Aardappelen

Beoordeling 6.3
Foto van een scholier
  • Werkstuk door een scholier
  • Klas onbekend | 2247 woorden
  • 23 oktober 2007
  • 91 keer beoordeeld
Cijfer 6.3
91 keer beoordeeld

Aardappelen

Voorwoord,

Dit werkstuk gaat over aardappelen (ook al heb ik daar niet zelf voor gekozen).
Ik hoop dat ik er veel van kan leren, en dat ik ga begrijpen hoe een aardappel groeit enz.

Inhoudsopgave.

1. Weetjes
2. Vijanden van de aardappel
3. Geschiedenis van de aardappel
4. Het giftige deel van de aardappel
5. Ziektes
6. Rassen en soorten
7. Kalender
8. Hoe bewaar je aardappelen?
9. Aardappel bereiden.
10. Recepten



1. Weetjes

Van aardappels word je niet dik. Wel van jus en mayonaise!

Chips worden ook van aardappels gemaakt, daar word je dus wel dik van.

Vroeger stonden er in de winter kraampjes op straat met gepofte aardappels. Niet om
op te eten, maar om in je jaszak te stoppen. Zo bleven je handen lekker warm!

Tegenwoordig heeft de boer machines. Vroeger moesten de kinderen helpen op het land. Vooral in de herfst als de aardappels 'gerooid' moesten worden. Dan kregen de kinderen een weekje vrij van school. En zo is de herfstvakantie ontstaan. Die heb je dus aan de aardappel te danken!

Is je moeder zwanger? Wil je graag dat het een broertje wordt? Dan moet je je moeder tijdens de zwangerschap veel aardappels laten eten. Er wordt gezegd dat je dan meer kans hebt op een jongetje! Of het ook echt waar is, is nooit bewezen.

De grootste aardappel ter wereld werd opgegraven in 1895 in Colorado (Amerika). Hij woog 49 kilo, was 70 cm lang en 37 cm breed.

Aardappels zijn lekker fris voor je huid. Ze halen ook rimpeltjes weg. Leg maar eens wat plakjes aardappel op je gezicht. Laat het aardappelvocht intrekken in je huid. Dat is een heerlijk gevoel. Vooral na een hete zomerdag, als je lang in de zon hebt gezeten.
In het oude Peru gebruikten vrouwen aardappels om de toekomst te voorspellen: ze telden het aantal knolletjes in een mand; een even aantal zou in het nieuwe voorjaar voorspoed geven.
Het eenpansgerecht zou met aardappels ontstaan zijn: tussen het groenten en vlees viel de aardappel niet op. En dat niet?opvallen was nodig in de tijd dat de aardappel een nog niet geaccepteerd voedingsmiddel was en hij allerlei ziekten heeft te veroorzaken.

In veel streken was het gewoonte aardappels te poten bij Volle Maan of op Goede Vrijdag. Vroege aardappels moesten dan op Pinksterdag gerooid worden. Op andere tijdstippen zou de oogst minder overvloedig zijn.
Ierland kende speciale rooidagen. In het Graafschap Galway mochten er geen aardappels geoogst worden voor Garaland Sunday, dat is de laatste zondag in juni. In Kerry, dat zuiderlijker ligt, vanaf 7 juli, dat is de dag van de lokale beschermheilige.

2. Vijanden van de aardappel

In de grond zitten soms ook beestjes (aaltjes genoemd) die aan de wortels knagen. Daarvan gaat de plant dood. Om dit te voorkomen, verbouwt de boer aardappels niet altijd op dezelfde grond. Op een veld doet hij één jaar aardappels, dan vier jaar iets anders en dan pas weer aardappels. In die vier jaren gaan bijna alle aaltjes dood.
Een grote vijand van de aardappelplant is de coloradokever. Als die zijn gang mag gaan, vreet hij de plant helemaal kaal.
Er zijn ook ziektes die via de bladeren van de plant verspreid worden. Als de boer de planten van het veld haalt, moet hij de afvalberg afdekken met 'landbouwplastic'. Ziet je buurman dat je dat niet doet, dan wordt-ie kwaad. Want dan kunnen zijn planten besmet worden! Er is een speciale telefoonlijn (een 'kliklijn') waarop aardappelboeren elkaar kunnen verklikken!

3. Geschiedenis van de aardappel.

De aardappel is afkomstig uit Zuid?Amerika en werd door de Spanjaarden ontdekt toen zij rond 1536 Peru en Chili plunderen. Omdat ze niet boven de grond groeiden maar onder de grond werden ze met truffels vergeleken.
Voor de Inca's(het volk dat daar woonden) waren aardappels het hoofdvoedsel dat vers gegeten werd of als meel gedroogd en ook tot bier gegist gedronken werd. Ze hadden zelfs een systeem van vriesdrogen ontwikkeld: de aardappeltjes werden een nacht in de lucht gelegd, waarna het vocht er uitgetrapt werd en ze in sneeuw begraven werden. De aardappel speelde een belangrijke rol in de cultuur van de Inca's. In grafkelders zijn prehistorische potten gevonden in de vorm van aardappelknollen.
De Conquistadores,(die op het andes gebied wonen) brachten de aardappel op een van hun tochten mee naar Europa. Bekend is vooral de expeditie van Pizarro rond 1553. De Inca's verbouwden aardappels al vanaf de 2e eeuw van onze jaartelling. Sinds ze in 1565 geplant werden in de hoftuinen van Koning Filips II zou het nog 200 jaar duren voor de aardappelteelt een grote omvang had in de meeste Europese landen.

De Britten gaven de eer aan de zeevaarder en piraat Francis Drake de eer de aardappel in Engeland te hebben ingevoerd, wat door anderen werd weersproken ? hij zou pompoenen hebben meegebracht van zijn reizen. In Ierland, het eerste Europese land waar de aardappel werd verbouwd, was het volgende verhaal in omloop. Aardappels zouden er zijn aangespoeld uit wrakstukken van Spaanse schepen op thuisreis vanuit Bolivia. Ze leden schipbreuk voor de lerse kust in 1565. Het begin van de lerse aardappelteelt is ook toegeschreven aan Sir Walter Raleigh, die ze rond 1590 zou hebben verbouwd op zijn lerse landgoed. Kort daarvoor had hij een kolonie in Noord?Amerika gesticht, Virginia. Daar werden in die tijd geen aardappels verbouwd ? de in Engeland ingevoerde aardappels zullen afkomstig geweest zijn van schepen op doorreis. In Engeland werden ze Virginiaanse aardappels genoemd, ter onderscheiding van de sweet potatoes. John Gerard maakt er in zijn kruidkundig werk van 1597 voor het eerst melding van,
De eerste aardappels in Nederland werden tijdens de Tachtigjarige Oorlog in de Leidse Hortus geplant. De botanicus Carolus Clusius bracht ze in 1593 mee uit de keizerlijke tuinen van Wenen, toen hij op latere leeftijd hoogleraar in Leiden werd. In Wenen had hij ze enkele jaren daarvoor ontvangen vanuit zuid-Nederland, waar ze door het Vaticaan terechtgekomen waren. Vanuit Leiden kwam de aardappel in andere kruidentuinen terecht, zoals die van Groningen (1640) en Amsterdam (1689). Hij was toen geen voedselplant met geneeskrachtige eigenschappen.

4. Het giftige deel van de aardappel

De aardappel plant zelf is giftig. De giftige stof in de aardappel heet solanine. Deze stof zit in de groene bladeren van de plant. En in de bloemen en de vruchten die er als groene besjes uitzien.
Maar ook met de knol moet je oppassen. In de ogen en de spruiten van de aardappel zit ook de giftige stof solanine. Als je aardappels schilt moet je ze daarom goed pitten, dus de ogen eruit snijden.

Waarschijnlijk zijn vroeger heel wat mensen ziek geworden van het eten van de bloemen en bessen van de aardappelplant. Niet iedereen wist toen dat allen de knol geen gif bevat.

5. Ziektes

Aardappels kunnen ziek worden. De aardappelziekte wordt veroorzaakt door een schimmel. Op de bladeren en stengels ontstaan daardoor bruine plekken en de plant rot weg. Virussen en bacteriën kunnen de plant ook ziek maken. Dit zijn levende deeltjes die je alleen onder een microscoop kunt zien. De plant is ziek, als de bladeren omgekruld of verkleurd zijn.

Ook wormen, rupsen, aaltjes en kevers kunnen grote schade aanrichten. De coloradokever is de grootste vijand van de aardappel. Je kunt deze beestjes met het blote oog zien. Ze leven van de bladeren of de stengels en de knollen in de grond. Het cyste – aaltje is de veroorzaker van de plaag die “aardappelmoeheid” heet. Om dit te voorkomen verbouwt de boer aardappels niet altijd op de dezelfde grond.Op een veld doet hij een jaar aardappels dan vier jaar iets anders en dan pas weer aardappels, in die vier jaren gaan bijna alle aaltjes dood.

Natuurlijk zijn de weersomstandigheden ook belangrijk voor de aardappeloogst. Als het erg veel regent, rotten de aardappels in de grond weg. Zo mislukte in 1998 een deel van de oogst. Als het te droog is, loopt de oogst ook gevaar.


De coloradokever.

6. Rassen en soorten

Een aardappelras is een bepaald soort aardappel. Elk ras heeft zijn eigen vorm, grootte, smaak en kleur. Er zijn wel tachtig verschillende rassen. Niet alle rassen worden in Nederland gekweekt. Veel rassen komen uit landen rondom de Middellandse Zee. Dat zijn vooral de pas gerooide aardappelen, die je aan hun dunne, gladde schil kunt herkennen. De naam bintjes komt van Meester de Vries
In het begin van vorige eeuw kweekte een Nederlandse onderwijzer Meester de Vries een aantal nieuwe aardappelrassen. Hij gaf ze de namen van zijn negen kinderen. Toen hij nog een tiende ras ontwikkelde gaf hij dat de naam van Bintje Jansma een meisje uit zijn klas en het waren de bintjes die wereldberoemd werden.

In de winkel liggen alleen consumptie aardappelen. Dat zijn aardappelen die verbouwd worden om op te eten. De meeste consumptie aardappelen komen niet in de winkel terecht. Een groot gedeelte gaat naar de voedingsindustrie. In de fabrieken wordt er patat, chips, salade of puree in poedervorm van gemaakt.
We eten niet alle aardappelen die geoogst zijn op. Een deel ervan wordt gepoot. We noemen ze pootaardappelen. Het zijn speciaal en zorgvuldig gekweekte aardappelen. Ze mogen niet beschadigd of ziek zijn. Alleen dan kunnen ze voor een gezonde oogst zorgen.

Nog een speciaal soort is de zetmeelaardappel. Deze aardappel gaat direct naar een zetmeelfabriek. Nadat hij bewerkt is door allerlei machines, blijft er zetmeel over. Dat is een soort wit poeder. Als daar weer water bij komt wordt het een brij die goed kleeft en plakt.

7. Kalender

Zo groeien aardappelen, van maand tot maand
Maart,
In het voorjaar moeten de poot-aardappels ontkiemen. Dus veel licht erbij. Er beginnen worteltjes aan te groeien.
April,
De poot-aardappels worden gepoot: met een machine worden ze in de grond gestopt.
Mei,
De eerste stukjes groen komen boven de grond uit.
Juni,
Het veld staat nu vol met planten. Het weer is heel belangrijk. Niet te veel regen, want dan wordt het veld te drassig en kan de boer niet oogsten. Als het te droog is, moet er gesproeid worden.
Eind juli,

De planten sterven af.
September,
De aardappels worden gerooid: met een machine worden ze uit de grond gehaald.


8. Hoe bewaar je aardappels?

Het beste is om aardappelen te bewaren in een kartonnen doos of in een kist. In een plastic zak lopen de aardappelen namelijk snel uit als gevolg van broei. Aardappelen blijven het langst goed als ze bewaard worden in een koele, donkere en droge ruimte, bij voorkeur in een kelder. Afgeraden wordt om aardappelen te bewaren in de koelkast, omdat ze bij een te lage temperatuur zoet worden.

Hoe lang een aardappel te bewaren is zonder dat de kwaliteit achteruit gaat, hangt sterk af van de bewaaromstandigheden. Als de ruimte te vochtig is, kunnen de aardappelen gaan rotten. Rotte aardappelen moeten zo snel mogelijk verwijderd worden om aantasting van de andere aardappelen te voorkomen. Als de temperatuur aan de hoge kant is en er teveel licht is in de bewaarruimte, lopen ze sneller uit. Door licht kunnen de aardappelen bovendien sneller groen verkleuren. Net als bij groente en fruit loopt bij lange bewaring het vitamine C-gehalte terug.

9. De aardappel bereiden.

Koken

Koken is de meest gebruikte bereidingsmethode bij aardappelen. Aardappelen kook je in een bodempje water met wat zout. Ze zijn in 20 tot 25 minuten gaar.

Als je kruimige/zeer kruimige aardappelen gebruikt moet je rekening houden met een iets kortere kooktijd.

Bakken

Gebakken aardappeltjes is voor veel mensen een bekend bijgerecht. Gebruik voor het bakken altijd vastkokende of vrij vastkokende aardappelen. Kruimige rassen verkruimelen helemaal tijdens het bakken.

Er zijn twee verschillende manieren om aardappelen te bakken


Aardappelen bakken met ongekookte aardappelen:
Snij de geschilde aardappelen in schijfjes. Bak ze eerst 10 minuutjes in boter of olie in een gesloten pan. Haal dan het deksel van de pan en bak ze in 10 minuutjes
aan beide kanten goudbruin.

Aardappelen bakken met gekookte aardappelen:
Snij de geschilde aardappelen in schijfjes. Bak ze in een koekenpan in boter of olie in ongeveer 10 minuutjes aan beide kanten goudbruin.

Aardappelpuree

Aardappelpuree kent vele varianten. Gebruik voor gepureerde aardappelen altijd kruimige of zeer kruimige rassen. Deze zijn makkelijker te pureren.

Het basisrecept is als volgt:
Kook de aardappelen en giet ze af. Voeg een klontje boter en een scheutje melk toe en pureer de aardappelen met een stamper.

Je kunt de aardappelpuree mengen met veel soorten kruiden. Ook een uitje, spekjes of reepjes paprika maken de aardappelpuree lekkerder. Ook een lepeltje pesto door de puree is lekker. Het gratineren van puree is ook erg lekker. Strooi er wat geraspte kaas over en zet het even in een voorverwarmde oven tot de kaas gesmolten is

Gepofte aardappel
Aardappelen poffen doe je in de oven of in de magnetron.


In de oven:
1 1/2 uur in een voorverwarmde oven op 225 graden

In de magnetron:
Prik op een aantal plekken met een vork. Dan aardappelen 5 minutens op 750 gram in de magnetron. Tot slot de aardappelen in een doek een kwartiertje laten nagaren.


11. Recepten

Aardappel-cordon blue
Ingrediënten :
· 6 grote aardappelen
· 200 gram Kernhem
· zout en peper
· 1 eetlepel grove mosterd
· 150 gram ham
· 4 eetlepels bloem
· 2 eieren
· 40 gram cornflakes
· boter of margarine

Bereiding:
De aardappelen overlangs in 1 cm dikke plakken snijden (bolle kantjes worden niet gebruikt) en 5 minuten voorkoken in weinig water met zout en dan afgieten. De kaas in 1 cm dikke plakken snijden en deze op het formaat van de aardappelplakken bijsnijden. Om elke kaasplak een plak ham wikkelen en tussen de aardappelplakken leggen, goed aandrukken De pakketjes achtereenvolgens door de bloem, het losgeklopte ei en de geplette cornflakes halen en ze in de boter of margarine goudbruin bakken. Lekker met worteltjes en vis of kip.
(zie ook hoofdstuk 9 voor een paar recepten!)


Bron vermelding

Ik heb mijn informatie van internet

De volgende site´s heb ik gebruikt:
Verschillende zoekmachines om bronnen te zoeken.

Ik heb geen boeken gebruikt om informatie daar uit te halen.

REACTIES

N.

N.

in het recept van aardappel cordon bleu staat geen kaas

15 jaar geleden

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.