Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2011
• 413 pagina's
• Uitgeverij: Prometheus

Flaptekst

Eerste zin

De gemiddelde man kijkt ongeveer één pornofilm per week. Het overgrote deel daarvan doet dit - dat zal u vast niet verbazen - als smeermiddel tijdens de zelfbevrediging. Ook blijkt die gemiddelde man tijdens het kijken in totale eenzaamheid te verkeren.

Samenvatting

Steve Mellors is 49 jaar, kaal, dik (hij weegt maar liefst 130 kilo) en hij is rechercheur bij de politie in Leicester. Zijn vrouw Susan heeft hem kort daarvoor verlaten. Ze heeft een loodgieter gekozen die karweitjes voor haar deed en met wie ze al een hele tijd vreemdging. Steve zoekt zijn seksplezier vooral in het bekijken van pornofilms op internet, zowel thuis als op zijn werk. Aan zijn werk besteedt hij weinig zorg en vooral in het begin van de roman wordt door de verteller veel aandacht besteed aan zijn eenzaamheid. In zijn fantasie denkt hij dat hij de taxichauffeur is uit de film “Taxi Driver” die het hoertje Iris uit handen van criminelen moet houden. Dat zijn dus meteen ook allemaal verwijzingen naar het motto van de roman. Hij belt ook af en toe zijn ex, Susan, op om haar stem te horen tijdens het masturberen, maar ze wil dat hij haar niet meer belt. Hij heeft een andere, lelijke woning betrokken en hij moet de koopwoning van hem en Susan nog zien te verkopen, maar het is 2010 en er is crisis op de huizenmarkt. 

Wanneer hij op een dag de Flirtbox op internet bezoekt, krijgt hij contact met Daniella, die later Anca blijkt te heten en zich prostitueert in een oude fabriek. Ze is jong en Roemeens en de eerste keer is er nog wel sprake van seks tegen een flinke vergoeding, maar al snel is hij aan haar verslaafd (en op haar verliefd) en gaat hij alleen maar naar haar toe om met haar te praten (wel tegen betaling). De politie is echter een crimineel terroristisch netwerk aan het oprollen en zij zal een inval doen in de fabriek waar Anca werkt. Steve wil zijn lievelingshoertje waarschuwen door een vrouwelijke heroïnejunk naar haar toe te sturen, maar deze verknalt de boodschap. Bij het invallen in de fabriek veinst Steve dat hij een hartinfarct krijgt en hij wordt naar het ziekenhuis afgevoerd. Hij ziet wel dat Anca wordt meegenomen door zijn collega’s. Twee dagen later is hij er getuige van hoe twee collega’s Anca en haar vriendin in de cel verkrachten. Hij is verbijsterd, maar doet niets. Hij blijft veinzen dat hij een hartinfarct heeft gehad en hij meldt zich ziek. Hij komt onder behandeling van een psychologe van zijn werk die hem depressiviteit aanpraat en hem daarvoor medicijnen  geeft. Maar het beste medicijn is er voor hem als hij Anca weer terugziet op straat en haar meeneemt naar zijn appartement. Ze mag bij hem blijven slapen en zij wil hem lichamelijk belonen, maar hij kan geen erectie krijgen.  

Wel ziet hij zich steeds meer in de rol van de hoofdfiguur uit de film  “Taxi Driver”, want hij heeft aan Anca wijsgemaakt dat hij taxichauffeur is. Hij kan het maar slecht verkroppen dat zij ’s avonds de straat opgaat om te tippelen. Maar ze wil geld voor haar familie verdienen in Roemenië. Hij blijft haar onderdak verschaffen en zij en haar Roemeense vriendin praten veelvuldig over de verkrachting door de agenten. Hij zet hen min of meer aan tot een aangifte tegen zijn collega’s en via een bevriende makelaar kan hij een beroemde advocaat strikken die wel een zaak tegen de politie wil beginnen. Maar het valt erg moeilijk om bewijzen tegen de agenten hard te maken en de meisjes worden in het eerste deel van de aangespannen rechtszaak flink onder vuur genomen. Ze worden niet geloofd en de bekende advocaat dreigt de zaak te verliezen.  Maar Steve die al  die tijd nog niet werkt en thuis gebleven is, wordt op zijn verjaardag door zijn collega’s in het zonnetje gezet. Hij krijgt een cadeau voor zijn tuin die hij niet meer heeft, want hij heeft zijn huis juist verkocht. Ook merkt hij dat de twee rechercheurs er nogal prat op gaan dat de Roemeense hoertjes niet zullen worden geloofd. Hij biedt zich aan de advocaat Terry Collins aan om in de zaak te getuigen. Die schakelt bovendien de landelijke media in en de zaak krijgt erg veel aandacht. Hij getuigt, maar hij heeft ook enkele dingen verzwegen: namelijk dat hij recheurcheur is, dat hij Anca in de fabriek als klant bezocht heeft, dat hij  haar heeft willen waarschuwen voor de inval en dat hij haar in zijn huis heeft opgenomen. Hierdoor is hij niet erg geloofwaardig en ziet het ernaar uit dat ze de zaak toch zullen verliezen. De uitspraak is echter over vier weken en Terry Collins vindt het beter dat Steve een tijdje van het toneel verdwijnt. Hij heeft een vakantiehuisje op Kos en daar kan Steve het beste een paar weken naar toe gaan.

Eind maart/begin april 2011 arriveert hij op Kos en hij gaat naar het vakantiehuisje van Collins. Op Kos is het allemaal pure ellende, want is er geen bal te doen. Het is namelijk voorseizoen en er zijn alleen pensionado’s en mensen die de belasting hebben ontvlucht. Hij doet wat werk in de tuin en als hij dat meldt aan Terry Collins, ziet die daar aanleiding in om een artikel in de Engelse kranten te schijven over de goedheid van Steve. Ze hebben de rechtszaak namelijk verloren en hij heeft hoger beroep aangevraagd. Collins verliest namelijk niet graag een zaak vanwege zijn reputatie. Maar wanneer de buren op Kos de Engelse boulevardpers hebben gelezen, nemen ze ook afstand van Steve. Ook daar is hij dus een “loser” en voelt hij zich alleen. De vrienden die hij maakt, zijn puur op zijn geld uit en bedriegen hem. Steve denkt verder nauwelijks aan zijn gezondheid: hij gebruikt veel drank en slaapmiddelen  en lichamelijk kan hij de zaak steeds minder goed aan. Hij ontfermt zich over een zwerfkatje dat hij bovendien dure vis te eten geeft. Als hij weer eens dronken is, zet hij de kat buiten het huis, maar die keert niet terug. Hij looft een flinke beloning uit voor degene die de kat terug bezorgt. Met zo’n domoor weten ze op het eiland Kos in het voorseizoen wel raad. Een lokale bewoner komt Steve ophalen en wil de beloning opstrijken. Daarvoor moet Steve nog een flinke klimtocht ondergaan, want in een bergdorpje zou de kat verblijven. Hij zwoegt de laatste meters van zijn leven af op zoek naar zijn katje. Hij sterft daar namelijk aan een hartinfarct, dat natuurlijk altijd op de loer heeft gelegen vanwege zijn ongezonde levenswijze en zijn overgewicht. Op de laatste twee pagina’s wordt melding gemaakt van het politierapport dat twee Griekse rechercheurs hebben opgemaakt. Daaruit blijkt dat de patholoog-anatoom heeft geconstateerd dat Steve een infarct heeft gekregen, op de dag nota bene (17 mei 2011) dat de advocaat Collins hem heeft gebeld met goed nieuws. De zaak zou namelijk een hoger beroep kunnen krijgen en Steve zou een maand later weer als getuige worden opgeroepen. Steve had meteen hoop  gekregen dat Anca in dat geval wel weer contact met hem zou willen hebben, maar ja, dat kan dus allemaal niet meer. Steve Mellors is het klassieke voorbeeld van iemand die de held wil uithangen, maar in feite een eenzame loser is.

Personages

Steve Mellors

Steve Mellors is 49 jaar en hij wordt gedurende het verhaal 50 jaar. Hij is rechercheur in Leicester en nadat zijn vrouw Susan er vandoor is gegaan met een loodgieter, zakt hij terug in een zielige eenzaamheid. Hij houdt zich vooral bezig met het bekijken van pornofilms (thuis en op het werk) en veel en ongezond te eten. Via een datingsite leert hij een Roemeens hoertje kennen op wie hij verliefd raakt. Hij geeft haar geld zonder seks te vragen en waarschuwt haar als de politie een inval wil doen. Hij verzwijgt voor haar dat hij politieman is en beweert dat hij een taxichauffeur is. Dat komt vooral door zijn fantasieën waar in hij denkt dat hij net als Travis Bickle uit de film Taxi Driver een hoertje uit de klauwen van criminelen kan redden. Maar hij moet dan wel zijn collega’s verraden die het hoertje in de cel hebben verkracht. Dat komt hem op veel ellende te staan. Steve is bovendien kaal, dik en eenzaam en niet erg aantrekkelijk. Hij gaat wel erg diep door de knieën wanneer hij kamerschermen bij Ikea gaat kopen waarmee hij hoopt te bewerkstelligen dat Anca haar tippelbezoek op zijn eigen kamer ontvangt. Na het verliezen van de rechtszaak moet hij naar Kos voor zijn eigen veiligheid. Ook daar heeft hij geen goed zicht op zijn werkelijkheid en hij denkt dat het meisje Anca nog wel wil terugkomen naar hem. Hij blijft een loser, die zich tenslotte maar over een kat ontfermt, maar deze zwerfkat raakt spoorloos en op zoek naar de kat komt hij aan zijn einde.

Anca Alexandrescu

Anca Alexandrescu is een Roemeens hoertje van 24 jaar dat een datingsite heeft waarop ze kennismaakt met Steve. Hij raakt verliefd op hem (zij palmt hem in) Toch kan hij niet verhinderen dat ze wordt opgepakt en hij moet toezien hoe twee collega’s haar en haar vriendin verkrachten. Wanneer hij Anca aanzet tot aangifte, beseft hij niet goed wat hij daarmee aanricht. Anca blijft eerst namelijk gewoon haar beroep uitoefenen, maar trekt wel bij hem in. Je krijgt maar weinig hoogte van haar. Verliefd op Steve is ze niet: ze gebruikt hem en als ze de rechtszaak verliezen, wil ze ineens niets meer van hem weten. Ze verbreekt elk contact wanneer Steve naar Kos vertrekt. Erg betrouwbaar komt ze derhalve niet op de lezer over.

Quotes

"Ooit hoorde ik een oudere man zeggen dat Leicester een plek is om sneller te sterven, dat je als je echt een doodsverlangen koestert, je in deze stad moet vestigen." Bladzijde 11

"Ik was op weg naar de wc’s op de bovenste verdieping. Als aan de grond genageld stond ik stil op de negende trede: “Mellors, ja die is zielig, hé die heeft zijn beste tijd gehad, hoorde ik Arnold tegen Jim zeggen. Ze moesten allebei lachen, zo niet proesten. Ik kon niets zien maar ik hoorde hoe een van de twee een gek loopje deed. Ze moesten schaterlachen: “Die is goed man, trouwens je bent zelf ook aangekomen”, zei Arnold. Ik was toen maar snel naar boven gelopen, naar de wc's om daar een paar sudoku’s op te lossen." Bladzijde 21

"Hey, nieuwe member, Ik ben Daniella, 24 jaar en kom uit Roemenië. Ik studeer economie en heb sinds een paar dagen een bijbaantje. Ik heb grote borsten en mooie benen. Misschien iets voor jou? Hopelijk tot snel. Liefs en een natte zoen. Daniella." Bladzijde 28

"Suck on this”, mompelt Travis Bickle als hij de pooier van Iris neerschiet. Hij begint aan iets wat helemaal niet zo gepland was, maar de aanslag op de presidentskandidaat is mislukt, en hij heeft nu eenmaal een beslissing genomen. Ik zie de hanenkam op zijn hoofd voor me, de daadkrachtige blik in zijn ogen als hij de trappen bestijgt in het gebouw waar Iris woont. Je zou kunnen zeggen dat hij een dieptepunt heeft bereikt, dat hij gefaald heeft zelfs, maar hij zet door en is, niet net als ik, in een snackbar gaan zitten om een hamburger met patat te eten. Hij mompelt niet “Suck on this”, terwijl hij hard aan het rietje van zijn bananenmilkshake zuigt. Nee, het doet het andere: hij redt haar." Bladzijde 74

Thematiek

Eenzaamheid en isolement

“Het voorseizoen” is een bijna klassieke roman over eenzaamheid en iemand die daarom de held wil uithangen (door iets voor een ander te willen betekenen). Steve is kaal, dik en verslaafd aan het kijken naar pornofilms. Hij is niet in staat een normale seksuele relatie met zijn vrouw op te bouwen en die gaat daarom vreemd met de loodgieter. Ze vertrekt bij hem en hij verzandt in grote lethargie. Hij heeft namelijk niemand meer: geen vrouw, geen kinderen, geen ouders en geen vrienden. Ook met zijn collega’s heeft hij geen innige band. Zijn relaties houdt hij 'op peil' door alleen naar pornofilms te kijken waarbij hij veelvuldig masturbeert. Dat doet hij zelfs op zijn werk. Een exponent van de midlifecrisis. Daarnaast zoekt hij op datingsites naar contacten en zo ontmoet hij het Roemeense hoertje Anca. Hij wordt verliefd op haar en hij wil haar redden uit de handen van criminelen en later uit handen van de politie. Maar dat lukt hem niet. Later ontmoet hij haar weer en biedt hij haar onderdak. Hij heeft haar al min of meer verraden omdat hij niets had gedaan toen hij had gezien dat twee collega’s haar in de politiecel hadden verkracht. Hij wordt later wel getuige in een rechtszaak, maar omdat hij nogal wat onwaarheden heeft verteld (hij zegt namelijk taxichauffeur te zijn) en dingen verzwegen te hebben, lijken ze de zaak te verliezen. Zijn advocaat stuurt hem dan naar Kos, maar ook daar is hij een loser en hij verblijft er in eenzaamheid in bars. Het is namelijk voorseizoen en er is helemaal niets te doen. Hij verzorgt de tuin van zijn advocaat en die grijpt dat gegeven aan om in de media te brengen dat Steve zo’n goede man is. Dat wordt lachwekkend en op internetfora wordt hij belachelijk gemaakt en zelfs bedreigd. Ook op Kos is hij eenzaam tussen de pensionado’s en de mensen die iets te verbergen hebben. Hij heeft ook daar geen echte vrienden en dus wijdt hij al zijn aandacht aan een zwerfkatje. In feite is hij dat zelf ook. Hij blijft drinken en slaapmiddelen gebruiken en het kan dan ook niet anders of hij sterft in eenzaamheid. Net nadat hij een klein sprankje hoop heeft gekregen, omdat de rechtszaak een hoger beroep krijgt. Maar Steve Mellors sterft in eenzaamheid aan een hartinfarct.

Motieven

Midlifecrisis

Steve zit in een midlifecrisis; iets wat je aan veel dingen kunt merken, zoals de neerslachtigheid en zijn drang naar porno. Ook heeft hij een eetverslaving en daardoor overgewicht.

Wraak

Steve neemt wraak op zijn collega’s door hen aan te geven.

Seksualiteit

Steve kijkt heel veel porno en masturbeert, maar is niet in staat een normale seksuele relatie met zijn vrouw te onderhouden. Uiteindelijk zoekt hij toevlucht in het hoertje.

Fantasie en werkelijkheid

Een tweede motief dat nauw samenhangt met het motief van de “held willen uithangen” is dat van de werkelijkheid en de fictie. Steve denkt heel vaak aan de film Taxi Driver waarin de hoofdpersoon een heldenrol vertolkt met betrekking tot het jonge hoertje Iris. Zo ziet hij zich in de rol die hij speelt tegenover Anca. Hij zegt tegen haar dat hij taxichauffeur is. Er zijn ook nog andere overeenkomsten met Travis: namelijk het porno kijken en het feit dat ze beiden niet van zichzelf vinden dat ze een held zijn. Ook de aandacht in de media speelt een rol bij de vergelijking tussen hen beiden. Beiden gebruiken ook slaapmiddelen.

Liefdesrelatie: problemen/echtscheiding

De relatie met zijn vrouw loopt stuk omdat hij die niet goed kan onderhouden op seksueel gebied en uiteindelijk vreemd gaat met de loodgieter.

Motto

Het motto is afkomstig uit de film/het boek  “Taxi Driver” en het gaat vooral over eenzaamheid.

“Loneliness has followed me my whole life. Everywhere, in bars, cars, sidewalks, stores. There‘s no escape. I’m Gods lonely man.” (Pauls Schrader, Taxi Driver)

Het is een erg toepasselijk motto voor deze roman. De hoofdfiguur Steve Mellors is een zielige, eenzame politieman. Maar bovendien vergelijkt hij zich in zijn droomwereld steeds met de hoofdrolspeler van Taxi Driver (Robert de Niro) die zich het welzijn van een hoertje Iris heeft aangetrokken. In de roman zorgt Steve (die bovendien beweert dat hij taxichauffeur is) voor het Roemeense hoertje Anca. Beiden lijden ook aan slapeloosheid.

Trivia

In een voorpublicatie heeft de schrijver aangegeven hoe het boek tot stand is gekomen. Hij was (half-Grieks) ontslagen als hotelmanager in een hotel in Griekenland. Het was tijdens het voorseizoen en er waren maar weinig toeristen. Bij een bezoek aan een bar was hij een Engelsman tegengekomen, ene Steve. Die man vertelde een flauwe anekdote en daarna verdween hij. Die man heeft Pefko als voorbeeld genomen voor zijn personage. Uit een interview met Pefko: “Ik zag de man die Steve zou worden in een bar op het eiland Kos. Veel te groot, veel te zwaar, roodverbrand, met een bermuda aan terwijl het buiten veel te koud was, oranje Crocs aan de voeten. Hij zat alleen aan de bar en goot de ene plastic pul bier na de andere binnen. ‘Een beetje later zag ik hem in een moestuin staan. Met een harkje trok hij bijna teder groeven in de aarde. Hij keek omhoog naar de zon, verlangend, ja, gelukkig zelfs. Toen dacht ik: dit is interessant.’ Het boek won in mei 2012 De Gouden Boekenuil, een Belgische Literatuurprijs. Het juryrapport: “De Grieks-Nederlandse schrijver Pefko toont in zijn roman “meedogenloos de naakte mens, hunkerend naar dat beetje genegenheid. Een genadeloze analyse van de tijdgeest, in zinderende stijl.” Het boek sleept de lezer, aldus het juryrapport, “mee bij het nekvel tot in de diepe krochten van de ziel, tot aan de rand van de wereld.” Pefko’s hoofdpersonage is “een eenzame dwaalgast maar ook een kwetsbare mens van vlees en bloed die verstrikt raakt in een web van gebeurtenissen. De mens rijdt rondjes, geraakt niet waar hij zou willen zijn. Met zin voor detail, met gevoel voor ritme en met ruimte voor slapstick creëert de auteur een leven dat we niet willen leiden, een mens die we niet willen zijn maar toch pijnlijk herkenbaar.

Titelverklaring

Het voorseizoen verwijst naar de periode in de roman wanneer Steve Mellors naar Griekenland gaat, omdat hij voor zijn eigen veiligheid een tijdje uit Engeland weg moet. Het is op het eiland Kos dan voorseizoen (mei 2011).  Vooral in het laatste kwart van deze roman wordt enkele keren door bareigenaars op Kos aangegeven dat het seizoen nog niet begonnen is. De toeristen laten op zich wachten en het is allemaal erg saai op het Griekse eiland.

Structuur & perspectief

De roman wordt verteld in precies 100 hoofdstukken. Het bijzondere is dat er halverwege in de roman teruggeteld wordt. Eerst worden de hoofdstukken 1-50 verteld en aangegeven met cijfers (blz. 1-194). Daarna loopt de telling van de hoofdstukken weer terug naar 0. Aan het einde van het hoofdstuk 50 staat ook letterlijk “Het aftellen is begonnen”. Het leven van Steve begint af te lopen. Hij heeft dan schermen voor Anca gekocht, zodat ze haar herenbezoek kan uitoefenen op de kamer van Steve. Moreel ben je dan natuurlijk al ver weggezakt en geef je ten koste van alles je trots op.

Helemaal aan het eind (na hoofdstuk 9) volgen nog enkele bladzijden uit het politierapport waarin wordt aangegeven dat Steve een hartinfarct moeten hebben gehad. Het verhaal wordt vrijwel chronologisch verteld: er zijn enkele korte flashbacks naar de overigens niet zo leuke jeugd van Steve met betrekking tot zijn ouders. Zijn vader was helemaal geen leuke man.

Het perspectief van de roman is onbetrouwbaar. Je ziet het verhaal door de ogen van de ik-figuur, de 49-jarige rechercheur Steve Mellors. Maar hij wil nog wel eens om de waarheid heen draaien. Daarom weet je als lezer niet of hij zaken niet mooier maakt dan ze in werkelijkheid zijn of dat de verteller dingen voor de lezer verbergt.

Decor

De verteller geeft weinig data prijs en bijna geen jaartallen. Maar alleen al uit het Griekse politierapport (dat natuurlijk wel een datum moet bevatten)  weten we dat Steve Mellors sterft op 17 mei 2011. Het verhaal speelt zich dan af van het najaar van 2010 tot aan die 17^e mei.

Het decor van de roman is voor het grootste deel gesitueerd in de lelijke Engelse industrieplaats Leicester, waar Steve Mellors aan het begin van de roman een nieuwe maar afzichtelijke woning betrekt nadat zijn vrouw Susan hem heeft verlaten. Daar blijft het verhaal spelen, totdat Steve om veiligheidsredenen naar het eiland Kos moet vertrekken. Daar sterft hij in een afgelegen bergdorpje door een hartinfarct.

Stijl

David Pefko schrijft in een heldere stijl: pittig en met een enorme vaart. Dat is wel prettig voor zo’n dikke roman die echt als een pageturner leest. Opvallend zijn de levendige dialogen. Maar soms zijn er ook zinnen die uit de mond van de Roemeense hoer komen die minder geloofwaardig zijn, wanneer ze bijvoorbeeld spreekt over haar interesse in de aandelenbeurs en de koersen die fluctueren.

Slotzin

Het moet gewoon zo zijn, denk ik nog als ik langzaam het bewustzijn verlies, het kan ook niet anders zeg ik in mijzelf, dit is het einde. (blz. 413) Steve Mellors sterft op deze pagina door een hartinfarct.

Beoordeling

“Het voorseizoen” is een klassieke roman over de menselijke eenzaamheid en de pogingen om daaraan te ontkomen, maar die mislukken zoals altijd. Toch is het geen heel sombere roman: er zit wel een ironische ondertoon in het verhaal, wat het verhaal toch aantrekkelijk maakt om te lezen. Vanwege de grote portie seksualiteit is het boek iets minder geschikt voor al te jeugdige lezers (niet in de onderbouw van het vo), maar voor examenkandidaten  van havo en vwo die een spannend (maar wel degelijk literair) boek willen lezen voor hun lijst, is het uitstekend geschikt. Ook zij zullen wel medelijden krijgen met Steve Mellors die zo wanhopig op de taxichauffeur Robert de Niro wil lijken, maar die uiteindelijk in eenzaamheid sterft.

Amusementswaarde: ruim voldoende tot goed.
Literaire waardering: drie punten

Recensies

"Wie een verhaal als Het voorseizoen verzint en er een kloeke roman van fabriceert, durft te schrijven." http://www.8weekly.nl/art...ster.html

"De spanning die steeds hoger werd opgevoerd, is opeens weggezakt. Dat neemt niet weg dat David Pefko ons, na zijn debuutroman Levi Andreas, met Het voorseizoen weer een adembenemend verhaal voorschotelt dat de zelfkant op een overtuigende manier schetst." http://recensieweb.nl/rec...n-de-drup/

"Door dat mededogen raak je als lezer betrokken in het literaire spel, want je bent met de tragische hoofdpersoon de enige die de waarheid weet gedurende de hele roman, zodat je soms met enige huivering verder leest om te zien welke leugen nu weer ontmaskerd wordt." http://coenpeppelenbos.bl...izoen.html

"De schrijver weet de spanning lang vol te houden – tot de laatste hoofdstukken die op Kos spelen." http://www.passionatemaga...orseizoen/

Bronnen

Een interview met de schrijver over zijn roman en zijn idee erachter.

http://focus.knack.be/ent...4551.htm