworden en er over haar kinderen verteld wordt hoe het met hen verder ging. Zij blijven bij een weduwe met steun van de abdij. Dan gaat het verhaal nog verder: Beatrijs krijgt een visioen, waarna ze inziet dat bidden niets helpt als ze niet gebiecht heeft. Dan gaat ze naar de abt en biecht haar leven op. Toen werd het haar vergeven. SAMENVATTING De dichter heeft zijn verhaal gehoord van ene Ghysbrecht. De non Beatrijs werkte in het klooster, maar is verliefd. De jongen komt naar het klooster en na lang twijfelen besluit ze om met hem mee te gaan, uit het klooster, de wereld in. Op de avond van vertrek bid ze tot God en legt haar kloosterkleed en de sleutels bij het Mariabeeld. De jongen heeft kleding en sieraden voor haar gekocht. Dan komen de twee in de stad aan en leven er zeven jaar zorgeloos en krijgen twee kinderen. Dan is het geld op en verlaat de man Beatrijs en de kinderen. Om haar kinderen te onderhouden wordt Beatrijs prostituee. Toch blijft ze dagelijks tot Maria bidden. Zo gaat het zeven jaar lang. Na lang rondtrekken komt ze weer terug bij de plaats waar het klooster staat. Ze overnacht daar bij een weduwe en komt te weten dat niemand in het klooster gemerkt heeft dat ze weg was gevlucht. 's Nachts hoort ze een stem die haar zegt terug te moeten gaan naar het klooster. Beatrijs denkt dat het de duivel is en trekt zich er niets van aan. Pas na de derde keer gelooft ze dat het God is en dan gaat ze terug. Daar blijkt dat Maria al die tijd haar taken heeft overgenomen. Dus ze kan weer zonder problemen aan het werk. In het (eventuele) toegevoegde stuk wordt nog verteld dat Beatrijs' kinderen door de weduwe worden opgevoed met steun van het klooster. Beatrijs heeft nog steeds spijt van haar zonden. Dan krijgt ze een visioen en ziet ze in dat bidden niets helpt zolang ze haar zonden niet heeft opgebiecht. Dan gaat ze naar de abt en ze krijgt vergeving. De abt belooft haar om verder voor de kinderen te zorgen en haar verhaal overal te vertellen, zonder dat iemand weet dat het Beatrijs is. PERSONEN De hoofdpersoon is natuurlijk de non Beatrijs. Verder spelen er nog andere onbelangrijke personen in het verhaal: de 'jongeman', de weduwe, Beatrijs' kinderen en de mensen in het klooster. Maar ook Maria speelt een belangrijke rol in het verhaal (het is dan ook een Marialegende).
RELATIES Beatrijs is een non/kosteres in het klooster en ze is wel goedhartig. Ook is ze ijverig, mooi, welgemanierd en trouw aan Maria. Vanaf dat ze twaalf jaar oud was hield ze van de jongen waarmee ze nu wegging. De weduwe woont vlak bij het nonnenklooster en daar mag Beatrijs overnachten. De weduwe krijgt ook later de zorg over Beatrijs' kinderen. Maria speelt in het verhaal de rol als 'plaatsvervangster' van Beatrijs als zij weg is. Maria wordt gezien als bemiddelares tussen God en de mensen, want wie zou meer begrip hebben voor menselijk leed dan een Moeder en wie zou meer van God gedaan kunnen krijgen dan Zijn Moeder zelf. Maria is het symbool van de barmhartigheid. MILIEU Het verhaal speelt zich af in verschillende milieus (hoog en laag): in het nonnenklooster ( + omgeving), in de stad en als prostituée. TIJD 'Beatrijs' speelt zich, denk ik, in de tijd af wanneer het geschreven is, dus wel in de Middeleeuwen. De vertelde tijd is iets meer dan 14 jaar (want ze bleef twee keer zeven jaar weg van het klooster). RUIMTE De plaatsen waar 'Beatrijs' zich afspeelt, zijn het klooster, de stad en de omgeving van het klooster (de tuin, het huis van de weduwe). PERSPECTIEF Het perspectief is de 'auctoriale ik-verteller'. De schrijver vertelt het verhaal, dat lees je ook in de inleiding van de schrijver. In regel 9/10 staat; 'Ik ga over een non vertellen'. THEMATIEK Het thema van dit boek is 'het ingrijpen van 'boven' in het leven op aarde'. Want Maria nam de plaats van Beatrijs in het klooster in, toen zij wegging. REALITEIT Het verhaal is niet echt gebeurd: het is een legende waarin wonderlijke dingen gebeuren. Het is gemaakt om de mensen te laten weten dat ze een beter leven te gaan leiden.
TAALGEBRUIK Er wordt heel beschaafd tegen elkaar gesproken, echt oud taalgebruik. Zoals in het stukje dat Beatrijs en de jongen net onderweg zijn en even rusten in het veld: J: Laat ons het liefdespel spelen. B: Wat zegt u, onbehouwen pummel! (...) God moge u straffen omdat u dit vroeg. (...) Ik ben gekwetst dat u het me nu voorstelt. J: Liefste wees niet boos. Het was Venus die mij hiertoe aanzette. God moge me straffen als ik er ooit nog eens over begin. B: Dan vergeef ik het u. U bent mijn toeverlaat, meer dan wie ook op aarde. In deze tijd zou deze dialoog heel anders lopen. HUMOR In 'Beatrijs' zit geen humor. Het is ook niet grappig bedoeld. STRUCTUUR De structuur in het boek is als een soort cirkel: Eerst een inleiding, dan zie je Beatrijs in het klooster, daarna in de stad. In het tweede deel volgt er een ommekeer en gaat ze weer terug naar het klooster. Dit stuk bestaat uit 2 keer 432 regels. Het is daar ook duidelijk in twee delen verdeeld. Daarna komt er een slotgedeelte, met het visioen van de man met het dode kind. Dat stuk is er waarschijnlijk later aan toegevoegd, want dat past niet in de structuur met de getallen. Het bestaat uit 174 regels. De regels 855 t/m 864 lijken ook een afsluitend stuk en de rest zou door een tweede dichter uitgebreid zijn om de biecht te benadrukken. MOTIEVEN Er zitten heel veel motieven in dit verhaal en ik zal ze allemaal proberen uit te leggen. - Mariaverering: Beatrijs is gered door Maria, omdat ze al die tijd tot Maria bleef bidden. - De angst voor schande: Beatrijs ging de prostitutie in, omdat ze anders moest bedelen. Prostitutie was een minder grote schande dan bedelarij - Symbolische getallen: - 7 : Ze bleef twee keer zeven jaar weg en ze zij iedere dag trouw de zeven Mariagebeden. - 3 : Dat is het heilige getal; Beatrijs werd drie keer geroepen door God dat ze moest terugkeren naar het klooster en pas na de derde keer deed ze het. - Droom / visioen: Beatrijs krijgt een keer een droom, dat ze naar het klooster moet gaan, en een keer een visioen, van de man met het dode kind op zijn arm. - Symbolische kleur: - Blauw: Beatrijs krijgt van haar vriend hemelsblauwe kleding. Blauw is de kleur van Maria. - zonde ( biecht ( vergiffenis: Na alle zonden had Beat rijs gebiecht en werd het haar vergeven. - Het toegeven aan de liefde met zondigheden: Beatrijs was zo verliefd dat ze daarvoor wel wilde zondigen (en later werd ze weer vergeven). LITERATUURMETER: wat vind je van dit boek? ONDERWERP: Het onderwerp geef ik 10 punten. Want een boek over een non die uit het klooster gaat, zondigt en weer wordt vergeven door Maria, zou ik nooit kiezen. Ik vond er niet veel aan.
VERTELSTIJL: De stijl is Middeleeuws geschreven in dichtvorm en ik vind het heel goed van de schrijver dat hij een verhaal kan schrijven in 1038 regels. Dat geef ik 16 punten. THEMA: Het thema 'ingrijpen door Maria in het aardse bestaan' vind ik maar niets. Ik houd niet van die godsdienstige verhalen. 6 punten. PERSONEN: De persoon Beatrijs is wel goed beschreven: Haar karaktertekening was duidelijk. Ik denk dat iedereen haar wel sympathiek gevonden heeft. De andere personages kwamen niet zo duidelijk naar voren, maar die waren ook niet zo belangrijk. 14 punten. GAAN LEVEN: Nee absoluut niet, het boek is niet voor mij gaan leven: Het is sowieso niet echt gebeurd en ik heb er na afloop ook niet verder over nagedacht. 8 punten TOTAAL: 10 + 16 + 6 + 14 + 8 = 54 punten is een 5.4 voor het hele boek.