De avonden door Gerard Reve

Feitelijke gegevens

• 63e druk, 1947
• 287 pagina's
• Uitgeverij: De Bezige Bij

Flaptekst

Eerste zin

Het was nog donker, toen in de vroege morgen van de twee en twintigste December 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze geschiedenis, Frits van Egters, ontwaakte.

Samenvatting

Het boek gaat over Frits van Egters in de laatste 10 dagen van het jaar 1946. Het verhaal gaat over zijn leven als jongeman in een naoorlogse samenleving. Hij doet eigenlijk vrij weinig. Hij heeft zijn studie niet afgemaakt en woont nog bij zijn ouders. Daarnaast loopt hij veel buiten rond om op bezoek te gaan bij zijn vrienden en gaat af en toe met ze naar de kroeg of de film.

Frits verveelt zich vooral en de avonden spelen een belangrijke rol in het verhaal. Frits maakt iedereen die hij kent belachelijk om zijn uiterlijk (bijvoorbeeld kaalheid en ouderdom), maar dit is eigenlijk zijn eigen onzekerheid. Als hij alleen thuis is draait hij de deuren op slot om zichzelf in de spiegel te bekijken en te speuren naar tekenen van ouderdom. Hij lijkt erdoor gefascineerd te zijn. Elke nacht heeft Frits dromen over iets wat zijn leven in gevaar brengt en telkens wordt hij wakker op het moment dat hij aan zijn einde zou komen. De enige nacht waarin hij geen nachtmerrie heeft is de avond van 28 december, wanneer hij heel dronken thuiskomt.

Zijn vrienden zijn vreemde figuren. Het is eigenlijk onduidelijk of het allemaal echt zijn vrienden zijn. Sommige figuren komen vaker terug in het verhaal en sommige niet. Je leert de personages pas kennen nadat ze aangesproken worden door Frits.

Frits irriteert zich aan zijn ouders en maakt vaak ruzie met ze. Aan het einde van het verhaal richt hij zich tot God en vraagt of God zijn ouders wil vergeven.

Al met al is het een verhaal over hoe de naoorlogse samenleving in elkaar steekt: alles is zeer burgerlijk en saai. Niemand neemt risico's in het leven en het verhaal is met die verveling doordrenkt. Tegelijkertijd merk je niks van de oorlog. Er wordt bijvoorbeeld niet over gesproken. De familie van Egters is waarschijnlijk een socialistische familie, aangezien ze sober leven en er geen godsdienstige symbolen in het huis te vinden zijn met kerst.

Personages

Frits van Egters

Frits is de hoofdpersonage in het verhaal. Hij is 23 jaar oud en zijn denkwijze is nogal afwijkend en vreemd. Hij heeft zijn school niet afgemaakt en dat stoort hem, net zoals hij zich erg kan storen aan mensen. Hij stoort zich vooral aan zijn vader. Daarnaast is hij erg bang voor de aftakeling van het lichaam en daarom maakt hij er altijd opmerkingen over naar anderen. Frits houdt de tijd heel nauwkeurig bij en wil zijn tijd zo nuttig mogelijk besteden, anders is het 'mislukt'.

De ouders van Frits

De vader van Frits is slechthorend en heeft weinig manieren. Alles moet twee keer tegen hem gezegd worden en hij leeft nogal in zijn eigen wereld. Frits moeder heeft het meeste te zeggen in huis. Ze leeft ook erg in haar eigen wereld en is niet altijd even vriendelijk. Frits ziet zijn ouders als simpele zielen en vraagt God om vergiffenis voor hen.

Joop en Ina

Joop is de oudere broer van Frits en Ina is zijn vrouw. Frits maakt Joop vaak belachelijk om zijn kaalheid.

Jaap en Joosje

Jaap is een goede vriend van Frits en Jaap heeft een kind met Joosje. Frits bezoekt de verjaardag van hun kind en ze gaan een keer met zijn allen naar de kroeg.

Viktor

Viktor is een vriend van Frits en is zelf erg rustig. Viktor begrijpt het gedrag van Frits wel en Frits ziet hem als iets wat goed is.

Maurits

Maurits is in de ogen van Frits een goed voorbeeld van het slechte. Frits ziet hem als crimineel, maar dat zegt hij niet tegen Maurits. Ze hebben een keer een raar gesprek over het martelen van een persoon.

Bep

Bep heeft een been vol eczeem. Ze woont alleen en daar maakt Frits haar vaak bang mee.

Louis

Louis is een voorbeeld voor Frits, omdat hij nergens bang voor is. Ook houdt hij zich niet echt aan de regels en Frits kan dit wel waarderen.

Quotes

"Hij werd zwetend wakker. Hoorde ik een bons? dacht hij. Nee, het is niets, zei hij bij zichzelf. Hij stond op en ging in de keuken water drinken. Het was half twee." Bladzijde 30

"Toen ze gereed waren, stond zijn vader op en liep de gang in. Frits hoorde hem zijn jas van de kapstok nemen, de zijkamer inlopen en op zijn buro met papier ritselen. Daarna hoorde hij hem weer de gang inkomen, de trapdeur voorzichtig openen en zacht sluiten. Hij is weg, zei hij." Bladzijde 98

"Met een vork at hij de koude, gestolde erwtensoep uit de pan, wachtte tot de uien in de koekepan heet waren geworden, spreidde een paar lepels ervan op voer boterhammen uit en at blazend." Bladzijde 144

"Hij liep de gang in, zette de fiets weer in het berghok, trad zijn slaapkamer binnen en ging op het bed liggen. Ik heb het gereedschap in de keuken niet opgeborgen, dacht hij." Bladzijde 239

Thematiek

Dood

De dood is ook een belangrijk thema. Frits heeft hier elke nacht nachtmerries over.

Eenzaamheid en isolement

Frits kent veel mensen en dat lijken vrienden te zijn, maar eigenlijk kent hij de personages in het verhaal helemaal niet zo goed. Hij is veel alleen en hij verveelt zich constant.

Angst/ fobie

Angst is een belangrijk thema, aangezien Frits erg bang is voor het verval van het lichaam en de nutteloosheid van het leven. Hij is altijd bezig met het verval van anderen en zichzelf, waar hij ook vaak nare dromen over heeft. Daarnaast let hij altijd goed op de tijd en wil hij zijn tijd zo nuttig mogelijk besteden.

Motieven

Dromen

Frits heeft altijd nachtmerries over de dood. Dit gaat samen met zijn angst voor het verval van het lichaam.

Tijd

Tijd is een belangrijk onderdeel van het verhaal. Je weet eigenlijk altijd hoe laat het precies is tijdens het hele verhaal.

Motto

Een gelijkenis van figuren of voorvallen in dit verhaal met werkelijke personen of gebeurtenissen is toevallig.

Titelverklaring

De Avonden slaat op de structuur van het boek. Het boek beschrijft tien dagen en avonden in tien hoofdstukken, waarbij de avonden het belangrijkste zijn. Tijdens de avonden (en de nachten) vinden de meeste gebeurtenissen in Frits' leven plaats, inclusief de nachtmerries die hij heeft.

Structuur & perspectief

De structuur van het boek is vormgegeven aan de hand van de tien beschreven dagen, van 22 december tot en met 31 december 1946. Het boek eindigt iets na middernacht, op 1 januari 1947. Het verhaal wordt verteld vanuit Frits, maar het lijkt alsof je hem als een soort camera volgt. Je leert bijvoorbeeld een personage pas kennen wanneer Frits die persoon aanspreekt.

Decor

Het verhaal speelt zich af tijdens de tien laatste dagen van 1946, in Amsterdam. Ondanks het motto zijn er veel overeenkomsten met de plaatsen die in het verhaal beschreven worden en dit kun je terugleiden tot echte plekken in Amsterdam.

Stijl

Het verhaal is geschreven in zeer simpele taal. Daarnaast gebeurt er vrij weinig in het boek, waardoor de saaiheid van het burgerlijke leven destijds goed wordt weergegeven.

Slotzin

Het is gezien, mompelde hij, het is niet onopgemerkt gebleven. Hij strekte zich uit en viel in een diepe slaap.

Beoordeling

Dit verhaal is een goede weergave van hoe de naoorlogse samenleving eruit ziet. Wanneer je het leest kan het soms lastig zijn om er doorheen te komen, aangezien er weinig gebeurtenissen plaatsvinden in het verhaal. Dit is echter onderdeel van de weergave van de naoorlogse samenleving: er gebeurde nou eenmaal weinig.