Feitelijke gegevens

• 11e druk, 2005
• 235 pagina's
• Uitgeverij: Uitgeverij De Arbeiderspers

Flaptekst

Eerste zin

Roos was dood en ik wist niet wat ik aan moest trekken.

Samenvatting

Het verhaal begint op de crematie van Roos, die aan een zonnesteek op het strand van Katwijk is overleden. Roos heeft in haar testament gezet dat Leonie voor haar poezen moet zorgen in het huis van Roos. Leonie gaat dus naar het huis van Roos om daar te wonen, wat er heel anders uitziet dan haar eigen huis. De notaris vertelt Leonie dat ze er het beste zoveel mogelijk uit kan gaan zien als Roos, om het de katten zo fijn mogelijk te maken. 

Na een tijdje wordt ze door Freek gebeld, die nog niet wist dat Roos dood was. Freek zegt dat hij denkt dat Roos is vermoord. Leonie en Freek gaan samen op onderzoek uit en zo leert Leonie Roos steeds beter kennen. Roos kent Freek bijvoorbeeld van Roos' SM-praktijken: ze verdient veel geld naast haar baan op het laboratorium. 

Het blijkt dat Roos echt vermoord is, en wel door de vrouw van de hoogleraar van het laboratorium. Roos wist namelijk van de frauduleuze praktijken van Eduard (haar man) en de vrouw wilde voorkomen dat de goede naam van haar man besmet zou raken. 

Die vrouw denkt dat Leonie weet dat zij de dader is, omdat Leonie zich als Roos kleedt. Ze wisselt een doosje champignons om met een doosje waar gif in zit, wanneer Leonie aan het winkelen is. Leonie proeft het meteen en belt Freek. Zo is voorkomen dat Leonie ook zou komen te overlijden. 

Uiteindelijk is de dader gepakt, maar omdat zij ongeneeslijk ziek is, besluiten ze dat het onnodig zou zijn om haar te vervolgen. 

Personages

Leonie Kuyper

Hoofdpersoon. Ze is een single vrouw van eind veertig die werkt als invaldocent Frans. Ze is ook vertaalster. Ze worstelt met haar identiteit en wordt niet omschreven als typisch vrouwelijk, hoewel ze zich wel zo kleedt. Andere mensen omschrijven haar soms als dik en een beetje lomp.

Roos Berczy

Beste vriendin van Leonie. Ze is 42 en heeft een Hongaarse afkomst. Ze werkt al een hele tijd op het instituut voor biologen. Door emiretus hoogleraar Eduard Wehnagel wordt ze op haar crematie geprezen om haar nauwkeurigheid, maar later blijkt dat hij een affaire met Roos had en dat ze meedeed aan frauduleus onderzoek. Roos ziet er opvallend uit, met felle kunstnagels en strakke mantelpakjes. Ze is altijd bruin van de zon. Ze vult haar salaris aan met een baan als SM-meesteres.

Freek Volberda

Met enkele andere mannen vormt Freek een SM-clubje, waarbij hij gebruikmaakt van de diensten van roos. Freek vond Roos een 'wereldwijf'. Daarom wil hij graag helpen om haar moordenaar te vinden.

Quotes

"De vrouw van Bas wendde zich kwaad af, zag mij, wierp een misprijzende blik op mijn kousen en vervolgens op mijn armzalige laktasje, deed een stap mijn richting uit en zei toen: 'Wat een bloedmooi pakje heb je aan.' 'Dank je wel.' 'Jammer alleen,' zei ze, 'dat ze het niet in jouw maat hadden.'" Bladzijde 11

"Maar misschien was ze niet verbaasd geweest; waarschijnlijk had ze allang vernomen dat ik rondliep in de kleren en met de nagels van Roos en mijn haar in haar coupe had laten knippen. Of misschien had ze, omdat ze zich in de geest van Roos, door haar te vermoorden, veel effectiever had toegeëigend dan ik ooit zou kunnen, alleen maar als Sara in haar tent gelachen om mijn primitieve pogingen er als lookalike van Roos uit te zien." Bladzijde 210

Thematiek

Identiteitsprobleem

De hoofdpersoon Leonie heeft een identiteitsprobleem. Ze weet niet wie ze eigenlijk is, wat ook een factor is in het verworden tot Roos na de dood van Roos.

Eenzaamheid

Leonie is heel eenzaam. In het hele boek komt dit gevoel terug. De taak van Leonie om de moordenaar van Roos te vinden, komt dus eigenlijk als geroepen.

Whodunit

Dit verhaal kun je een 'whodunit' noemen, omdat je je als lezer de hele tijd afvraagt wie Roos heeft vermoord.

Motieven

Nepnagels van roos

De kunstnagels van Roos komen steeds terug, omdat ze het 'handelsmerk' van Roos waren. Wanneer andere mensen zien dat Leonie dit soort kunstnagels draagt, samen met de kleding en het kapsel van Roos, dan denken ze dat Roos echt uit de dood is opgestaan.

Foto van naakte man in de kast van roos

Leonie vindt een foto in de kast van Roos waarop een naakte man staat. Deze man blijkt veel invloed te hebben op het leven van Roos en ook op haar moord.

Kinderloosheid

Zowel Roos als Leonie zijn kinderloos. Voor Roos was dat een bewuste keuze, maar Leonie is er niet zo blij mee. Het heeft veel invloed op haar leven, waardoor ze ook meer eenzaam is. Het gaat zelfs zo ver dat ze vriendschappen liet verwateren wanneer haar vriendinnen kinderen kregen.

Champignons

Leonie eet veel champignons, wat andere mensen een beetje raar vinden. Met deze champignons is ze vergiftigd.

Doornappelstruik

Het zaad van de doornappelstruik is heel giftig. Dit zaad is door de vrouw van Eduard Wehnagel gebruikt om Roos te vermoorden.

Motto

Er is geen motto.

Opdracht

Er is geen opdracht.

Titelverklaring

In de binnentuin van het laboratorium waar Roos werkt, staat een zonnewijzer. Op deze zonnewijzer staan in gouden letters de namen van de hoogleraren. De hoogleraren Mentink en Wehnagel die tijdens het verhaal op het instituut werken, willen dan ook dat er absoluut geen smet op hun namen terecht komt. De goede naam kan verpest worden door Roos, omdat zij afweet van fraudepraktijken. De vrouw van Wehnagel wil haar man beschermen en vermoordt daarom Roos. 

Structuur & perspectief

Het boek bestaat uit 26 genummerde hoofdstukken, ze hebben geen titel. Het verhaal is chronologisch opgebouwd, er gebeuren wel een paar flashbacks.

Het verhaal wordt verteld door Leonie, met een ik-perspectief. Zij 'maakt alles mee' op hetzelfde moment als de lezer. In hoofdstuk 25 is Leonie bewusteloos, daar vertelt een alwetende verteller.

Decor

Het verhaal speelt zich af gedurende vier maanden. Tijdens de verschijningsdatum van het boek (2002) was de komst van de euro in discussie, daar gaat het in het boek ook over. Het verhaal speelt zich af in Katwijk (moord op Roos), Groenhoven (waar de notaris woont) en Den Haag.

Stijl

De stijl in dit boek past bij een echte thriller, waarbij de spanning wordt opgebouwd. Er komen veel grappen in het boek voor, zoals de notaris die stottert en zijn eigen naam niet kan uitspreken of de SM-praktijk van Roos die wordt gerelativeerd door een collega van haar. 

Er komt best veel eigenaardig taalgebruik voor, bijvoorbeeld 'proliferatie van poezenbladen'. 

Slotzin

'Ik geloof het wel. Misschien staat er nog een bakje aangebroken champignons.'

Recensies

"Maarten 't Hart lezen is genieten. Ook ‹De zonnewijzer› is weer een goed verhaal, zelfs af en toe spannend, met veel humor erin en met rake zinnen. Niet echt «intellectueel» misschien, maar een timmerman hoeft ook niet altijd een paleis te bouwen. Soms gewoon een goede trap." https://www.groene.nl/art...-oorbellen

"Toch laat ’t Hart in deze roman zien dat hij een begenadigd schrijver is en ook hier zie je sporen van zijn elegante manier van met taal omgaan." https://persoonlijk.wimpe...nnewijzer/