Faalangst

1. Alle kinderen zeggen dit wel eens. Het wordt alleen een probleem wanneer een kind dit blijft zeggen. 2. ADHD-kinderen. Zij kunnen zich moeilijk concentreren en kunnen bijvoorbeeld moeilijk stilzitten. Ook ervaren ze geregeld dat een opdracht te moeilijk voor hen is en krijgen dus van de omgeving negatieve feedback. (dat is de reactie van anderen om je heen). Het lijkt dus logisch dat ze opdrachten gaan ontwijken om niet te hoeven falen en om negatieve opmerkingen te vermijden. Het is dus veiliger om te zeggen; ‘ik kan dat niet’. 3. Kinderen met leerproblemen. Kinderen die bijvoorbeeld niet zo goed kunnen rekenen of schrijven hebben vaak het idee dat het te moeilijk is en hebben dan vaak negatieve ervaringen hiermee. 4. Kinderen die onhandig zijn. Deze kinderen zijn lichamelijk niet echt heel soepel, ze vallen en struikelen, hebben motorische bewegingen. Ook deze kinderen krijgen vaak opmerkingen over hun onhandigheid. 5. Trage kinderen. Deze kinderen zijn altijd als laatste klaar en moeten soms langer blijven in de klas op de opdrachten af te krijgen. Ook hier worden vaak negatieve opmerkingen over gemaakt of ze hebben hier geregeld negatieve ervaringen mee. 6. Kinderen met schrijfmotorische problemen. Kinderen die niet goed kunnen tekenen of kleuren en later problemen hebben met het schrijven krijgen ook vaak negatieve opmerkingen of doen negatieve ervaringen op. 7. Niet-schoolrijpe kinderen. Worden vaak geconfronteerd met zaken die ze niet kunnen of waar ze nog niet aan toe zijn. 8. Kinderen die er ‘anders’ uitzien. Wie er anders uitziet wordt vaak bekeken, valt op en wordt uitgelachen. De reactie is vaak om niks te zeggen of te doen om zo weinig mogelijk op te vallen. ‘Als ik zeg dat ik het niet kan, hoef ik het niet te doen en word ik niet bekeken en uitgelachen.’ 9. Angstige kinderen. Kinderen die snel bang zijn, niet houden van wilde spelletjes of veel lawaai, geroep en geschreeuw zullen zich sneller onttrekken aan een spel o.i.d. Door het angstige gedrag worden ze ook bekeken en geplaagd door de omgeving. 10. Zwakbegaafde kinderen. Ze hebben mentaal minder mogelijkheden en dit uit zich op alle vlakken. Vaak zijn de opdrachten voor deze kinderen onmogelijk en zeggen vaak: ‘ik kan dat niet!’. Ook is het soms moeilijk om dit verbaal uit te drukken en worden boos of agressief om duidelijk te maken dat de taak voor hen te moeilijk is.

Kinderen zeggen niet altijd van ‘ik kan dat niet!’ maar andere uitspraken die eigenlijk hetzelfde betekenen zoals deze: · ‘Dat is te moeilijk.’ · ‘Ik ben moe.’ · ‘Ik ben daar nog te klein voor.’ · ‘Dat is voor grote kindjes.’ · ‘Ik heb dat nog niet geleerd.’ · ‘Ik heb geen zin.’ · ‘Wanneer is dat voorbij.’ · ‘Ik moet naar het toilet.’ · ‘Het is hier te warm.’ · ‘Ik wil naar mijn mama.’ · ‘Dat is nog een beetje te moeilijk.’ · ‘Nu ga ik niet meer verder, want ik ben moe.’ 6. Ontwijkingsgedrag…

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

Kinderen maken soms gebruik van de volgende afleidingsmanoeuvres: - In zijn schulp kruipen, zich onopvallend wegstoppen. - Clownesk gedrag. (iedereen aan het lachen brengen door de clown uit te hangen met de redenering; ze kunnen beter lachen om mijn grapjes dan dat ze me uitlachen) - Bravouregedrag. (leerkracht uitdagen, stoer doen om een probleem te maskeren. Door de eventuele straf hoeft het kind de desbetreffende taak niet meer uit te voeren.) - Uitvluchten. (‘ik ben moe’. ‘ik ben ziek.’) - Koppig weigeren om iets te doen. - Liegen. (‘ik heb dat al gedaan’. ‘ik ben mijn papier kwijt’.) - Huilen. 7. Drie soorten faalangst…

Volgens psychologen bestaan er drie soorten faalangst. De eerste soort is cognitieve faalangst. Dat is de faalangst die met de kennis of met het verstand te maken heeft. Bij deze vorm kun je tijdens een proefwerk o.i.d. niets meer herinneren van wat je hebt geleerd. Het is net alsof je alles kwijt bent en daar had Lars dus last van.

De tweede soort is sociale faalangst. Dat is faalangst die te maken heeft met de omgang van mensen. Sociale faalangst krijg je als je bang bent voor wat anderen van je denken. Het kan dan gebeuren dat je midden in een gesprek stilvalt. Je weet plotseling niet meer wat je wilt zeggen. Het gevolg is dat je de volgende keer je mond maar houdt.

De derde soort is motorische faalangst. Dat is de faalangst die te maken heeft met de motoriek. Dat is de manier waarop je beweegt. Vaak denk je dat het niet zal lukken door een negatieve ervaring hiermee.

Het komt ook wel eens voor dat mensen gelijktijdig last hebben van verschillende soorten faalangsten tegelijk. B.v. als Lars een spreekbeurt moet houden, is hij bang dat hij de tekst niet meer weet (cognitieve faalangst) en dat de klas hem uitlacht (sociale faalangst).

Vaak leidt faalangst tot slechte prestaties. Een onvoldoende op school, een nederlaag met sporten, een blunder of iets anders onplezierig. Het zorgt in ieder geval voor een negatief resultaat en dat noem je negatieve faalangst. Maar het kan ook anders. Angst kan juist ook heel goed zijn voor je prestaties. Het leidt dan tot een positief resultaat en dat noem je positieve faalangst. Spanning voor een proefwerk kan juist heel goed doen. Je bent er klaar voor. Je wilt laten zien dat je de stof goed hebt geleerd. Zodra je dan begint met de vragen, valt de spanning van je af en zorgt dit voor een goede concentraties. De lichte angst kan zorgen voor beter en sneller denken. 8. Wat je als leerkracht kunt doen…

Je kunt ten eerste de volgende boodschappen geven aan een kind; · Niemand is perfect · Falen mág · Doe je best, dat is goed genoeg · Je hebt het goed geprobeerd

Ook is het belangrijk om te reageren op het kind wanneer het ‘ik kan het niet!’ zegt. Vaak dan wordt die uitspraak gekoppeld aan een bepaalde interpretatie. ‘Ik kan dat niet!’ wordt snel vertaald als ‘Hij wil dat weer niet’ of ‘hij doet weer flauw’. Als leerkracht kun je dan ook de vraag stellen om de bedoeling van het kind te achterhalen. Dit zijn misschien handige vragen: · ‘Wil je niet?’ · ‘Kun je het echt niet?’ · ‘Durf je niet?’ · ‘Denk jij dat ik van mening heb dat je het niet kunt?’ · ‘Vind je zelf dat je het niet goed genoeg kunt?’ · ‘Denk je dat anderen vinden dat je het niet goed genoeg kunt?’

Als je dan een antwoord krijgt moet je daar goed naar luisteren. Dus luisteren en kijken maar ook herkennen en erkennen.

‘Ik begrijp dat het moeilijk voor je is om te tekenen, maar het hoeft niet perfect te zijn. Trouwens, niet alle kinderen tekenen even goed en jij kunt andere dingen wel goed.’

Laat ook merken dat het een gedeeld probleem is en dat je gaat samenwerken. Het wordt ons probleem en zo creëer je een sfeer van veiligheid voor het kind. Ze staan niet langer alleen en dat verzacht het probleem. Ook geruststellen is belangrijk want een mens kan nou eenmaal niet alles. Benadruk positieve eigenschappen en kijk naar de dingen die een kind wél kan. Je ziet dan dat het probleem maar een klein stukje is van een kind. (Jij bent meer dan een kind met een probleem)

Gouden tips voor een leerkracht zijn o.a.: · Werk planmatig: observeer, signaleer, verwijs door voor diagnose, discussieer en geef hulp. · Geef nooit ‘werkjes’ of ‘schrijfwerk’ mee als strafwerk wanneer een kind er al problemen mee heeft. · Laat het kind vooraan zitten in de klas. · Geef het kind verantwoordelijkheid. · Benoem alles positief. · Bespreek met het kind wat het probleem is. · Bespreek met de klas wat het probleem is, wat de goede punten van het kins zijn en de punten waar het kind wat problemen mee heeft. · Laat het kind bepaalde activiteiten uitvoeren zoals papieren uitdelen, iets ophalen o.i.d. · Zorg voor duidelijke regels (vinger opsteken, beurt afwachten). · Het kind mag falen.