Feitelijke gegevens

• 7e druk, 2008
• 157 pagina's
• Uitgeverij: Uitgeverij Augustus

Flaptekst

Eerste zin

Aan het eind van de middag kwam de luchtballon over.

Samenvatting

Dit boek gaat over de zeventienjarige Mariecke en begint als zij wordt opgenomen in een jeugdinrichting. Ze wordt verdacht van de moord op haar docent Nederlands, meneer Van Brunschot. Bijna elke dag moet ze praten met een reclasseringsambtenaar die ze Lipstick noemt. Lipstick probeert te achterhalen wat er gebeurd is, maar Mariecke draait veel om de waarheid heen en de reclasseringsambtenaar weet niet wanneer Mariecke de waarheid spreekt.

Voordat Mariecke in de jeugdinrichting zat, woonde ze in een gastgezin. Haar vader, die ze de Specialist noemt, is dokter en daarom veel van huis. Ook haar moeder heeft weinig tijd voor haar. Wel gaan ze samen op vakantie: toen Mariecke vijftien jaar was gingen naar vakantieoord Valtirano. Mariecke vertelt Lipstick over die vakantie en over Daniëlle, een oudere vriendin die ze daar ontmoet heeft. Daniëlle werkte daar achter de bar en als kamermeisje. Mariecke ging samen met haar naar een beekje, waar ze elkaar beter leerden kennen en vriendinnen werden. Bij het beekje had Daniëlle een slang vastgepakt en Mariecke verteld dat je het dier recht in de ogen aan moest kijken. Daniëlle leerde Mariecke veel 'verkeerde' dingen, zoals seks hebben voor geld, drugs dealen en autorijden.

Twee jaar na de vakantie belde Mariecke Daniëlle op en spraken ze af bij een benzinestation in het stadje Villeneuve. Mariecke heeft drie dagen op haar gewacht, maar ze kwam niet opdagen. Mariecke had beloofd om naar haar ouders in Genève te gaan, maar besluit om terug te gaan naar haar gastgezin. Ze gaat op bezoek bij Sammy in Amsterdam en samen gaan ze uit in de HITIT. Daar ziet Mariecke Daniëlle, waarna ze heel boos wordt. Haar boosheid leek Daniëlle niets uit te maken, wat Mariecke kalmeerde.

Mariecke bleef een aantal nachten bij Daniëlle slapen. Toen Daniëlle moest werken en Mariecke alleen in het huis was, kwam er een jongen binnen die drugs eiste. Hij had hier al voor betaald. Mariecke had een pakketje gevonden en gaf het aan de jongen. In alle puinhoop die ontstaan was, vond ze een gedicht van Daniëlle. Toen Mariecke Daniëlle over de jongen vertelde, werd zij woedend: de jongen had nog niet betaald en Mariecke had een pakketje met te veel drugs meegegeven. Ze hadden geld nodig, dus bedacht Daniëlle om mensen te overvallen. Dit was niet erg succesvol: Daniëlle en Mariecke sloegen samen op de vlucht en eindigden bij Marieckes docent Nederlands, meneer Van Brunschot.

Ze deden alsof ze 'gewoon' gezellig op bezoek kwamen, maar terwijl Mariecke Van Brunschot aan de praat hield, zocht Daniëlle spullen om te stelen. Mariecke vertelde Van Brunschot over Daniëlles gedicht. Aan het eind van de avond zijn Daniëlle en Van Brunschot stomdronken en gaan ze met z'n drieën naar het strand. Van Brunschot gaat de zee in en de meiden gaan hem achterna. Eenmaal in het water begon Van Brunschot Daniëlle te betasten en hij zei dingen uit het gedicht van Daniëlle. Daniëlle schrok en stond verstijfd in het water. Mariecke wist opeens wat Daniëlle toen bij het beekje bedoelde: ze moest het gevaar recht in de ogen aankijken. Ze duwde Van Brunschot onder water totdat hij niet meer ademde.

Na de gebeurtenis bij het water komt Mariecke in de inrichting terecht en beginnen de gesprekken met Lipstick, zoals beschreven in het begin van het boek.

Personages

Mariecke

Mariecke is een meisje van zeventien jaar uit een rijke familie. Ze zit in een jeugdinrichting voor de moord op haar docent Nederlands. Mariecke heeft haar eigen grenzen en doet wat ze zelf wil. Ze vindt het moeilijk om over de waarheid te praten en draait er vaak om heen. Ze gelooft sterk in toeval. Mariecke beschrijft zichzelf als beheerst, 'met een goed stel hersens' en niet lelijk.

Lipstick

Lipstick is de bijnaam die Mariecke haar reclasseringsambtenaar heeft gegeven. Ze draagt altijd lipstick en heeft vaak een mantelpakje met ruiten aan. Mariecke vindt haar een raar mens Door veel vragen te stellen probeert Lipstick achter de waarheid te komen. Dit gaat niet makkelijk en hierdoor is Lipstick vaak geïrriteerd en verliest ze haar geduld.

Daniëlle

Daniëlle is een oudere vriendin van Mariecke die ze ontmoet heeft op vakantie. Ze doet waar ze zelf zin in heeft en weet hoe ze mensen moet beïnvloeden. Verder lijkt ze nergens bang voor: zo heeft ze bijvoorbeeld seks voor geld en dealt ze in drugs. Daniëlle heeft een grote invloed op Mariecke.

Freek van Brunschot

Freek van Brunschot is docent Nederlands bij Mariecke op school. Het is een vreemde man die erg naïef is en doet alsof hij nog jong is. Hij heeft is geïnteresseerd in jonge meiden en heeft bijvorbeeld Mariecke en Daniëlle betast.

Quotes

"Ze streek over de schubben. ‘Aai hem maar.’ Ik wendde mijn hoofd af. Ik houd niet van slangen, ook niet als ze niet giftig zijn. 'Je moet hem in de ogen kijken,' zei ze, 'dan kan hij niets doen.' Ik wilde wel, maar ik kon niet." Bladzijde 57

"Opeens wist ik het. Je moet een slang in de ogen kijken. Ik wist wat ze had bedoeld. Ik zwom naar voren om hem aan te kijken. Zijn ogen waren boller zonder bril. Ik keek en ik duwde Er was niets aan ik deed het gewoon." Bladzijde 156

Thematiek

Moord

Het verhaal draait om de moord op docent Van Brunschot en hoe dat gebeurd is. Mariecke wordt verdacht en zit daarom vast in een jeugdinrichting waar ze ondervraagd wordt door Lipstick. Met veel flashbacks vertelt Mariecke uiteindelijk hoe ze Van Brunschot vermoord heeft. Er zijn verschillende redenen die, onder andere door toeval, uiteindelijk ervoor hebben gezorgd dat Mariecke Van Brunschot vermoordt.

Motieven

Toeval

Mariecke gelooft sterk in toeval en dat dingen toevallig gebeuren. Ze denkt vaak "het had zo moeten zijn" of "als dit niet was gebeurd, dan was dat ook niet gebeurd". Door een reeks toevallige gebeurtenissen vermoordt ze uiteindelijk Van Brunschot. Een voorbeeld van toeval in het boek: "Het kwam door de foto. Hij stond in de boekenkast en Van Brunschot botste ertegenaan, anders hadden we hem waarschijnlijk niet eens gezien."

Misbruik

Mariecke en Daniëlle worden allebei door Van Brunschot misbruikt. Mariecke gaat bij hem thuis langs voor een oriëntatiegesprek en tijdens dat gesprek zat hij met zijn handen onder haar trui. Vlak voor de moord betast Van Brunschot ook Daniëlle: ze zijn in het water en hij raakt haar overal aan.

Motto

Er is geen motto.

Opdracht

Er is geen opdracht.

Trivia

Met Slangen aaien won Boelsums de Academica Literatuurprijs. Het boek is ook genomineerd voor de Gouden Strop en stond op de longlist van de Libris Literatuurprijs.

Mirjam Boelsums is naast schrijfster ook sociologe en documentairemaker. Ze heeft stukken gepubliceerd voor Vrij Nederland en de Groene Amsterdammer. Haar documentaire Bovenbad (1999) werd genomineerd voor een Gouden Kalf.

Titelverklaring

Mariecke gaat met haar ouders op vakantie en leert daar Daniëlle kennen. Samen met Daniëlle gaat ze naar een beekje, waar Daniëlle een slang oppakt. Ze aait de schubben en kijkt de slang recht in de ogen. Mariecke wil dit ook wel, maar durft het niet. Later in het verhaal realiseert ze zich dat ze het gevaar, net als bij slangen, recht in de ogen moet durven kijken. 

Structuur & perspectief

Het verhaal is geschreven vanuit het perspectief van de hoofdpersoon: Mariecke. Het bestaat uit zeventien genummerde, relatief korte hoofdstukken en telt 157 bladzijden. Het verhaal verloopt niet chronologisch en er komen veel flashbacks voor. 

Decor

Het verhaal vindt plaats in de jaren '90. De vertelde tijd is enkele jaren: het begint bij de ontmoeting met Daniëlle en het eindigt 2 jaar later, als Mariecke haar hele verhaal aan Lipstick heeft verteld. 

Het verhaal speelt zich voornamelijk af in een jeugdinrichting in Hessum. Mariecke brengt veel tijd door op het kantoortje bij Lipstick. Voor haar tijd in Hessum, kwam Mariecke onder andere in het vakantieoord Valtirano (Italië), Villeneuve (Frankrijk) en Amsterdam. 

Stijl

De stijl van Boelsums is helder en bevat relatief korte zinnen die goed te volgen zijn. Omdat het verhaal door hoofdpersonage Mariecke wordt verteld, is het taalgebruik niet lastig en goed te volgen. Wel worden wel scheldwoorden, Engelse woorden en jongerentaal gebruikt. 

Slotzin

'Het kindje, soms willen ze gewoon niet.'

Recensies

"Boelsums heeft een vlotte pen - haar romanrecept bevat een snufje modern bizar en een scheutje trieste hilariteit - maar weet je niet daverend aan het lachen te krijgen of te ontroeren. Mariecke's ongeluk gaat je nergens aan het hart. Boelsums is kennelijk gefascineerd door de psyche van haar romanpersonage, maar wekt net als Mariecke de indruk in wezen een 'beheerst type' te zijn, die op papier eens lekker dol doet. Echt overtuigend werkt dat niet." https://www.trouw.nl/nieu...gle.com%2F

Bronnen

Trivia

https://www.hebban.nl/aut...anguage:nl