Ik kan nog steeds niet vliegen door Anna Woltz

Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2012
• 176 pagina's
• Uitgeverij: Querido

Flaptekst

Eerste zin

'Ik ga,' schreeuwt Luuk naar boven.

Samenvatting

Na de oorlog vertrekken honderden kinderen naar Denemarken om aan te sterken van de hongerwinter. Zo ook Luuk. Luuk staat op het punt om te vertrekken. Hij vertelt zijn moeder dat hij niet wil dat ze hem komt uitzwaaien. Op het plein verzamelen allemaal magere kinderen met koffers zich bij de bussen. Alle kinderen hebben hun ouders bij zich. Luuk ziet een meisje dat haar moeder streng toespreekt. Ze beveelt haar moeder om voldoende rust te nemen. Na een tijdje krijgt Luuk een label omgehangen met daarop zijn bestemming: Fåborg. In de bus zit Luuk op de achterbank samen met drie andere jongens. Alle kinderen beginnen te zwaaien naar hun ouders. Luuk zwaait niet, want er staat toch niemand op hem te wachten. Als Luuk toch begint mee te zwaaien en een grap maakt over zijn moeder die zogenaamd haar tieten moet wassen, spreekt het strenge meisje dat hij eerder heeft zien staan hem daar op aan. 

Ook Ida gaat naar Fåborg in Denemarken. Maar ze is vooral geïnteresseerd in het feit dat ze door Duitsland zullen rijden. Eindelijk zal ze Duitsland gaan zien. Ida denkt terug aan de tijd voor de oorlog, toen alles nog normaal was. Ze maakt zich zorgen om haar moeder, die nu alles alleen moet doen thuis. Ida weet zeker dat haar moeder niet zonder haar kan. Ondertussen zingen de jongens op de achterbank vieze liedjes, waardoor Ida geïrriteerd raakt. 

 In Groningen komt de bus tot stilstand. De kinderen zullen die nacht in een verlaten tabaksfabriek slapen. Als Luuk 's avond nog even naar het toilet loopt, komt hij twee meisjes tegen, waarvan er eentje moet huilen. Luuk herkent het oudste meisje meteen (het is het meisje dat haar moeder streng aansprak, Ida), maar het andere meisje herkent hij niet. En dat ziet hij opeens dat het onbekende meisje maar één oog heeft. Ida zegt dat Luuk weg moet gaan, maar Luuk loopt naar het meisje met één oog toe en vraagt hoe het met haar gaat. Hij komt er ook achter dat het meisje aan een hand maar drie vingers heeft. Het meisje is bang dat er die nacht bommen op het dak van de fabriek zullen vallen. Luuk maakt duidelijk dat de oorlog voorbij is en dat het meisje niet bang hoeft te zijn voor bommen. Ida's vader vertelde vroeger altijd verhalen en dan vergat ze alles om haar heen. Ze besluit het meisje (Sjoukje) nu ook een verhaal te vertellen. Uiteindelijk gaat het drietal terug naar de slaapzaal.

De volgende ochtend gaat de reis weer verder. Dit keer reizen ze in viswagens. Nu vertrekken ze echt naar Denemarken. Ida en Luuk zitten in dezelfde wagen. Om de beurt mogen de kinderen bij het hekje staan om naar buiten te kunnen kijken. Ida wil per se Duitsland zien en dringt zich daarom ook naar voren. Als ze in Bremen aankomen is het helemaal dringen geblazen. Alle kinderen willen Bremen zien, maar ze zien een stad die volledig in puin ligt. Toch wonen er nog mensen die allemaal erg mager zijn en hun smeken om een beetje eten. De kinderen beginnen de Duitsers uit te schelden voor moffen en nazi's. Ida gaat tegen het gescheld in en zegt dat alle kinderen hun mond moeten houden. Niet iedere Duitser is volgens haar ook een mof. Dit had ze niet moeten zeggen, want nu denk iedereen dat ze fout was in de oorlog en dat haar vader een verrader is. Ida stormt op een meisje af dat haar beledigd en smijt haar op de grond. Ze beginnen te vechten, maar Luuk en een leider houden hen tegen. 

De volgende ochtend passeren de viswagens de Deense grens. Daar worden de kinderen naar een loods geleid waar ze hun kleren uit moeten doen. Ze worden gewassen en gewogen. Daarna mogen ze hun gewassen kleren weer aantrekken. De rest van de dag spelen ze spelletjes en zitten ze bij het kampvuur. Na het ontbijt de ochtend erna, moeten ze opnieuw in de viswagen gaan zitten.  Langzaam rijden ze naar Fåborg. Eenmaal daar wordt bekendgemaakt wie er bij welk gezin terechtkomt. Ida en Luuk komen terecht in hetzelfde gezin, maar dat vinden ze allebei niet leuk.

Ida en Luuk ontmoeten hun gastgezin. De man en de vrouw zien er gezond uit en stellen zich voor als Mor en Far. Na een prachtige tocht in een rijtuig dat wordt voortgetrokken door een mooi paard komen ze aan op de boerderij. In de keuken is de tafel gedekt alsof er een feest is en dus begint Luuk meteen te eten. Ida eet niet. Ze zegt dat ze niet kan eten. Luuk zegt tegen Ida dat haar familie juist wil dat ze eet, maar Ida krijgt bijna geen hap door haar keel.

Ida wordt wakker in een mooie kamer die ze toegewezen heeft gekregen. Op de stoel treft ze nieuwe klompen en een jurk aan. Ze denkt dat het huis leeg is, maar dan ontmoet ze Kirsten. Kirsten is de dochter van de boer en de boerin (Far en Mor) en ze is zestien jaar. Ida staat ervan versteld dat Kirsten er al zo volwassen uitziet en zo brutaal is tegen haar ouders. Na het ontbijt gaan Ida en Kirsten naar de koeien. Kirsten melkt de koeien, maar dat ziet Ida niet zitten dus ze besluit de rest van de boerderij te gaan verkennen.  Ze gaat naar de paarden en daar ontmoet ze Rasmus, de zoon van de boer en de boerin. Rasmus is twintig jaar. Ida ziet maar twee paarden staan en weet niet waar het derde paard is dat dag ervoor voor de koets liep. Ida probeert te vragen waar het paard is, maar dat lukt niet zo goed, want ze preekt natuurlijk geen Deens. Uiteindelijk weet Rasmus haar uit te leggen dat het koetspaard van de buren is en dat hun koetspaard is meegenomen door de Duitsers. Hij weet niet waar het paard is, maar hij denkt dat het dood is.  

Ida maakt Luuk wakker en stelt hem aan de rest van de familie voor. Ida komt erachter dat Far en Mor een tweeling hebben: Rasmus en Søren. Halverwege het ontbijt komt Kirsten binnen. Luuk is meteen van haar onder de indruk. Kirsten en Far krijgen ruzie. Dat gebeurt wel vaker. Ida en Luuk vluchten naar buiten om met elkaar te praten. Luuk vertelt dat zijn moeder in de oorlog vaak weg moest omdat, zoals zijn moeder zei, ze voor zieke onderduikers zorgde. Op een avond ging Luuk zijn moeder ophalen, maar hij vond haar zoenend met een andere man. Luuk raakt een beetje overstuur en gaat ervandoor. In het bos komt hij Kirsten tegen. Luuk helpt haar met houthakken.

Ida baalt ervan dat ze niet mee mag helpen op de boerderij, terwijl Luuk dat wel mag. Luuk vertelt haar dat ze niet mag helpen, omdat ze daar te mager voor is. Plots komen er drie paarden en een man het terrein op. Ida denkt dat ze het gestolen koetspaard komen terugbrengen, maar dat is niet het geval. De mannen laten wel het mooiste paard achter op de boerderij. Het dier is behoorlijk onrustig, maar Ida weet het rustig te krijgen. Uiteindelijk mag Ida de naam voor het paard verzinnen. Ze noemt het paard Pelgrim.

Luuk geniet van het leven op de boerderij en begint steeds meer Deens te leren. Ook vindt hij het wel heel fijn dat hij Kirsten elke dag kan zien. Hij doet extra zijn best tijdens het oogsten van het graan, maar Kirsten heeft geen oog voor hem. Op een dag komt Ida op Pelgrim aanrijden. Ze heeft stiekem geoefend met paardrijden. Far wordt boos op haar, omdat hij het te gevaarlijk vindt. Kirsten vertelt dat Far ook vaker op haar boos wordt, omdat hij haar niet begrijpt. Kirsten is ook wel een beetje brutaal. Zo pakt ze gewoon het geweer van haar vader om een paar duiven te schieten en is ze een keer heel erg laat teruggekomen van een feest. Op een nacht kijken Luuk en Ida naar een kalfje dat geboren wordt. Hierbij doet Kirsten een beetje raar en ze loopt de stal uit. 

Op een middag vraagt Ida aan Luuk of zij een keer de koeien terug mag drijven naar de stal. Dit is normaal iets wat Luuk doet, maar Luuk vindt dit goed. Tijdens het eten komen Luuk en Ida erachter dat er tienduizenden Duitsers gevangen worden gehouden in de Deense stad Oksbøl. De Duitsers leven er onder slechte omstandigheden. Ida is hierdoor een beetje van slag. Die middag probeert Ida de koeien terug te drijven, maar ze ontsnappen. Luuk neemt de schuld op zich. Luuk en Ida krijgen ruzie. Luuk zegt dat hij wilde dat Ida' vader dood was. Die nacht loopt Ida weg. Ze rijdt op pelgrim het terrein af en gaat op zoek naar haar vader. Ze denkt dat haar vader in Oksbøl is. 

De volgende morgen gaan de mannen, behalve Luuk, op zoek naar Ida. Kirsten en Luuk blijven achter. Luuk komt erachter dat Ida's vader daadwerkelijk dood is. Hij is dwangarbeider voor de Duitsers geweest. Kirsten dacht dat Luuk dat wel wist. Luuk begrijpt ineens waarom Ida soms zo raar deed. Luuk bedenkt dat Ida vast naar Oksbøl is gegaan om haar vader te zoeken. De twee besluiten Ida achterna te gaan, ondanks dat dit niet mocht van Mor.

Ida's tocht is zwaar. Het regent en ze heeft het erg koud. Ze denkt terug aan de brieven die haar vader aan haar schreef. Luuk en Kirsten zijn intussen onderweg. Kirsten vertelt over haar eerste zoen. Luuk vertelt dat zijn moeder is vreemdgegaan. Dan zien ze Ida op het strand staan. Ze is helemaal doorweekt en koud. Ida en Luuk gaan achter in de hooiwagen zitten. Kirsten rijdt hen naar huis. Als ze thuis zijn, vertelt Kirsten aan haar familie dat ze zwanger is. 

Op de boerderij moet Ida in bed blijven, want ze heeft koorts. Even denken ze dat Ida niet meer beter wordt, maar gelukkig gaat het steeds iets beter. Ida vertelt het verhaal over haar vader aan Luuk. Ida gaat inzien dat haar vader dood is en niet meer terugkomt. Far is erg lief voor Ida. Hij komt haar vaak even met haar praten op haar kamer. Far is wel erg boos op Kirsten. 

Langzaam wordt Ida beter en komt ze haar bed weer uit. Ze is aan het breien geslagen en breit kleding voor de toekomstige baby van Kirsten. De dagen gaan erg snel voorbij en ineens is het tijd om afscheid te nemen. Ida en Luuk bedanken de familie en vertrekken naar huis. Ze beloven de familie te schrijven en nog een keer terug te komen. Dan kunnen ze meteen Kirstens baby zien. Het was voor hen allebei een zomer die ze nooit meer vergeten.

 

 

 

 

 

 

 

Personages

Luuk

Luuk is een echte avonturier, een beetje brutaal, maar hij heeft ook een gevoelige kant. Hij is heel erg benieuwd naar Denemarken en het valt hem daar niet tegen. Hij geniet van het lekkere eten en van het meehelpen op de boerderij. Eerst heeft hij een klein beetje een hekel aan Ida, maar later in het verhaal komt zijn gevoelige kant naar boven en is hij erg zorgzaam voor haar. Ook is hij stiekem een beetje verliefd op Kirsten, maar hij probeert dit niet te laten merken.

Ida

Ida heeft tijdens de oorlog veel taken van haar moeder moeten overnemen. Doordat ze veel heeft meegemaakt is ze soms een beetje stug en bedachtzaam. Ze is enorm nieuwsgierig naar Duitsland, omdat haar vader daar in de oorlog naartoe gestuurd is. Ze is vastberaden haar vader te vinden en besluit daarom naar hem op zoek te gaan. Ida is dus niet bang aangelegd! Ook is Ida erg goed met dieren. Ze kan paarden rustig maken en blijft ook lang bij het pasgeboren kalfje zitten.

Kirsten

Kirsten is een echte Deense jonge, blonde meid. Ze weet zich goed te redden op de boerderij en helpt mee met zaken als koeienmelken en houthakken. Wel draagt Kirsten een groot geheim met zich mee... Ze is zwanger. Uiteindelijk vertelt ze dit aan haar familie, maar vooral haar vader is erg teleurgesteld in haar.Ze leggen de ruzie wel weer bij. Verder is Kirsten erg vriendelijk tegen Ida en Luuk. Luuk en Kirsten gaan zelfs op zoek naar Ida als ze is weggelopen.

Far

Far kan soms een beetje stug zijn en hij heeft vaak ruzie met Kirsten. Gelukkig bedoelt hij het allemaal goed. Voor Ida is hij op het eind van het verhaal zelfs heel erg lief en zorgzaam.

Quotes

"Zij weet zeker dat haar familie niet zonder haar kan. En daarom begrijpt ze nog steeds niet waarom mama haar op de bus naar Denemarken heeft gezet. Magere mama, die helemaal niets meer zelf kan..." Bladzijde 17

"'Wat?' hoort ze Luuk vragen. 'Moeten wij samen?' 'Jazeker,' zegt de man 'deze familie wil graag twee kinderen ontvangen.'" Bladzijde 46

"Als hij eindelijk terugkomt en weer zit, durft hij geen nieuwe hap te nemen. Het blonde meisje zit recht tegenover hem en ze kijkt nog steeds. Hij heeft nog nooit van zijn leven zulke intens blauwe ogen gezien." Bladzijde 71

"'Ga me niet vertellen dat je lieve vader daar ook een verhaaltje over vertelde. Mijn God, wat een saaie man moet dat zijn. Ik ken hem niet eens, en toch komt hij me zo de keel uit dat ik wou dat hij dood was.'" Bladzijde 112

"De weg stijgt, en al snel is ze buiten adem. Rillingen lopen over haar rug en het klappertanden houdt niet meer op. " Bladzijde 133

"Ze heeft papa vermoord. Nu komt hij nooit meer terug." Bladzijde 150

"Hij heeft haar ook nog nooit zien huilen, en nu lopen er opeens tranen over haar wangen. " Bladzijde 172

Thematiek

Wo ii: nasleep en verwerking

Het verhaal speelt zich af tijdens de zomer na de Tweede Wereldoorlog. Ida en Luuk worden naar Denemarken gestuurd om daar aan te sterken, maar de oorlog zijn ze nog niet vergeten. Iedereen in het boek heeft wel een nare herinnering aan de oorlog. Zo is Ida's vader dwangarbeider voor de Duitsers geweest en is het koetspaard van het gastgezin ook meegenomen door de Duitsers. De verwerking van al deze gebeurtenissen speelt een belangrijke rol in het verhaal. Luuk en Ida zoeken allebei een manier om om te gaan met wat ze hebben meegemaakt.

Motieven

Vader-dochterrelatie

Kirsten en haar vader kunnen het niet zo goed met elkaar vinden. Waarschijnlijk komt dit doordat Kirsten een puber is en ze elkaar dus niet zo goed begrijpen. In het boek hebben ze dan ook telkens ruzie. Toch is de vader van Kirsten niet zo vervelend als hij lijkt. Omdat de vader van Ida dwangarbeider voor de Duitsers is geweest, heeft Ida nu geen vader meer. De vader van Kirsten (Far) probeert die rol van vader een beetje over te nemen.

Rouwverwerking

Ida's vader is omgekomen tijdens de oorlog en komt dus nooit meer terug. Hoewel Ida dit diep van binnen wel weet, wil ze het nog niet helemaal geloven. Ze weet niet zo goed hoe ze met dit verlies om moet gaan. Ze wil niet eten en ze besluit hem te gaan zoeken.

Dood

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er veel mensen meegenomen door de Duitsers. De vader van Ida is dwangarbeider geweest en is nu ook (hoogstwaarschijnlijk) overleden. Ook het koetspaard op de boerderij is meegenomen door de Duitsers en leeft waarschijnlijk ook niet meer.

Familiegeheim

Kirsten is zwanger, maar durft dat niet aan haar familie te vertellen. Ze is bang voor eventuele nare reacties. Daarom houdt ze dit geheim voor haar ouders. Ook de moeder van Luuk had heel lang een geheim: ze ging vreemd met een andere man dan Luuks vader. Luuk is hier uiteindelijk zelf achter gekomen.

Liefdesrelatie: onbereikbare liefde

In het boek komt naar voren dat, hoewel het niet letterlijk gezegd wordt, Luuk verliefd is op Kirsten. Kirsten is zestien en dus is Luuk eigenlijk iets te jong voor haar, waardoor Kirsten voor Luuk onbereikbaar is. Aan het eind van het boek, als blijkt dat Kirsten zwanger is, lijkt het alsof Luuks liefde voor Kirsten een beetje afneemt. Hij heeft dan waarschijnlijk door dat het toch niks tussen hen kan worden.

Overspel

Luuk is erachter gekomen dat zijn moeder tegen hem gelogen heeft. Terwijl Luuk dacht dat zijn moeder zieke onderduikers aan het helpen was, ging ze stiekem vreemd met een andere man. Luuk is daarom erg boos op zijn moeder. Uiteindelijk kan hij haar vergeven.

Opdracht

Voor mijn vader, die vertelde over zijn wonderbaarlijke zomer in Denemarken, en voor de familie Rasmussen, bij wie hij mocht logeren. 

Trivia

'Ik kan nog steeds niet vliegen' is geïnspireerd op de vader van Anna Woltz, die na de Tweede Wereldoorlog ook een zomer in Denemarken heeft doorgebracht.

In 2019 mag Anna Woltz het kinderboekenweekgeschenk schrijven. Het thema is 'Reis mee!'.

Woltz heeft al tweeëntwintig boeken geschreven. Haar eerste boek kwam uit in 2002.

Anna Woltz schreef op haar vijftiende al columns voor de Volkskrant.

Van het boek 'Gips' van Anna Woltz is een tv-serie gemaakt.

Op de website van Anna Woltz kan je bijhouden hoeveel woorden ze al heeft geschreven en hoeveel boeken ze nog wil schrijven.

Titelverklaring

Ida vertelt aan Luuk dat ze dacht dat er na de oorlog wonderen zouden kunnen gebeuren. Ze zegt dat ze dacht dat ze dan zou kunnen vliegen. Eerst lijkt het alsof er geen wonderen op haar pad komen, maar als ze samen met Luuk terugreist van Denemarken naar Nederland, krijgt ze toch een beetje het gevoel alsof ze vliegt. Dit komt waarschijnlijk door de de mooie, maar soms ook heftige, avonturen die ze in Denemarken bij hun gastgezin beleefd hebben.

Structuur & perspectief

Het boek is opgedeeld in verschillende hoofdstukken met elk een eigen titel. Het perspectief van het verhaal wisselt per hoofdstuk af tussen Luuk en Ida. Als het hoofdstuk over Luuk is afgelopen, gaat het verhaal verder vanuit Ida's perspectief. Omdat het verhaal in chronologische volgorde verteld wordt, blijft het goed te volgen. 

Het verhaal is geschreven in de derde persoon enkelvoud. Dit houdt in dat we wel weten wat de personages (Luuk en Ida in dit geval) denken, maar dat dit niet in de ik-vorm wordt verteld. Wel worden de gevoelens en de gedachtes van de personages zo duidelijk voor de lezer. Door de wisseling van perspectief tussen Luuk en Ida, wordt duidelijk dat de personages niet alles van elkaar weten. Zo weet Luuk bijvoorbeeld niet waar Ida is en hoe het met haar gaat als ze wegloopt. Als lezer weten we dit wel, omdat we ook Ida's perspectief te lezen krijgen. Soms weten we als lezer ook bepaalde zaken niet. Als Ida niet wil eten, weten we, net als Luuk, niet waarom dit zo is. In het volgende moment wordt duidelijk dat Luuk en wij als lezer niet weten waarom Ida niet wil eten:

"'Vind je het niet lekker?' vraagt Luuk. Hij probeert bezorgd te klinken, maar hij is vooral verontwaardigd. Dat gehaktballetje is natuurlijk al lang koud! Ze veegt de achterkant van de hand langs haar wang. 'Natuurlijk vind ik het lekker,' zegt ze zacht. 'Domkop.' ... 'Hoe kan ik dit nou eten, als papa... Als mijn familie...'

 

 

 

Decor

Decor

Het verhaal begint in een stad in Nederland waar Luuk en Ida zich bij een grote groep kinderen verzamelen om naar een plek te gaan om aan te sterken na de oorlog. Al gauw gaan we als lezer mee op reis naar Groningen, Bremen en Denemarken. Het grootste deel van het verhaal speelt zich af in Fåborg, in Denemarken. Daar brengen Ida en Luuk een zomer door op een boerderij bij een gastgezin. Het mooie en heuvelachtige landschap van Denemarken symboliseert de betere tijden die er voor Luuk en Ida aan zitten te komen. Als Ida wegloopt, wordt het slecht weer en staat ze op een onstuimig zand. Dit slechte weer komt op dat moment overeen met Ida's gevoel. We zien dus dat het landschap en het weer vaak samengaan met de sfeer die het verhaal op dat moment heeft. 

Tijd

In de zomer van 1945 worden Luuk en Ida naar Denemarken gestuurd om aan te sterken. Door de Tweede Wereldoorlog zijn ze erg vermagerd. Zonder dit tijdsgegeven had een verhaal als dit niet kunnen plaatsvinden. De oorlog speelt een belangrijke rol in het verhaal. Zo hebben zowel Ida, Luuk en hun gastgezin allemaal nare dingen meegemaakt waar ze die zomer mee moeten leren omgaan. 

Doordat het verhaal zich vlak na de oorlog afspeelt, komen er nog geen moderne gadgets als mobiele telefoons in voor. In Denemarken rijden ze zelfs nog in een rijtuig in plaats van in een auto. Ook waren jongens in die tijd nog vrijer dan dat meisjes waren. Zo komt Luuk erachter dat het erg is dat Kirsten met een jongen gezoend heeft, maar dat het helemaal geen probleem is als Rasmus met een meisje zoent. 

 

Stijl

Anna Woltz schrijft in korte zinnen, waardoor het verhaal goed te volgen is en de dialogen heel echt lijken. Ook geeft ze vaak beschrijvingen van het landschap, het weer en de tijd, waardoor je als lezer helemaal in de sfeer van het verhaal wordt gezogen. Je komt veel details over Luuk, Ida en het gastgezin te weten, maar doordat er informatie voor zowel de personages als de lezer achter wordt gelaten, blijft het boek spannend. Het verhaal neemt je mee in hele verschillende gebeurtenissen. Uiteindelijk komen alle losse eindjes op het eind bij elkaar. Het wordt dan duidelijk waarom een personage zo gereageerd heeft. 

Ondanks dat het boek over de oorlog gaat, wordt het verhaal vaak luchtig gehouden. Dat wil niet zeggen dat er geen serieuze zaken aan bod komen, want dat is absoluut het geval. Maar door de humor die Woltz af en toe gebruikt, wordt het boek niet te zwaar om te lezen. 

 

Slotzin

Ze krijgt er een wonderlijk gevoel van in haar buik, alsof ze vliegt.

Beoordeling

'Ik kan nog steeds niet vliegen' is een prachtig boek. Het boek heeft een prettige sfeer, maar steeds sijpelen de narigheden van de oorlog erdoorheen, zonder dat dit te veel wordt. De personages lijken levensecht en daardoor is het verhaal erg geloofwaardig. De korte zinnen zorgen ervoor dat het verhaal begrijpelijk blijft. Ook de afwisseling in perspectief tussen Luuk en Ida zorgen ervoor dat het verhaal vanuit verschillende kanten belicht wordt, waardoor je als lezer het verschil in karakter tussen Luuk en Ida goed kan zien. Het is ook fijn dat je, ondanks dat de personages erg van elkaar verschillen, toch met beide personages mee kan leven. 

'Ik kan nog steeds niet vliegen' is geschikt voor vele leeftijden en voor zowel jongens als meisjes.   De reis die kinderen naar Denemarken maakten om aan te sterken na de oorlog, is voor veel mensen een onbekende gebeurtenis. Het is leuk om juist over zoiets onbekends te lezen en er nog wat van op te steken. 

 

 

Recensies

"Je herkent het leed, het verdriet en de verwoestingen die de tweede wereldoorlog heeft aangericht." https://www.pluizer.be/ki...et-vliegen

"Ik kan nog steeds niet vliegen is een uitstekend boek, goed opgebouwd, goed geschreven, met veel onderhuids verdriet, maar ook met veel plezier in een verrukkelijk zomers Denemarken." https://www.lezenisleuk.n...et-vliegen

"'Ik kan nog steeds niet vliegen' is een oorlogsverhaal zonder bommen en granaten, over de diepe wonden die de oorlog geslagen heeft. Ida en Luuk hebben al hun armen en benen nog, maar de oorlog heeft hen zwaar geraakt. " http://cobra.canvas.be/cm.../1.1402414

Bronnen

Officiële website Anna Woltz

https://annawoltz.nl