Homeopathie

Hoofdstuk 1: Geschiedenis
Hippocrates (een belangrijke man voor de homeopathie) begreep de basisideeën van de homeopathie; hij had in zijn persoonlijke medicijnenkastje een selectie aan middelen. De homeopathie die wij kennen is echter ontwikkeld door de Duitse arts en scheikundige Samuel Hahnemann (1755-1843). Hij was teleurgesteld in de medische praktijk van zijn tijden en door schrikbarende verspreiding van ziekten gaf hij de gewone (conventionele) geneeskunde op, waarna hij als vertaler ging werken. Door dit werk kwam hij tot de ontdekking van homeopathie. Terwijl hij dr. William Cullens boek A Treatise on Materia a Medica aan het vertalen was, merkte hij dat kinine als een doeltreffende behandeling tegen malaria genoemd werd vanwege zijn bloedstelpende eigenschappen. Dit verbaasde Hahnemann, want hoewel hij wist dat kinine tegen malaria hielp, wist hij ook dat bloedstelping daar weinig mee te maken had. Een aantal dagen lang nam hij een kleine dosis kinine en noteerde hij daar zijn reacties op. Een voor een ontwikkelde hij de symptomen (symptomen betekent kenmerken) van malaria ook al had hij die ziekte niet. Steeds als hij weer een dosis kinine nam, verschenen de symptomen weer, en als hij ze niet nam, verdwenen ze. Hij geloofde dat het kwam omdat kinine de symptomen van malaria kon veroorzaken, dat het zo’n doeltreffende behandeling van de ziekte was. Vanaf dat moment experimenteerde hij met andere populaire medicijnen, met meegerekend arsenicum en kwik. Vanuit dit systeem van onderzoek bouwde hij een overzicht voor elk van de honderden stoffen die hij testte. Daarna probeerde hij een ‘symptomenoverzicht’ op te stellen van elke klant voordat hij ze iets voorschreef. Hij ontdekte hoe meer informatie hij over een klant had des te zorgvuldiger hij ze een middel kon voorschrijven dat zou werken.

Hoofdstuk 2: Het Similia- beeld
In het Similia- beeld komen de basisprincipes van de homeopathie duidelijk tot uitdrukking. Het rechter gedeelte (zie tekening) geeft de geneesmiddelproef weer (het onderzoek naar de werking op het gezonde lichamelijke lichaam). Het gezonde menselijk lichaam (a) vertoont, na inname van een bepaalde dosis van de te onderzoeken stof (b), een bepaald geneesmiddelbeeld (c). Het linker gedeelte geeft vervolgens de homeotherapie weer. Een ziektebeeld (d) waarvan de verschijnselen overeenkomen met het geneesmiddelbeeld (c), kan homeopathisch behandeld worden door de toediening van dit middel (b) is gepotentieerde (trapsgewijs verdunde en geschudde) vorm (e). Dit leidt tot genezing en gezondheid (a). Het trapsgewijs schudden en verdunnen (potentieren) van het homeopathisch geneesmiddelbeeld wordt aangegeven door de zigzagpijl in het midden van het beeld.


Hoofdstuk 3: Hoe homeopathie werkt
Homeopaten schrijven geneesmiddelen voor de hele persoon voor, en de praktijk van homeopathie is nog steeds gebaseerd op de drie door dr. Hahnemann vastgestelde principes. Dat zijn de regel dat het ‘gelijksoortige door het gelijksoortige wordt genezen’, het principe van de kleinst mogelijke dosis en het voorschrijven voor de individuele patiënt De regel van de gelijksoortigheid stelt dat de stof de ziekte symptomen kan voortbrengen in de gezonde persoon, in een zeer kleine dosis gelijksoortige symptomen kan genezen. Door de minimalisering van de dosis worden de geneeskrachtige eigenschappen versterkt en de bijwerkingen eruit gehaald. Het voorschrijven voor de ‘hele’ persoon is waarschijnlijk het belangrijkste deel van de homeopathie, want het wijsgerige uitgangspunt achter deze praktijk is dat elke persoon individueel is en als zodanig behandeld moet worden. Een homeopaat bestudeert iemands temperament, persoonlijkheid, emotionele en lichamelijke reacties, zelfs het voedsel dat hij of zij graag eet of niet graag eet, voordat hij ze iets voorschrijft. Homeopaten geloven dat de behandeling werkt volgens een aantal ‘geneesregels’ die stellen dat:
- Een middel vanaf boven in het lichaam begint te werken.
- Het van binnen naar buiten werkt en van de grote naar de kleinere organen.
- De symptomen verdwijnen in de omgekeerde volgorde van hun verschijning..
Homeopaten geloven ook dat iemands gestel is opgebouwd uit geërfde en aangeleerde lichamelijke, geestelijke en emotionele eigenschappen en dat deze aan een speciaal middel gekoppeld kunnen worden, dat zijn gezondheid zal verbeteren, onverschillig wat zijn kwaal is. Bovendien kunnen mensen met gelijksoortige eigenschappen en gestellen worden gerangschikt, onder een van de gesteltypen, als ze alle specifieke lichamelijke en emotionele eigenschappen gemeen hebben. Het gesteltype kan veranderen naarmate de lichaamsbouw, en gezondheid gaat veranderen. Sommige mensen kunnen een combinatie van gesteltypen zijn. Het is niet precies duidelijk hoe homeopathie werkt, maar studies hebben aangetoond dat het werkt.

Hoofdstuk 4: Wat is natuurlijke geneeskunde?
Natuurlijke geneeskunde wordt ook wel alternatieve geneeskunde genoemd.
Alternatief betekent anders. Als we over alternatieve of natuurlijke geneeskunde praten, hebben het dus over een “andere” geneeskunde. Anders dan wat? Anders dan de geneeskunde die de laatste 125 jaar wordt uitgeoefend door onze dokters en specialisten. Anders dan de “gewone” of reguliere geneeskunde. De reguliere geneeskunde was in ons land van 1865 tot 1993 de enige wettelijke erkende manier om mensen te genezen. In 1865 probeerde men met de wet van Thorbecke een eind te maken aan alle andere vormen van geneeskunde. Dat was vooral met het doel patiënten te beschermen tegen oplichterij en kwakzalverij. Alleen artsen mochten, na een lange studie, de geneeskunde uitoefenen. Hoewel andere vormen van geneeskunde daarna jarenlang niet meer zo op de voorgrond traden, zijn een aantal
ervan nooit helemaal verdwenen.


Hoofdstuk 5: Wat is homeopathie?
Homeopathie is een geneesmethode, niets meer en niets minder. Homeopathie heeft niets te maken met een bepaalde manier van eten of het hebben van een bepaald geloof. Je hoeft ook niet in homeopathie te geloven om er door te kunnen genezen. Homeopathie heeft niets te maken met suggestie, althans niet meer en niet minder dan welke reguliere therapie dan ook. Homeopathie is bij uitstek volgens de ervaring een geneesmethode, dat wil zeggen, een methode die door veel onderzoek en ervaring tot stand is gekomen. Voor iemand als patiënt lijkt het een hele gemakkelijke methode. Aan de hand van een uitgebreid gesprek wordt er een homeopathisch geneesmiddel voor je gezocht. Dit middel stimuleert je genezing. Het enige wat van je wordt verlangd, is dat je zich van een paar verstorende voeding- en genotsmiddelen onthoudt. Na een aantal weken volgt een tweede gesprek waarin de reacties op het middel op een rijtje worden gezet. Soms ben je dan al van een heel groot van je klachten bevrijdt. Vaker zullen meer vervolgconsulten nodig zijn voor je weer voldoende hersteld bent. Voor je homeopaat is het minder eenvoudig: er is vijf- tot zesjarige studie nodig voordat hij of zij voldoende basiskennis van de homeopathie heeft om met enig succes een praktijk te kunnen starten.

Hoofdstuk 6: Wat is klassieke homeopathie?
Homeopathie is een beroemde geneeswijze. Van alle natuurlijke geneesmethoden in ons land is het zelfs de beroemdste, gevolgd door acupunctuur en manuele geneeswijzen. Zoals ik eerder had gezegd is voor het goed kunnen beoefenen van de homeopathie een basis nodig van een vijf- of zesjarige opleiding. Het toepassen van de homeopathie in de praktijk kost veel tijd en grote zorgvuldigheid. Wanneer iets heel beroemd is en tegelijkertijd moeilijk, dan kan het niet anders of er ontstaat pogingen om de werkwijze te vereenvoudigen. In het geval van homeopathie betekent dit, dat veel beoefenaars afwijken van een of meer principes zoals ik die hiervoor beschreven heb. Zo kan men gebruik maken van verdunde en geschudde middelen (gepotentieerd), zonder dat deze op de gezonde mensen zijn uitgetest. Of men vergeet de holistische mensvisie en geeft iemand een middel voor een huidklacht zonder acht te slaan op de toestand van en de gevolgen voor de hele persoon. Zulk een handelwijze is niet verboden en ieder is vrij om zo te werken. Maar de homeopaten die de homeopathie volgens de regels der kunst willen toepassen, vinden deze vereenvoudigde manier om te werken onjuist, omdat de ervaring leert dat de resultaten optimaal zijn als de principes van homeopathie zuiver worden toegepast. Om zich van deze vereenvoudigde wijze van homeopathie bedrijven te onderscheiden noemen zij zich “klassiek homeopaat”. Met klassieke homeopathie bedoelt men dus de homeopathie, zoals deze oorspronkelijk ontwikkeld is, met inachtneming van al haar principes.

Hoofdstuk 7: Hoe is homeopathie ontstaan
Het woord homeopathie is afgeleid van de Griekse woorden homoios (= gelijkend) en pathein (= lijden). Homeopathie betekent dus: “gelijkend lijden”. Met andere woorden: een patiënt krijgt een geneesmiddel toegediend dat, als dit door een gezond mens wordt ingenomen, bij die gezonde mens een ziekte wordt veroorzaakt die lijkt op de ziekte van de patiënt.
We gaan nu even terug in de geschiedenis. 200 jaar geleden was er hier en daar kritiek te horen over het medisch handelen van die tijd. Een waar de grootste kritiek op was is Samuel Hahnemann (1755-1843). Een Duitse arts scheikundige. Hahnemann was in zijn tijd een zeer bekende arts die een belangrijke plaats innam in de Duitse medische wereld. Hij kreeg onder meer de opdracht om de Duitse pharmacopee te vernieuwen. Dit is een handboek voor apothekers, waarin staat hoe de medicijnen gemaakt moeten worden. Hij voerde ook praktijk als arts, maar stopte hiermee uit onvrede. De manier waarop medicijnen werden voorgeschreven vond hij onwetenschappelijk en bovendien constateerde hij, dat de geneesmiddelen die hij zijn patiënten moest toedienen, hen vaak meer kwaad dan goed deden. Om na het neerleggen van zijn praktijk in de behoeften van zijn gezin te kunnen voorzien legde hij zich toe op het vertalen van buitenlandse medische werken naar het Duits. Bij de vertaling van een Engels werk, stuitte hij op de verklaring van de werking van kinabast bij malaria (malaria is een ziekte). Kinabast, de bast van de kinaboom, waar onze kinine van is afgeleid, werkte volgens de auteur zo goed tegen malaria omdat deze een bittere stof bevatte. Hahnemann vond de verklaring zeer onbevredigend. Op zoek naar een betere verklaring besloot Hahnemann het middel kinabast, op zichzelf uit te testen. Hij nam dat middel een paar maanden in. Hij voelde zich niet lekker. Hij stopte en was gezond.
Dit was een heel rare ontdekking: nadat een gezond persoon een middel tegen malaria inneemt, krijgt hij/ zij gedurende enkele uren malaria. De vraag die Hahnemann zich hierna stelde was, of dit een eenmalige toevallige gebeurtenis was, of dat dit ook voor andere geneesmiddelen zou gelden. Om op deze vraag een antwoord te vinden begon Hahnemann in eerste instantie allerlei stoffen op zichzelf uit te proberen. Later werd bij deze experimenten een groot aantal proefpersonen ingeschakeld. Telkens wanner iemand een stof had ingenomen, werd nauwkeurig van welke verschijnselen de proefpersoon last kreeg. Daarbij werd niet alleen op de lichamelijke verschijnselen gelet, maar ook op veranderingen emotioneel en mentaal gebied. Zo werd van een groot aantal stoffen de nauwkeurige uitwerking op gezonde mensen bekend. Na een aantal jaar beschikten Hahnemann en zijn medewerkers over de resultaten van vele tientallen geneesmiddelproeven. Sommige geneesmiddelen bleken in staat te zijn meer dan duizend symptomen bij de verschillende proefpersonen te veroorzaken! Als zijn vermoeden juist was, zou hij met deze kennis mensen werkelijk kunnen genezen. Als er patiënten langskwamen met bepaalde kwalen, dan zou hij moeten onderzoeken of een van de geteste geneesmiddelen een soortgelijk beeld bij de proefpersonen had veroorzaakt. In dit geval zou het arsenicum zijn, want toediening van niet grote hoeveelheden arsenicum aan proefpersonen geeft precies het genoemde symptomenbeeld: de rusteloosheid, de brandende pijnen, de angsten enzovoorts. Telkens zou hij dus nauwkeurig de symptomen van een patiënt moeten vergelijken met de werking van de door hem onderzochte stoffen. Om een en ander in de praktijk te kunnen toetsen had Hahnemann patiënten nodig, dus heropende hij zijn praktijk. Anders dan zijn collega- artsen nam hij zeer veel tijd voor de patiënten om nauwkeurig alle klachten op een rijtje te zetten en vervolgens een zo passend mogelijk middel voor te schrijven. En het werkte! De symptomen van zijn patiënten worden genezen door middelen die soortgelijke symptomen veroorzaken bij gezonde proefpersonen. Kort gezegd: het gelijkende wordt door het gelijkende genezen. Bij het behandelen van zijn patiënten merkte Hahnemann dat de behandeling het meest succesvol was als hij alle verschijnselen, dus ook emotionele en mentale typerende beschrijving van de patiënt, met de kennis van de geneesmiddelen vergeleek. Niet een enkel symptoommoest behandeld worden, maar de hele mens! Hahnemann ging door met het testen van allerlei stoffen en na zijn dood werd dit voortgezet. En nog steeds vinden er over de hele wereld dergelijke geneesmiddelproeven op gezonde proefpersonen plaats.

Hoofdstuk 8: Zijn er nog andere soorten homeopathie?
De homeopathie die ik hiervoor heb geschreven staat bekend als klassieke homeopathie.

De beoefening ervan neemt veel tijd in beslag, en het is een lange studie, die ook nadat iemand een praktijk is begonnen is, nooit ophoudt. Er wordt bovendien veel tijd uitgetrokken voor de artsen en de uitwerking hiervan, waardoor per dag maar een beperkt aantal patiënten (6-8) kan worden behandeld. Dit heeft ertoe geleid, dat in het verleden talloze pogingen zijn ondernomen om homeopathie op een meer eenvoudige wijze toe te passen. Zo ontstond de “klinische” homeopathie. In de klinische homeopathie geeft men homeopathische middelen voor afzonderlijke klachten: een middel voor hoofdpijn, een ander middel voor aandoeningen aan de luchtwegen (astma, bronchitis enz.), weer een ander middel voor spijsverteringsstoornissen enz. Dan heb je ook nog de complexhomeopathie. In de complexhomeopathie worden voor een bepaalde klacht verschillende homeopathische middelen bij elkaar gegeven. Het is dan makkelijker om voor een bepaalde kwaal een middel uit te zoeken. Wel is het zo dat je dan de medicijnen langer moet gebruiken en dat de klachten soms eerder terugkomen dan wanneer je een homeopathisch middel neemt dat bij een bepaald aantal klachten (symptomenbeeld) hoort.

Hoofdstuk 9: Het verschil tussen homeopathie en fytotherapie
De fytotherapie wordt vaak verward met homeopathie. Beide werken met planten en beide worden geacht mild en vrij van bewerkingen te zijn. Toch zijn er wezenlijke verschillen (zie hieronder):

Fytotherapie
- Uitsluitend plantaardige stoffen.
- Geen Similia- regel
- Niet of nauwelijks verdund
- Klachtgericht

Homeopathie
- plantaardige, dierlijke, minerale en voor een klein deel ook chemische stoffen.
- Similia- regel
- Verdund en geschud (= gepotentieerd)
- Gericht op de totale mens

Hoofdstuk 10: Het bereiden van de medicijnen
Hahnemann onderzocht talloze stoffen op zichzelf uit en zijn navolgers die ze ook namen, hoewel ze gezond waren, totdat ze de symptomen kregen de leken op die van de ziekte waarvoor ze voorgeschreven werden. Deze experimenten staan bekend als geneesmiddelproeven. Tot op de dag van vandaag worden homeopathische geneesmiddelen uitgetest op gezonde mensen. Hahnemann ontdekte dat patiënten die volgens deze methode behandeld werden vaak eerst achteruit gingen, voordat ze beter werden. Om dit probleem te stoppen, begon hij de grote van de dosis te verkleinen en bemerkte dat verdunning, met krachtig schudden van elk stadium, de doeltreffendheid vergrootte in plaats van die te verkleinen. Deze ‘werkwijze’ staat bekend als potentieren. Extracten van het natuurlijke ingrediënt worden opgelost in een mengsel van alcohol en water, waarna dit mengsel twee tot vier weken moet blijven staan. Gedurende deze tijd wordt het af en toe geschud en daarna doorgeroerd. De doorgeroerde oplossing staat bekend als moedertinctuur. De moedertinctuur wordt dan verdund tot verschillende potenties. De verschillende verdunningen aan worden aan kleine tabletjes, korrels of poeder van melkzuur toegevoegd, die dan in donkergekleurde flessen worden opgeslagen. Hoe hoger het verdunningsgetal, des te sterker is het middel verdund. De hogere verdunningen blijken het sterkst te werken. Op deze manier bereide medicijnen zijn veilig, niet giftig en best goedkoop, en ze kunnen worden toepast bij jong en oud.

Hoofdstuk 11: Bereiding en potentie
D-potenties: D-potenties worden bereid volgens de decimale schaal, dat wil zeggen verdund en geschud in een verhouding van 1 op 10. De D-potenties worden bereid volgens de meerglasmethode. Ten aanzien van het werkingsgebied van de D-potenties kan ik de volgende indeling geven:


- Lage potenties (t/m D6) werken meer op de organen en worden met name gebruikt bij acute aandoeningen.
- Middelhoge potenties (D12 t/m D30) werken tevens op de zintuigen en het zenuwstelsel.
- Hoge potenties (vanaf D30) werken veel dieper en ook op de geest en het mentale van de mens.

De lage potenties van de D-reeks zijn geschikt voor zelfmedicatie, omdat deze kortdurende, brede werking hebben. Dit komt doordat deze potenties al bij een globale overeenkomst tussen het ziektebeeld en het geneesmiddelbeeld werkzaam zijn. In de praktijk blijkt namelijk dat hoe vaker een middel wordt verdund en geschud, hoe specifieker en langduriger de werking is. Hieruit volgt hoe vaker wordt gepotentieerd, hoe belangrijker een juiste keuze van het geneesmiddelbeeld is. Het voorschrijven van hogere potenties behoort tot het terrein van de arts/therapeut, ook omdat deze potenties dieper kunnen inwerken op de totale mens, zowel; lichamelijk als psychisch.

C-potenties: C-potenties worden bereid volgens de decimale schaal, en dus trapsgewijs verdund en geschud in een verhouding van 1 op 100. Dit is de oorspronkelijke, door Hahnemann gebruikte potentieermethode. Vandaar deze verdunningen. Soms worden aangegeven met de letters CH, die staan voor Centesimaal verdund volgens Hahnemann. De concentratie van een CH-3 potentie (3 maal 1 op 100 verdund) komt overeen met een D-6. Echter de ‘potentie van het middel’ verschilt, omdat dit middel 3 maal minder bewerkt is.

K-potenties: K-potenties worden gepotentieerd volgens de eenglasmethode van Korsakoff in trappen van 1 op 100: de opeenvolgende verdunningen worden steeds in hetzelfde flesje bereid. Na hard schudden wordt het flesje leeggegoten en wordt aan het door adhesie overgebleven restant (1%) opnieuw verdunningvloeistof toegevoegd.

LM-potenties: LM-potenties worden gepotentieerd in trappen van 1 op 50.000 (L is 50 en M is 1.000). De hoogte van een LM-potenties wordt aangegeven met Romeinse cijfers.

Hoofdstuk 12: Hoe kan zo’n kleine hoeveelheid nou werken?
In discussies over homeopathie is deze vraag een veel gestelde vraag. Zonder deze vraag definitief te beantwoorden, kunnen we wel zeggen dat homeopathie werkt.
Daar zijn voldoende onderzoeken over gedaan volgens de maatstaven van goed wetenschappelijk onderzoek om dat aan te tonen. Kleine hoeveelheden van een
Stof - vergelijkbaar met een homeopathisch verdunning – die toch blijken te werken zijn er in de natuur genoeg terug te vinden. In ons lichaam zijn er verschillende enzymen aangetoond in uiterst kleine hoeveelheden. Een mooi voorbeeld is de natuur is dat mannetjes van bepaalde nachtvlinders een reukspoor van feromonen van die vrouwtjes om die vrouwtjes te vinden. Hierbij is de concentratie van die feromonen in de lucht zo laag dat men zich kan afvragen hoe die mannetjes aan de hand van een molecuul feromoon zich kunnen oriënteren om een volgend molecuul feromoon te vinden! Bovendien is het zeer waarschijnlijk dat processen in ons lichaam niet alleen biochemisch (chemie van de levende stoffen)
worden aangestuurd, maar ook elektromagnetisch (op de werking van elektromagneten berustend. Vergelijk de computer. De natuurkunde loopt op dit vooruit op de geneeskunde.


Hoofdstuk 13: Onderzoek
De Franse onderzoeker professor Jaques Benveniste beweerde dat, wanneer een homeopathisch bereid bestanddeel in water wordt opgelost en dit krachtig wordt geschud, dit bestanddeel zijn energie in het water loslaat en het water een afdruk van die energie vasthoudt. Dit bevestigt de overtuiging van Hahnemann dat eerder de energie, of het ‘trillingspatroon’ van het middel de genezing stimuleert door de zelfgenezende werking van het lichaam te bevorderen, en niet de chemische inhoud. Onlangs heeft een andere homeopaat, dr. David Reilly, de uitkomsten van een aantal tests in toonaangevende medische tijdschriften gepubliceerd, die aantonen dat homeopathisch bereide allergenen effectief zijn bij de behandeling van astma, hooikoorts en steeds terugkomende neusverkoudheid. Andere tests vinden overal in de wereld plaats, maar door geldtekort kan er niet meer onderzoek gedaan worden. Zonder twijfel groeit de toepassing van homeopathie onder druk van de patiënten, die zich bewust zijn van de bijwerkingen van veel moderne medicijnen en een betere manier zoeken om hun gezondheid terug te krijgen.

Hoofdstuk 14: Een aantal geneeskrachtige planten
Ik noem hier een aantal geneeskrachtige bloemen/ planten.
- Hop
- St. Janskruid
- Echte Salie
- Rode Zonnehoed
- Mariadistel
- Heilige Japanse Boom
- Zonnebloem
- Wilde Lupine
- Slaapmutsje
- Beemdkroon
- Muizenoor
- Mannentrouw
- Veldsalie
- Echte Tabak
- Roomse Kamille
- Wildemanskruid
- Heermoes
- Longkruid
- Muurbloem
- Stinkende Gouwe
- Paardebloem
- Driekleurig Viooltje
- Russische Rabarber
- Vingerhoedskruid
- Groot Hoefblad
- Cichorei
- Akelei
- Look Zonder Look
- Eenstijlige Meidoorn
- Daslook
- Zenegroen
- Gele Morgenster

- Christoffelkruid
- Geranium
- Pioenroos
- Rode Spoorbloem
- Zilverschoon
- Arnica Chamissonis
- Oosterse Papaver
- Damastbloem
- Salie
- Adderwortel
- Kamille