Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2003
• 208 pagina's
• Uitgeverij: HarperCollins Publishers

Flaptekst

Eerste zin

They’ve gone now, and I’m alone at last. I have the whole night ahead of me, and I won’t waste a single moment of it. I shan’t sleep it away.

Samenvatting

Tommy groeit op in Engeland met zijn moeder en twee oudere broers, ‘big Joe’ en Charlie. Molly, een meisje uit de buurt, komt vaak thee bij hen drinken. Tommy is verliefd op haar. Tommy’s vader is overleden doordat er een boom op hem viel. Tommy was hier bij, hij voelt zich er nog lang schuldig over.

De familie woont in een huisje dat eigendom is van de kolonel. Wanneer vader Peaceful is overleden, moet moeder Peaceful werken op het huis van de kolonel, anders mogen ze er niet meer wonen. Dan komt een tante van moeder op de kinderen passen, ze noemen haar ‘grandma Wolf’. Wanneer de vrouw van de kolonel overlijdt, mag de moeder weer terug thuis komen om voor big Joe te zorgen. Hij is namelijk verstandelijk gehandicapt.

Op een gegeven moment begint de eerste wereldoorlog. In het begin merken ze er weinig van, maar uiteindelijk moeten Tommy (ook al is hij nog niet meerderjarig) en Charlie het leger in. Charlie is ondertussen getrouwd met Molly en Molly is zwanger, tot spijt van Tommy.

In het leger maken Tommy en Charlie allerlei verschrikkelijke dingen mee: van de training tot het daadwerkelijke slagveld. Uiteindelijk wordt Charlie aangegeven voor ongehoorzaamheid door één van de commandanten: Hanley, omdat hij tegen een order in ging. Hij krijgt de doodstraf. Daarvoor heeft hij zijn pasgeboren kindje nog wel kunnen zien, omdat hij in zijn voet geschoten was en dus even naar huis moest om aan te sterken.

Tommy en Charlie nemen afscheid, Tommy moet aan Charlie beloven dat hij voor Molly en Tommy junior zal passen als hij het overleeft. Of dat ook zo is, weet de lezer niet.

Personages

Tommy Peaceful

De hoofdpersoon van het verhaal en de verteller. Hij wordt 'Tommo' genoemd door Charlie, zijn officiële naam is Thomas. Zijn naam is een soort symbool voor alle soldaten: iedereen in de pub spreekt iedere soldaat aan met 'Tommy', maar Tommy heet dus echt zo. Tommy draagt een schuldgevoel met zich mee omdat hij denkt dat hij zijn vader heeft vermoord, omdat zijn vader hem wilde redden. Hij kijkt erg op tegen zijn broer en is verliefd op Molly. Hij gaat het leger in wanneer hij vijftien is. Vanuit de loopgraven vertelt hij dit verhaal.

Charlie Peaceful

De oudere broer van Tommy. Hij heeft altijd een beschermende rol aangenomen ten opzichte van Tommy: op school en thuis. Hij, Tommy en Molly waren een soort drie-eenheid, maar hij en Molly ontwikkelen een liefdesrelatie. Ook Charlie gaat naar het front, waar hij Tommy nog steeds beschermt. Hij heeft een sterke mening en komt hier ook voor uit, wat er uiteindelijk toe leidt dat hij geëxecuteerd wordt wegens verraad. Hij heeft zijn kindje daarvoor nog wel even kunnen zien.

Molly

Tommy is al zijn hele jeugd verliefd op Molly. Ze zit bij hem en Charlie op school en heeft geen fijne gezinssituatie, dus ze komt iedere middag met de Peacefuls mee naar huis om thee te drinken. Ze ontwikkelt een liefdesrelatie met Charlie, maar het wordt door haar ouders verboden. Op een gegeven moment blijkt ze zwanger en ze trouwen. Ze blijft in zekere zin alleen over wanneer Charlie overlijdt: of Tommy het overleeft, wordt niet duidelijk uit het verhaal.

Moeder Peaceful

Haar voornaam komen we niet te weten: Tommy noemt haar altijd 'moeder'. Ze is een soort baken in het leven van Tommy (en Charlie) en later ook een surrogaatmoeder voor Molly.

Big Joe

De oudere broer van Tommy en Charlie. Zijn hersenen raakten beschadigd bij de geboorte, dus hij heeft een leerachterstand. Hij heeft een heel groot empathisch vermogen en de hele familie houdt enorm veel van hem.

Anna

Anna is de dochter van de baas van de pub waar soldaten vaak komen. Het lijkt alsof er wat spanning tussen Tommy en haar is. Ze overlijdt door een verloren bom.

Sergeant Hanley

De 'horrible Hanley' is een commandant, die onrechtvaardig is tegenover de soldaten. Hij zorgt er ook voor dat Charlie vervolgd wordt voor ongehoorzaamheid.

Sergeant Wilkes

Deze commandant is het tegenovergestelde van Hanley. Hij is rechtvaardig en elke soldaat mag hem. Hij raakt gewond, maar Charlie redt zijn leven. Als dank krijgt Charlie zijn gouden horloge, welke Charlie weer doorgeeft aan Tommy.

Quotes

"Aha!” he cries, pointing right at me. Everyone has turned to look. “A new boy, a new boy to add to my trials and tribulations. Was not one Peaceful enough? What have I done to deserve another one? First a Charlie Peaceful, and now a Thomas Peaceful. Is there no end to my woes?" Bladzijde 19

"I know I have a friend. In playtime, in the school yard, I want to go over and talk to her, but I can’t because she’s always surrounded by a gaggle of giggling girls. They keep looking at me over their shoulders and laughing." Bladzijde 19

"Then all of a sudden she says: “I like Big Joe. He’s kind. I like people who are kind.” Molly likes Big Joe. Now I know for sure that I will love her till the day I die." Bladzijde 32

"By stand-to the next morning I knew for sure that Charlie would not be coming back, that all my stories had been just that, stories. Pete and Nipper and the others had tried to convince me that he might still be alive. But I knew he was not. I was not grieving. I was numb inside, as void of all feeling as the hands that clutched my rifle." Bladzijde 149

"I could no longer even pretend to myself that I believed in a merciful god, nor in a heaven, not any more, not after I had seen what men could do to one another. I could believe only in the hell I was living in, a hell on earth, and it was man-made, not God-made." Bladzijde 150

Thematiek

Dood

Tommy ziet enorm veel soldaten dood gaan, dit doet hem nadenken over zijn religie: hij gelooft niet meer in een God doordat hij ziet wat mensen elkaar allemaal aan doen.

Oorlog: algemeen

Het belangrijkste thema is oorlog. Dit vormt de locatie van het verhaal, Tommy groeit hier als het ware op en het heeft enorme impact op de familie van Tommy.

Motieven

Klasseverschillen

Dit komt het meest duidelijk naar voren in de interactie tussen moeder Peaceful en de kolonel. Wanneer vader overlijdt, moet moeder werken voor de kolonel, omdat hij hun huis bezit. Het komt ook naar voren in het verschil tussen de tante 'wolfwoman' van moeder en moeder zelf: wolfwoman doet altijd alsof ze veel beter is dan de rest.

Jeugdherinneringen

Tommy vertelt over zijn jeugd, vanuit zijn herinneringen.

Gouden zakhorloge

Dit horloge is een belangrijk motief. Het duidt de hoofdstukken aan en is voor Tommy een enorme houvast. Charlie kreeg hem van de commandant en geeft hem weer door wanneer hij zelf dood gaat.

Oranges and lemons lied

Dit liedje wordt altijd door Big Joe gezongen en later zingen Tommy en Charlie hem ook tijdens de oorlog. Het is een soort symbool om rust te geven. Charlie zingt hem ook wanneer hij geëxecuteerd wordt. Het doet denken aan thuis: aan Big Joe en zijn onschuldigheid.

Opdracht

For my dear godmother, Mary Niven

Titelverklaring

Private Peaceful verwijst naar de achternaam van de hoofdpersoon: Tommy (en Charlie).

Structuur & perspectief

Het boek bestaat uit hoofdstukken, die getiteld zijn met tijden, die in totaal 24 uur beslaan. Dit heeft te maken met het feit dat Tommy een horloge van Charlie kreeg voordat hij geëxecuteerd zou worden. Er is een voorwoord door de auteur en achteraf een soort dankwoord samen met achtergrondinformatie over de totstandkoming van dit verhaal.

Het is geschreven vanuit het perspectief van Tommy en het lijkt zo alsof het slagveld in het ‘nu’ is en hij herinneringen over o.a. zijn jeugd en de trainingskampen verteld. Ieder hoofdstuk begint met een alinea over de situatie waarin hij zich op dat moment bevindt.   

Decor

Het verhaal speelt zich af in Engeland, Frankrijk en België. Tommy en Charlie groeien op in Engeland, gaan dan als soldaat naar Frankrijk en België. Het bedraagt 24 uur, maar als je de herinneringen van Tommy meetelt, een aantal jaar, namelijk vanaf de vroege jeugd van Tommy. Het stopt dus na 24 uur en je weet ook niet hoe het daarna afloopt.

 

Stijl

De stijl is heel treffend: je leest het bijna met een accent in je hoofd. Het is duidelijk vanuit Tommy geschreven: hij is nog maar zeventien/achttien als je erop afgaat dat het bedacht is toen Tommy soldaat was. 

Slotzin

We’ll push them all the way to Berlin. I’ve heard that before. All I know is that I must survive. I have promises to keep.

Bijzonderheden

De naam Peaceful is op een echte familienaam gebaseerd, die op een grafsteen stond (Peacefull). 

Beoordeling

Het verhaal is erg meeslepend. Het is natuurlijk ook bizar wat voor verschrikkingen er tijdens de eerste wereldoorlog hebben plaatsgevonden, en dit verhaal geeft een soort 'inside' perspectief, van Tommy. Behalve de oorlog, is ook zijn jeugd tragisch. Je leeft gewoon heel erg mee, al helemaal wanneer Charlie geëxecuteerd wordt. Het is dan ook tergend dat je niet weet hoe het afloopt met Tommy zelf, omdat je zo erg hoopt dat hij het overleeft zodat hij voor zijn neefje kan zorgen.

Recensies

"The way Michael Morpurgo builds up the novel is compelling and truly touching. After reading this novel I have often found myself wondering why there is war and what people try to get out of it." https://www.theguardian.c...l-morpurgo

"From the Children's Laureate of England, a stunning novel of the First World War, a boy who is on its front lines, and a childhood remembered." https://www.goodreads.com...e_Peaceful

Bronnen

Uitgebreid boekverslag inclusief symbolen en allegorieën in het Engels over Private Peaceful.

https://www.gradesaver.co...e-peaceful