Wat is een orkaan?
Een orkaan is een zeer krachtige storm met werverwinden die snelheden van 120 km per uur of meer kunnen halen. Een orkaan kan wel meer dan 400 km breed zijn, en kan verscheidene dagen duren voordat hij uiteindelijk afneemt.
Hoe ontstaat een orkaan?
Een orkaan wordt gevormd als waterdamp uit de zee dikke wolken vormt. Terwijl de warme waterdamp en de lucht opstijgen, beginnen ze te draaien in een opwaartse spiraal. Nog meer warme, vochtige lucht stijgt op onder de opstijgende lucht en de wervelende lucht bouwt een enorme orkaan op. De hevige wind draait rond een rustig, wolkenloos gebied van zeer lage druk, dat het “oog” van de orkaan wordt genoemd.
Naamgeving van de orkaan
Orkanen krijgen een naam om ze te identificeren en verwarring te voorkomen als er zich meerdere stormen tegelijkertijd voordoen. Elk jaar beginnen ze opnieuw bij de letter A. Bijv. in 1998 waren de namen voor de Atlantische orkanen Alex, Bonnie, Charley, Dannielle, Earl enzovoort.
Waar ter wereld?
Orkanen ontstaan in gebieden net ten noorden en ten zuiden van de evenaar, de keerkringen: de kreeftskeerkring en de steenbokskeerkring.
Hoe noemen ze orkanen in bepaalde gebieden van de wereld?
In het westelijk deel van de Stille Oceaan worden ze tyfonen genoemd, en in de Indische Oceaan worden orkanen cyclonen genoemd.
Vloedgolf
Orkanen draaien het water beneden hen in elkaar en veroorzaken enorme golven.
Atlantische orkanen
Het orkaanseizoen loopt in het gebied van de Atlantische Oceaan van juni tot november, maar de zwaarste stormen doen zich gewoonlijk voor in augustus en september. De meeste doen zich voor in het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan en passeren vervolgens de Caribische Zee en de Golf van Mexico voordat ze naar het vasteland van de Verenigde Staten draaien.
Intensiteitsschaal
Herbert Saffir, een Amerikaanse ingenieur, gaf zijn naam aan de Saffir-Simpson schaal waarmee de intensiteit van een orkaan wordt aangegeven. De schaal loopt van 1 tot 5.
1 120-153 Schade: Minimaal
2 154-177 Schade: Matig
3 178-209 Schade: Extensief
4 210-249 Schade: Extreem
5 250 en meer Schade: Catastrofaal
Voorzorgmaatregelen
In bepaalde gebieden is er altijd de dreiging van orkanen. Maar zelfs als men gewaarschuwd is, is het moeilijk te weten wat voor voorzorgsmaatregelen men moet treffen. Tegen hevige winden zouden huizen eenvoudig afgesloten moeten worden en de bewoners geëvacueerd voordat de storm toeslaat. Om de verwoestende vloedgolven tegen te houden kun je barrières langs de kust en rivieren bouwen. De beste verdediging tegen een stormvloed en overstroming zijn hoge barrières in zee. In kustgebieden overal ter wereld worden huizen gebouwd op palen om ze te beschermen tegen overstromingen die veroorzaakt worden door tropische stormen.
Wat is een tornado?
Een tornado is een hevige storm, veel kleiner dan een orkaan, maar met nog sterkere wervel winden. De meeste tornado’s bereiken snelheden van 35 tot 65 km per uur, en de schade die zij veroorzaken ligt ongeveer over een breedte van een kilometer en een lengte van 100 km. Een kleine tornado is soms slechts 3 meter breed, die van een grote tornado wel honderd keer breder.
Hoe ontstaat een tornado?
Net als orkanen vormen tornado’s zich langs fronten waar warme, vochtige lucht in aanraking komt met koele, droge lucht. Er vormt zich een onweerswolk, de warme lucht stijgt op, en terwijl steeds meer warme lucht naar binnen raast, begint de lucht te draaien. De draaiende lucht vormt een tornado die op het noordelijke halfrond gewoonlijk tegen de wijzers van de klok indraait. De tornado wordt met zijn onweerswolk verder geduwd door winden hoger in de atmosfeer. Soms vormen zich verschillende kleine tornado’s uit één onweerswolk. Stof en grond worden in te trechter omhoog gezogen, die rong een rustig gebied met lage druk wervelt.
Waterhoos en Zandhoos
Als een tornado ontstaat boven water, worden het water en de nevel opgezogen in de wolken. Dit worden ‘waterhozen’ genoemd, ze zijn meestal niet zo krachtig als tornado’s die op het land.
Soms vormt zich boven een heet, droog gebied en pikt een heleboel rondvliegend stof en zand op. Dit wordt een ‘zandhoos’ genoemd. Deze stoffige wervelstormen lijken energie te verzamelen uit de hitte op de grond en kunnen 300 meter hoog opstijgen in de lucht. Ze komen veel voor in woestijngebieden in de VS, Australië, India en Afrika, waaronder de Sahara.
Tornadoschaal
T. Theodore Fujita, professor in de geofysica aan de universiteit van Chicago, was de naamgever van de Fujita-schaal van tornado-windsnelheden en schade. De schaal loopt van 0 tot 5.
F-0: Tot 116 Schade: Licht
F-1: 117-180 Schade: Matig
F-2: 181-253 Schade: Behoorlijk
F-3: 254-332 Schade: Ernstig
F-4: 333-419 Schade: Verwoestend
F-5: 420+ Schade: Onvoorstelbaar
Tornadobaan
Tornado’s komen overal ter wereld voor, maar het meest in Noord-Amerika, Europa, Oost-Azië en Australië. Golven warme, vochtige lucht uit de Golf van Mexico komen dikwijls in botsing met koelere, droge winden uit de noordelijke staten van Canada en de Rocky Mountains. Een dergelijke botsing leidt tot de vorming van vele tornado’s langs een brede baan land door de staten Texas, Oklahoma, Kansas en Nebraska, wat het gebied de naam ‘tornadobaan’ heeft opgeleverd. De meeste wervelwinden duiken in dit gebied op in april tot juni. Ze komen meestal aan het eind van de middag of vroege avond, maar er zijn ook nachtelijke tornado’s.
Toto
Het National Severe Storms Laboratory ligt midden in het risicogebied van de ‘tornadobaan’ in Oklahoma. Wetenschappers daar hebben instrumentarium ontwikkeld dat in een tornadobaan kan worden gebracht om de temperatuur, luchtdruk, windsnelheid en richting te meten. Ze noemen dit instrument de Totable Tornado Observatory – TOTO in het kort. TOTO weegt 180 kg en wordt vervoerd op een speciaal voor dat doel ontworpen voertuig.
Schuilen voor een tornado
Ondergrondse stormkelders bieden de beste bescherming tegen tornado’s, maar elke kelder kan al bescherming bieden.
Verbazingwekkende wervelwinden
Orkanen zijn gemakkelijk op te sporen, vooral met de hedendaagse wetenschappelijke uitrusting, maar tornado’s zijn vaak zo onverwacht en kortdurend dat er maar weinig over bekend is.
El Niño
El Niño is een oceanische en atmosferisch fenomeen die zich voordoet wanneer het warme water van de Stille Oceaan westwaarts naar het bovenste deel van Zuid-Amerika stroomt, met als gevolg hogere watertemperaturen en klimatologische veranderingen in verschillende mate. Men denkt dat El Niño verbonden is met veranderingen in luchtbewegingen boven de Stille Oceaan, die de normale richting van de passaatwinden doen keren. Het verschijnt ongeveer elke 3 tot 7 jaar en kan het klimaat op aarde elke keer voor langer dan een jaar beïnvloeden. El Niño veroorzaakt meer regenval en stormen in Noord- en Zuid-Amerika, waaronder orkanen en tornado’s, en in Australië en Indonesië extreme droogte.
Het bestuderen van El Niño
Er is een speciaal programma om de effecten van El Niño en andere weersverschijnselen te bestuderen en te meten. De TOPEX/Poseidon satelliet houdt oceaanstromingen over de hele wereld in de gaten zodat meteorologen hun voorspellingen kunnen aanpassen. Elke 10 dagen meet deze satelliet de zeespiegel met een nauwkeurigheid binnen de 13 cm.
Een orkaan is een zeer krachtige storm met werverwinden die snelheden van 120 km per uur of meer kunnen halen. Een orkaan kan wel meer dan 400 km breed zijn, en kan verscheidene dagen duren voordat hij uiteindelijk afneemt.
Hoe ontstaat een orkaan?
Een orkaan wordt gevormd als waterdamp uit de zee dikke wolken vormt. Terwijl de warme waterdamp en de lucht opstijgen, beginnen ze te draaien in een opwaartse spiraal. Nog meer warme, vochtige lucht stijgt op onder de opstijgende lucht en de wervelende lucht bouwt een enorme orkaan op. De hevige wind draait rond een rustig, wolkenloos gebied van zeer lage druk, dat het “oog” van de orkaan wordt genoemd.
Naamgeving van de orkaan
Orkanen krijgen een naam om ze te identificeren en verwarring te voorkomen als er zich meerdere stormen tegelijkertijd voordoen. Elk jaar beginnen ze opnieuw bij de letter A. Bijv. in 1998 waren de namen voor de Atlantische orkanen Alex, Bonnie, Charley, Dannielle, Earl enzovoort.
Orkanen ontstaan in gebieden net ten noorden en ten zuiden van de evenaar, de keerkringen: de kreeftskeerkring en de steenbokskeerkring.
Hoe noemen ze orkanen in bepaalde gebieden van de wereld?
In het westelijk deel van de Stille Oceaan worden ze tyfonen genoemd, en in de Indische Oceaan worden orkanen cyclonen genoemd.
Vloedgolf
Orkanen draaien het water beneden hen in elkaar en veroorzaken enorme golven.
Atlantische orkanen
Het orkaanseizoen loopt in het gebied van de Atlantische Oceaan van juni tot november, maar de zwaarste stormen doen zich gewoonlijk voor in augustus en september. De meeste doen zich voor in het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan en passeren vervolgens de Caribische Zee en de Golf van Mexico voordat ze naar het vasteland van de Verenigde Staten draaien.
Intensiteitsschaal
Herbert Saffir, een Amerikaanse ingenieur, gaf zijn naam aan de Saffir-Simpson schaal waarmee de intensiteit van een orkaan wordt aangegeven. De schaal loopt van 1 tot 5.
1 120-153 Schade: Minimaal
3 178-209 Schade: Extensief
4 210-249 Schade: Extreem
5 250 en meer Schade: Catastrofaal
Voorzorgmaatregelen
In bepaalde gebieden is er altijd de dreiging van orkanen. Maar zelfs als men gewaarschuwd is, is het moeilijk te weten wat voor voorzorgsmaatregelen men moet treffen. Tegen hevige winden zouden huizen eenvoudig afgesloten moeten worden en de bewoners geëvacueerd voordat de storm toeslaat. Om de verwoestende vloedgolven tegen te houden kun je barrières langs de kust en rivieren bouwen. De beste verdediging tegen een stormvloed en overstroming zijn hoge barrières in zee. In kustgebieden overal ter wereld worden huizen gebouwd op palen om ze te beschermen tegen overstromingen die veroorzaakt worden door tropische stormen.
Wat is een tornado?
Een tornado is een hevige storm, veel kleiner dan een orkaan, maar met nog sterkere wervel winden. De meeste tornado’s bereiken snelheden van 35 tot 65 km per uur, en de schade die zij veroorzaken ligt ongeveer over een breedte van een kilometer en een lengte van 100 km. Een kleine tornado is soms slechts 3 meter breed, die van een grote tornado wel honderd keer breder.
Hoe ontstaat een tornado?
Net als orkanen vormen tornado’s zich langs fronten waar warme, vochtige lucht in aanraking komt met koele, droge lucht. Er vormt zich een onweerswolk, de warme lucht stijgt op, en terwijl steeds meer warme lucht naar binnen raast, begint de lucht te draaien. De draaiende lucht vormt een tornado die op het noordelijke halfrond gewoonlijk tegen de wijzers van de klok indraait. De tornado wordt met zijn onweerswolk verder geduwd door winden hoger in de atmosfeer. Soms vormen zich verschillende kleine tornado’s uit één onweerswolk. Stof en grond worden in te trechter omhoog gezogen, die rong een rustig gebied met lage druk wervelt.
Waterhoos en Zandhoos
Als een tornado ontstaat boven water, worden het water en de nevel opgezogen in de wolken. Dit worden ‘waterhozen’ genoemd, ze zijn meestal niet zo krachtig als tornado’s die op het land.
Tornadoschaal
T. Theodore Fujita, professor in de geofysica aan de universiteit van Chicago, was de naamgever van de Fujita-schaal van tornado-windsnelheden en schade. De schaal loopt van 0 tot 5.
F-0: Tot 116 Schade: Licht
F-1: 117-180 Schade: Matig
F-2: 181-253 Schade: Behoorlijk
F-3: 254-332 Schade: Ernstig
F-4: 333-419 Schade: Verwoestend
F-5: 420+ Schade: Onvoorstelbaar
Tornadobaan
Tornado’s komen overal ter wereld voor, maar het meest in Noord-Amerika, Europa, Oost-Azië en Australië. Golven warme, vochtige lucht uit de Golf van Mexico komen dikwijls in botsing met koelere, droge winden uit de noordelijke staten van Canada en de Rocky Mountains. Een dergelijke botsing leidt tot de vorming van vele tornado’s langs een brede baan land door de staten Texas, Oklahoma, Kansas en Nebraska, wat het gebied de naam ‘tornadobaan’ heeft opgeleverd. De meeste wervelwinden duiken in dit gebied op in april tot juni. Ze komen meestal aan het eind van de middag of vroege avond, maar er zijn ook nachtelijke tornado’s.
Toto
Het National Severe Storms Laboratory ligt midden in het risicogebied van de ‘tornadobaan’ in Oklahoma. Wetenschappers daar hebben instrumentarium ontwikkeld dat in een tornadobaan kan worden gebracht om de temperatuur, luchtdruk, windsnelheid en richting te meten. Ze noemen dit instrument de Totable Tornado Observatory – TOTO in het kort. TOTO weegt 180 kg en wordt vervoerd op een speciaal voor dat doel ontworpen voertuig.
Ondergrondse stormkelders bieden de beste bescherming tegen tornado’s, maar elke kelder kan al bescherming bieden.
Verbazingwekkende wervelwinden
Orkanen zijn gemakkelijk op te sporen, vooral met de hedendaagse wetenschappelijke uitrusting, maar tornado’s zijn vaak zo onverwacht en kortdurend dat er maar weinig over bekend is.
El Niño
El Niño is een oceanische en atmosferisch fenomeen die zich voordoet wanneer het warme water van de Stille Oceaan westwaarts naar het bovenste deel van Zuid-Amerika stroomt, met als gevolg hogere watertemperaturen en klimatologische veranderingen in verschillende mate. Men denkt dat El Niño verbonden is met veranderingen in luchtbewegingen boven de Stille Oceaan, die de normale richting van de passaatwinden doen keren. Het verschijnt ongeveer elke 3 tot 7 jaar en kan het klimaat op aarde elke keer voor langer dan een jaar beïnvloeden. El Niño veroorzaakt meer regenval en stormen in Noord- en Zuid-Amerika, waaronder orkanen en tornado’s, en in Australië en Indonesië extreme droogte.
Het bestuderen van El Niño
Er is een speciaal programma om de effecten van El Niño en andere weersverschijnselen te bestuderen en te meten. De TOPEX/Poseidon satelliet houdt oceaanstromingen over de hele wereld in de gaten zodat meteorologen hun voorspellingen kunnen aanpassen. Elke 10 dagen meet deze satelliet de zeespiegel met een nauwkeurigheid binnen de 13 cm.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
M.
M.
bedankt hey ik hoop dast je een goed cijfer hebt
xxxxxxxxxxxxxxx
21 jaar geleden
AntwoordenM.
M.
hoi tulpje
je heb me echt geholpen met je werkstuk!!
heeeeel erg bedankt!!
xxxxx mandy
21 jaar geleden
Antwoorden