Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

This is where I leave you door Jonathan Tropper

Zeker Weten Goed
Foto van Loes
Boekcover This is where I leave you
Shadow
  • Boekverslag door Loes
  • Zeker Weten Goed
  • 25 november 2014
Zeker Weten Goed

Boekcover This is where I leave you
Shadow
This is where I leave you door Jonathan Tropper
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Feitelijke gegevens

  • 1e druk, 2009
  • 400 pagina's
  • Uitgeverij: Penguin Group

Flaptekst

The death of Judd Foxman’s father marks the first time that the entire Foxman family – including Judd’s mother, brothers, and sister – has been together in years. Conspicuously absent: Judd’s wife, Jen, whose fourteen-month-affair with Judd’s radio-shock-jock boss has recently become painfully public.

Simultaneously mourning the death of his father and the demise of his marriage, Judd joins the rest of the Foxmans as they reluctantly submit to their patriarch’s dying request: to spend the seven days following the funeral together. In the same house. Like a family.

As the week quickly spins out of control, longstanding grudges resurface, secrets are revealed, and old passions reawakened. For Judd, it’s a week-long attempt to make sense of the mess his life has become while trying in vain not to get sucked into the regressive battles of his madly dysfunctional family. All of which would be hard enough without the bomb Jen dropped the day Judd’s father died: she’s pregnant.

This Is Where I Leave You is Jonathan Tropper’s most accomplished work to date, a riotously funny, emotionally raw novel about love, marriage, divorce, family, and the ties that bind – whether we like it or not.

Eerste zin

“Dad’s dead,” Wendy says offhandedly, like it’s happened before, like it happens every day.

Samenvatting

Judd Foxman’s leven lijkt op rolletjes te lopen: hij is gelukkig getrouwd met zijn jeugdliefde Jen en heeft een leuke baan als producer bij een landelijk bekend radioprogramma. Als Judd op een dag zijn vrouw in bed vindt met zijn baas veranderd alles. Kort daarna wordt hij gebeld door zijn zus, Wendy. Na lang ziek geweest te zijn is hun vader, Mort Foxman, overleden. Als hij op het moment staat om naar de begrafenis te vertrekken komt Jen hem opzoeken om te vertellen dat ze zwanger is. Judd gaat er vanuit dat de baby van zijn baas is.

Na de begrafenis moet de hele familie Foxman shiva zitten, een Joodse traditie waarbij de familie van de overledene 7 dagen lang bij elkaar in één huis zit en gasten ontvangt die hun steun willen betuigen. Voor het overlijden van Mort heeft de familie Foxman weinig contact met elkaar, en tijdens de shiva komen dan ook de nodige familieproblemen aan het licht. Gedurende de week komt ook Jen op bezoek bij de familie Foxman, en vertelt Judd dat niet Wade maar hij de vader is van haar baby. Judd heeft het hier moeilijk mee; hij besluit zijn jeugdvriendin Penny op te zoeken en beleeft een korte romance met haar.

Door het verhaal heen wordt niet alleen duidelijk wat er mis ging in Judd’s huwelijk, maar hij worstelt ondertussen ook net de nodige familieproblemen: Wendy’s man Barry werkt alleen maar, Paul en Alice lukt het niet om zwanger te worden en Alice vraagt Judd om haar te helpen, Paul is boos op Judd vanwege een ongeluk in hun jeugd, Philip lukt het maar niet om wat van zijn leven te maken en hun moeder blijkt niet alleen op mannen maar ook op de buurvrouw te vallen. Op het moment dat de chaos compleet lijkt, is de shiva na 7 dagen eindelijk voorbij. Dan wordt duidelijk dat niet Judd’s vader maar zijn moeder graag een shiva wilde houden, om zo haar familie weer dichter bij elkaar te brengen. Het boek heeft een open einde; we weten dat Judd niet meer zo boos is op Jen en blij is om vader te worden, we weten dat hij op weg gaat naar Maine, maar we weten niet waarom en voor hoe lang, en of het nog goed komt met Jen.

Dit verslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

Personages

Judd Foxman

Judd is de hoofdpersoon van het boek en degene die het verhaal vertelt. Hij is vermoedelijk in de 30 en werkt als producer bij een grote, landelijke radio show. Hij is getrouwd met Jen, die hij leerde kennen toen ze allebei studeerden. Na hun studie zijn ze meteen getrouwd en in Kingston gaan wonen, een stadje in de staat New York. Net als de rest van zijn familie is Judd nogal open en direct, hij houdt zich niet snel in, en hij benadert dingen met een sarcastisch en droog gevoel voor humor. In het begin van het verhaal is Judd erg boos en verbitterd omdat zijn vrouw Jen vreemd gegaan is en is niet blij met het nieuws dat hij vader wordt. Gedurende de week met zijn familie gooit hij er alles uit; hij spreekt verschillende keren af met Jen, spreekt haar voicemail boos in en vecht met Wade. Aan het einde van de week is Judd een stuk rustiger, hij heeft de situatie geaccepteerd en probeert er het beste van te maken.

Jen Foxman

Jen is de vrouw van Judd. Ze wordt door Judd omschreven als erg knap, toen hij haar voor het eerst zag droeg ze haar lange, blonde haar in een paardenstaart. Jen’s ene been is korter dan het andere, waardoor ze wat scheef loopt. Over haar karakter leren we niet erg veel in het boek, wat we over haar weten komt vooral van wat Judd over haar vertelt. Jen is vreemd gegaan met Judd’s baas, Wade. Ze zegt dat ze het deed omdat ze zich erg alleen voelde na het overlijden van haar ongeboren baby en heeft er veel spijt van, ze houdt veel van Judd.

Wade Boulanger

Wade is een bekende radio DJ en de baas van Judd. Hij gaat vreemd met Jen. Wade is geen prettig persoon, hij is nogal grof, lomp, een echte versierder en Judd was de enige die hem een beetje in het gareel kon houden.

Wendy Foxman

Wendy is het oudste kind in de familie Foxman. Ze is getrouwd met Barry en heeft 3 drukke kinderen; Ryan, Cole en Serena. Ze wonen aan de andere kant van het land, in California. Wendy is ongelukkig in haar huwelijk, haar man Barry werkt teveel en is constant aan de telefoon. Af en toe zoekt ze Horry op om de aandacht te krijgen die ze thuis mist.

Paul Foxman

Paul is het tweede kind in de familie. Hij is getrouwd met Alice. Ze willen graag kinderen, maar het lukt niet om zwanger te worden. Paul werkt in het familiebedrijf, de sportwinkel die hun vader geopend heeft. Paul is erg boos op Judd. Toen ze op de middelbare school zaten is Paul aangevallen door een hond, omdat hij Judd verdedigde tegenover een jongen die hem lastig had gevallen. Dit heeft hem zijn beurs gekost om te gaan studeren en hij heeft dit Judd altijd kwalijk genomen.

Philip Foxman

Philip is het jongste, een beetje ontspoorde broertje van de familie. Hij heeft telkens andere, dubieuze baantjes en laat zelden wat van zich horen. De familie is dan ook niet dol op hem, hij heeft veel verkeerde beslissingen gemaakt in het verleden. Philip maakt altijd de verkeerde opmerking op het verkeerde moment. Na de dood van zijn vader lijkt hij zijn leven te willen beteren, en spreekt uiteindelijk met Paul af dat hij in de winkel mag komen werken. Hij heeft een vriendin die ouder is dan hij, Tracy, maar aan het einde van het boek besluit ze bij hem weg te gaan.

Hillary Foxman

Hillary is de moeder van de familie. Ze is nogal excentriek, schaamt zich nergens voor en neemt geen blad voor de mond. Ze had echter wel moeite om haar verdriet te laten zien toen Mort overleed, ze bleef lang zakelijk. Haar kinderen verwonderen zich over haar kledingkeuze; ze heeft enorme nep-borsten en draagt meestal te weinig kleding. Hillary is de schrijfster van een opvoedboek, waar de kinderen zich behoorlijk voor schamen. Aan het einde van het verhaal wordt duidelijk dat ze verliefd is op de buurvrouw.

Mort Foxman

Mort is de overleden vader van de familie. Mort is helemaal niet religieus en ging maar zelden naar de kerk, daarom zijn de kinderen verbaasd als ze horen dat hij wilde dat ze bij elkaar zouden komen voor een shiva. Later blijkt dat Hillary graag wilde dat ze shiva zouden zitten. Mort was een goede vader. Hij had moeite met emoties tonen en had geen diepe band met de kinderen. Toch hield hij veel van ze en heeft hij goed voor ze gezorgd.

Linda Callen

Linda is de buurvrouw van de familie Foxman, de kinderen kennen haar al hun hele leven. Linda begrijpt Judd en geeft hem een aantal keer goed advies. Aan het einde van het boek blijkt ze een relatie te hebben met Hillary.

Horry Callen

Horry is de zoon van Linda. Linda zorgt voor hem omdat hij een hersenbeschadiging op heeft gelopen bij een gevecht toen hij jonger was. Horry wordt beschreven als een aantrekkelijke man. Hij is nog steeds in staat om vrouwen te versieren, maar heeft een hersenbeschadiging waardoor hij geen normaal leven kan leiden. Hij is altijd verliefd geweest op Wendy, die hem soms op komt zoeken.

Penny Moore

Penny is een oude vriendin van Judd. Er was altijd een aantrekkingskracht tussen hen, maar ze hebben nooit een relatie gehad. Toen ze gingen studeren hebben ze een pact gesloten: als ze op hun 40e alle twee nog geen relatie hebben trouwen ze met elkaar. Ze hebben kort wat met elkaar in de tijd dat Judd shiva zit, maar het houdt geen stand omdat Judd nog teveel problemen heeft. Penny is een knap meisje, klein, vrolijk en kinderlijk, en doet aan kunstschaatsen.

Quotes

"My marriage ended the way these things do: with paramedics and cheesecake." Bladzijde 14
"Philip turns around and straightens his jacket. “Sorry, Boner. Please continue.” Wendy hits the back of his head. “Charlie! Sorry. Rabbi Grodner,” he says quickly, but the chuckles have already rippled through the crowd and Boner looks momentarily homicidal.”" Bladzijde 37
"Then Cole bends down and heaves the potty up over his head in a high arc that brings it crashing down on the dining room table, shattering glasses and sending silverware flying. Alice screams, Horry and I dive for cover, and the contents of Cole’s overturned potty land on Paul’s plate like a side dish. Paul jumps back like a grenade has landed, so violently that he somehow takes Alice down with him in a jumble of libs and chair legs." Bladzijde 49
"“Betty’s daughter Hannah was divorced last year,” my mother says brightly, like she’s delivering a nugget of particularly good news. “I’m sorry to hear that,” I say. Betty nods. “He was addicted to Internet porn.” “It happens,” I say. “Judd’s wife was cheating on him.” “Jesus Christ, Mom!” “What? There’s nothing to be ashamed of.”" Bladzijde 75

Thematiek

Familiebanden/ familiebetrekkingen

Familie is het overkoepelende thema in het boek. Als de familie 7 dagen met elkaar doorbrengt om shiva te zitten worden alle familierelaties op scherp gezet. Iedereen heeft problemen onderling, en ook Judd moet onder ogen zien waar hij lang voor weg is gelopen. Dat de kinderen geen band meer met elkaar hebben levert behoorlijk wat irritaties onderling op, maar het grootste probleem waar Judd mee kampt is schuldgevoel. Zijn vader is lang ziek geweest en in die tijd heeft Judd veel te weinig van zich laten horen. Ook na het ongeluk van Paul was dit het geval; Paul had het erg moeilijk en Judd heeft hem maar een paar keer gebeld. Gaandeweg komt Judd er achter dat zijn familie wel erg belangrijk voor hem is, en door het herinneringen ophalen en het uitpraten van de ruzies komt er weer een stukje van de familieband terug. Tegelijkertijd gaat hij ook zonder echt afscheid te nemen weg, wetende dat iedereen zijn eigen weg gaat. Toch is er wel wat veranderd voor Judd, de last die hij voelde door alle problemen in de familie is van zijn schouders gevallen. Het boek laat duidelijk zien hoe ingewikkeld de relaties binnen een familie kunnen zijn, en wat de rol van individuele personen in een familie is. Het verhaal gaat ook over Judd’s eigen familie, zijn huwelijk met Jen en het gezin wat hij met haar moet gaan vormen door de komst van de baby.

Motieven

Religie

Shiva is een Joods ritueel wat gedaan wordt als iemand overleden is. Dat de familie Foxman het gaat doen is opmerkelijk, want Mort is verre van religieus (later blijkt ook dat niet hij maar Hillary een shiva wilde). Ook de rest van de familie is niet gelovig en heeft weinig met de Joodse tradities, maar ze doen het omdat hun vader het graag wilde. Dit laat zien hoe religie ook een rol kan spelen voor niet-religieuze mensen. Omdat de familie Foxman shiva zit blijft religie een belangrijke rol spelen in het verhaal. Dit is vooral belangrijk op het moment dat de familie de tempel bezoekt, ze voelen zich dan voor het eerst sinds lange tijd weer verbonden met elkaar.

Liefde

Liefde is de rode draad door het verhaal. Judd is behoorlijk in de war over de liefde en wat het voorstelt. Hij is ook constant op zoek naar nieuwe liefde, bijvoorbeeld bij Penny, maar daar is hij eigenlijk nog niet klaar voor. Het verhaal gaat over de liefde tussen Judd en Jen, maar ook over de liefde tussen alle andere stellen uit het verhaal. Wendy en Barry hebben hun huwelijk voor beiden leefbaar gemaakt, hij kan veel werken en zij zoekt af en toe aandacht bij haar jeugdliefde, Paul en Alice hebben het moeilijk omdat ze geen kinderen kunnen krijgen, en Philip heeft moeite met alle aspecten van het leven, dus ook in de liefde. Naast de liefdesrelaties tussen de stellen draait het ook over de liefde tussen de familieleden, en hoe ze in staat zijn om hun problemen op te lossen en elkaar te vergeven.

Seksualiteit

Seksualiteit speelt op verschillende manieren een rol in het verhaal. Judd heeft behoorlijk last van zijn hormonen sinds hij niet meer bij Jen is, hij mist het om samen te zijn met iemand. Jen gebruikt seks, met Wade, om een leegte op te vullen die ze voelde na de dood van haar baby. Daarnaast is Judd’s moeder Hillary nogal seksueel ingesteld, ze draagt meestal te weinig kleding en is een relatie begonnen met de buurvrouw. Ook Wendy en Philip hebben seks met iemand anders dan hun partner. De familie is hier onderling erg open over.

Dood

De familie komt bij elkaar omdat hun vader en man, Mort, overleden is. De dood speelt dus een belangrijke rol in het verhaal. Iedereen reageert op zijn of haar eigen manier op de dood van Mort, maar ze zijn allemaal afstandelijk, alsof er weinig emotie bij komt kijken. Toch mist Judd zijn vader wel als zijn voorbeeld en voelt hij zich op bepaalde momenten erg schuldig omdat hij er zo weinig was toen zijn vader ziek was.

Ontrouw

Jen is Judd niet trouw geweest. Wat dat met Judd doet speelt een grote rol in het boek. Ook Wendy is haar man niet trouw, Philip is Tracy ontrouw en Hillary is Mort op een manier ook niet helemaal trouw geweest.

Opdracht

Mom and Dad

Trivia

Jonathan Tropper is niet alleen een schrijver. Hij is ook docent aan het Manhattanville College, waar hij ‘creative writing’ geeft.

Veel mensen in Jonathan Tropper’s omgeving denken dat hij over hen schrijft. Niets is minder waar: in een interview met Westchester Magazine zegt hij dat al zijn personages fictie zijn, omdat hij vindt dat het bij fictie zijn taak is om dingen te verzinnen die echt lijken maar niet echt zijn.

Ondanks dat Jonathan Tropper zegt dat zijn personages puur fictie zijn, zijn er wel gelijkenissen te vinden tussen zijn leven en zijn literatuur. Net als Judd groeide hij op in een plaatsje niet ver buiten New York City, en heeft hij twee broers en een zus. Elmsbrook, het fictieve dorpje waar Judd opgroeit, is gemodelleerd naar het bestaande dorpje Elmsford.

Op de eerste druk van het boek stond al vermeld dat Jonathan Tropper met Warner Bros. studios aan een filmversie van zijn boek werkte. 5 jaar later, eind 2014, kwam de verfilming eindelijk uit in de Verenigde Staten. Er zijn wel de nodige aanpassingen gedaan, zo heet Judd geen Foxman maar Altman en heet Jen in de film Quinn.

Titelverklaring

Er zijn verschillende manieren om de titel van het boek te verklaren. De titel kan verwijzen naar de dood van Judd’s vader; het moment waarop hij de familie verlaat en ze worden geconfronteerd met hun problemen. De titel kan ook verwijzen naar het open einde van het boek; de meeste familieproblemen zijn opgelost, maar de schrijver laat de lezer ook met een aantal vragen achter. Zo weten we bijvoorbeeld niet precies waar Judd na de shiva naartoe gaat en voor hoe lang, en of het nog goed komt tussen hem en Jen. In het boek vraagt Judd zich constant af wanneer het mis ging tussen hem en Jen, wanneer ze elkaar figuurlijk verlieten. Daar zou de titel ook naar kunnen verwijzen.

Structuur & perspectief

Het boek heeft een hele duidelijke en gedetailleerde indeling. Het is opgedeeld in 50 hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk staat op zichzelf, daarna vallen de hoofdstukken binnen 7 dagen, woensdag tot en met dinsdag. Elke dag heeft een aantal hoofdstukken. Binnen de dagen is er ook een tijdsindeling. Bij elke dag zijn de tijden genoemd waarop gebeurtenissen plaats vinden. Het kan dus zijn dat 5 uur ’s ochtends in hoofdstuk 29 valt, en 8 uur ‘s ochtends bij hoofdstuk 30 hoort. De tijden worden gebruikt om aan te geven op welk moment van de dag iets gebeurt, om duidelijk te maken hoe snel situaties veranderen en hoe gek het is dat sommige gebeurtenissen op één dag plaats vinden, en soms ook om aan te geven dat iets een droom is.

Het verhaal is geschreven in de ik-vorm, Judd is de verteller en een hele enkele keer maakt hij een opmerking rechtstreeks naar de lezer. Alles wat de lezer weet komt hij te weten via Judd, de lezer heeft dus even veel kennis als de hoofdpersoon. Soms weet Judd echter wel meer dan de andere personages. De beschrijving van een gebeurtenis gaat vaak over in de gedachtes die Judd heeft. In plaats van lezen wat er op dat moment gebeurt wordt de lezer wordt dus vaak meegenomen in de gedachtenstroom van Judd.

Decor

Het verhaal speelt zich grotendeels af in het ouderlijk huis van de familie Foxman. Het huis staat in Elmsbrook, New York, en is gelegen in een cul-de-sac. Het is een groot, wit huis wat in het midden van de cul-de-sac staat, waardoor het een herkenningspunt is voor de hele omgeving. Elmsbrook is een suburb, een typische plaats waar Amerikaanse gezinnen hun kinderen laten opgroeien. De plaats van het huis creëert het gevoel dat je lastig weg kunt, wat bij een shiva ook de bedoeling is. Vroeger werd het huis goed bijgehouden door Mort Foxman, hij was altijd aan het klussen. Door de jaren heen is de staat van het huis, net als de staat van de familierelaties, behoorlijk achteruit gegaan. Hoewel Elmsbrook en het huis zelf geen hele grote rol spelen in het verhaal, leent het huis zich wel om terug in de tijd te gaan en verhalen over het verleden te vertellen. Zo zat Judd, net als zijn broers en zus, regelmatig op het dak. Tijdens de shiva zit Judd hier ook wel eens, en dat geeft hem de mogelijkheid om te verwijzen naar situaties uit zijn jeugd. Ook slaapt Judd op de slaapbank in de kelder, die iets vertelt over de geschiedenis tussen Judd en Alice. Het boek is verder weinig specifiek over andere locaties. Een aanzienlijk deel van het verhaal bestaat uit Judd’s gedachtes, daarom is er maar een beperkt aantal locaties en zijn deze ook niet zo van belang.

Het boek komt uit 2009 en speelt zich af in het heden. Dit wordt niet expliciet benoemd, maar een aantal elementen uit het boek zijn wel tekenend voor onze tijd. Een voorbeeld is de relatie tussen Judd’s ouders, Hillary en Mort. Aan het einde van het boek wordt duidelijk dat Hillary al een tijdje een relatie heeft met de buurvrouw, en dat Mort dit goedkeurde. Hun kinderen zijn verbaasd, maar accepteren het wel meteen. Dit zou in het verleden waarschijnlijk anders geweest zijn. Ook de manier waarop de familie met elkaar omgaat, de grote mate van openheid, is modern. Zo schaamt Judd zich niet om te delen dat zijn vrouw vreemd is gegaan en worden onderwerpen die te maken hebben met seks niet uit de weg gegaan. 

Stijl

Jonathan Tropper’s schrijfstijl wordt gekenmerkt door zijn ironische, droge humor. Er komen vrij zware onderwerpen aan bod, maar hij omschrijft ze met een grote dosis droge humor en sarcasme, en maakt de nodige grappen. Ook beschrijft hij situaties erg direct en recht door zee, hij laat geen twijfel bestaan over wat er aan de hand is. Hij doet dit op een erg informele, alledaagse manier. Ook beschrijft Tropper situaties, bijvoorbeeld het moment dat Jen vreemd gaat, extreem uitgebreid. Hier door is er veel ruimte voor humoristische analyses, maar dit betekent ook dat hij lange zinnen maakt en je een stuk soms twee keer moet lezen om het te begrijpen.

In het boek is alleen Judd direct aan het woord, het is geschreven vanuit de ik-vorm. Judd omschrijft wat hij meemaakt. Dit doet hij door middel van dialogen wanneer dat belangrijk is, soms zijn het redelijk lange stukken, maar ook vaak door te reflecteren op de dingen die hij meegemaakt heeft.

Slotzin

Anything can happen.

Beoordeling

Als je van sarcastische en droge humor houdt zul je aan This is Where I Leave You veel plezier beleven. Het verhaal en de personages zijn soms bijna over de top grappig en de situaties waarin ze terecht komen soms bizar. Wel is dit boek, door zowel het taalgebruik als de onderwerpen die aan bod komen, geschikt voor de hogere klassen. Dat het verfilmd is, is een pluspunt; dit maakt het makkelijker om het verhaal te begrijpen en het is leuk om te zien hoe het verhaal is aangepast naar een versie voor het witte doek.

Recensies

"The family’s interactions are sharp, raw and often laugh-out-loud funny, and Judd’s narration is unflinching, occasionally lewd and very keen. Tropper strikes an excellent balance between the family history and its present-day fallout, proving his ability to create touchingly human characters and a deliciously page-turning story." http://www.publishersweek...25-95127-8
"Still, this author’s strong suit is wisecracks, the more irreverent the better. And he gives snarky allure to Judd’s observations. When the singing of a Jewish cantor strikes Judd as long-winded, Judd does not merely speak of boredom. He says that the man’s “slow, operatic tenor makes you want to prostrate yourself on the spot and accept Jesus Christ as your personal savior.”" http://www.nytimes.com/20...oks/&_r=1&
"There's nothing perfect here for the Foxmans -- a father dead and a son cuckolded, and that's just what can be revealed without spoiler -- and Tropper wisely lets these characters exist with -- and without -- dignity. "This Is Where I Leave You" is able to transcend any small quibbles by being consistently surprising. Tropper keeps the reader off-balance by changing the allegiances between siblings and spouses, friends and enemies, lovers and losers, and the result is a novel that charms by allowing for messes, loose ends and the reality that there's only one sure ending for everyone." http://articles.latimes.c...-tropper16

Bronnen

Interview met Jonathan Tropper in Westchester Magazine
http://www.westchestermag...e=1#artanc
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

35.405 scholieren gingen je al voor!

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Ook geschreven door Loes