Aardolie en aardgas

Ontstaan:

Miljoenen jaren geleden ontstonden aardolie en aardgas uit dode resten van planten en plankton op de zeebodem. Doorheen de evolutie kwamen er duizenden meters zand en klei over deze dode organismen. Hierdoor ontstond er een druk op de organismen en steeg de temperatuur. Door deze temperatuur hebben zich in miljoenen jaren ingewikkelde chemische processen voorgedaan. Bij temperaturen van 60°C-120°C vormde zich aardolie. Waar de temperatuur hoger was dan 150°C ontstond aardgas door het ‘kraken’.

Opsporing:

De opspoormethode die het meest wordt toegepast is onderzoek met behulp van de seismiek. Hiermee kan men aardgas en aardolie opsporen tot zo’n 5km diepte. Er worden geluidsgolven in het aardoppervlak gezonden. Deze golven weerkaatsen op de aardlagen en signaleren de detectoren. Op land werkt men met geofoons, op zee met hydrofoons. Met deze techniek kunnen we belangrijke aanwijzingen over de diepteligging, de vorm van grensvlakken en breuken te weten komen.

Wining

Aardolie:
Als de olie-bel net ontdekt is, worden er exploitatieputten geboord. Soms spuit de aardolie zichzelf omhoog als de druk groot genoeg is. Maar na een tijdje wordt de druk veel minder en moet men een andere methode vinden. Dan gaat men de ‘Ja-knikker’ gebruiken, dit is een pomp die de aardolie uit de grond oppompt. De ‘Ja-knikker’ kan maar 30% van de aanwezige olie naar boven halen, dus voor de overschot van de olie worden weer nieuwe methodes gehanteerd. Enkele andere winningen: De overgebleven grondstof wordt weer onder druk gezet, zodat de olie gemakkelijker naar het oppervlak kan komen. Soms wordt ook de olie verhit, zodat deze vloeibaarder wordt en dus beter verplaatst kan worden.

Aardgas:
Het boren van een put gebeurt met enkele boorpijpen.
Doordat er voor aardgas geen ruimte is om uit te zetten, staan ze onder grote druk en kunnen zij met grote kracht uit de put spuiten.

Aardoliedestillatie

Aardoliedestillatie is gebaseerd op de vluchtigheid (kookpunten) van de stoffen waaruit het mengsel(aardolie) is opgebouwd. Gefractioneerde destillatie van aardolie betekent dat een zekere hoeveelheid van dat mengsel aan destillatie wordt onderworpen, waarbij het destillaat wordt opgevangen in fracties die onderling van samenstelling verschillen doordat zij steeds minder vluchtige bestanddelen bevatten. Als dus een deel van het mengsel aan de kook wordt gebracht, komt er een damp vrij, deze damp wordt dan volledig gecondenseerd. Het verdere verloop van de destillatie gaat zo dat elke keer een ander deel van het mengsel verdampt. Hoe hoger in de kolom, hoe vluchtiger de componenten.

Eindproducten van aardoliedestillatie

Kerosine
Kerosine zit qua verbrandingswaarde tussen benzine en diesel in, met een kooktraject van ca. 150°C – 290°C. Kerosine bevat giftige dampen.Verkrijgbaarheid is niet groot.
Voor de invoering van de benzinemotor, was kerosine belangrijk in de huishouding: verlichting, koken en verwarming. Na 1950 werd kerosine belangrijk in de luchtvaart, die kerosine als brandstof gebruikte. Kerosine wordt ook gebruikt bij het ontvetten van huiden, als oplosmiddel van insecticiden en verf, en als verdunnen voor asfalt bij de wegenbouw.
LPG (Liquefied Petroleum Gas) :

Bij matige koeling en druk wordt het gasvormige mengsel vloeibaar gemaakt, zodat LPG makkelijk kan worden vervoerd en opgeslagen. LPG bevat propaan en butaan.
In tegenstelling tot benzine, bereikt LPG in zuivere gasvorm de motor. Wanneer de autogasinstallatie goed is ingebouwd zullen de uitlaatgassen in vergelijking met benzine en diesel minder schadelijke stoffen bevatten

LPG dient als motorbrandstof, als grondstof voor de petrochemie, voor verwarming en verlichting, in de landbouw voor het drogen van granen, het ontsmetten van potgrond en het verhogen van het koolzuurgehalte in plantenkassen, in de industrie, …

Diesel

Diesel wordt gemaakt uit aardolie en bestaat uit een mengsel van koolwaterstoffen en enkele additieven om de eigenschappen van de brandstof te verbeteren. Diesel bestaat uit een wat zwaardere fractie van de koolwaterstoffen dan benzine en is daardoor minder vluchtig en heeft een wat hogere energiedichtheid dan benzine
Dieselverbranding levert roet. Dit is weliswaar minder vervuilend dan Co2 maar voor de menselijke longen zeker niet aanbevelenswaardig.

Diesel is een van de goedkoopste voertuigbrandstoffen (€ 0,75 / liter) en overal verkrijgbaar.

Milieueffecten van het gebruik van aardolie:

Broeikaseffecten
De aarde wordt verwarmd door de zon. Een gedeelte van de zonnestraling wordt door de atmosfeer terug de ruimte ingekaatst, een ander deel wordt omgezet in warmte op de aarde.
Natuurlijke broeikasgassen, zoals waterdamp en CO2, zorgen ervoor dat de warmte die de aarde uitstraalt gedeeltelijk wordt teruggekaatst : deze gassen leggen een als het ware een warme deken om de aarde heen. Dit noemt men het broeikaseffect.
Zonder het natuurlijke broeikaseffect zou de gemiddelde temperatuur op de aarde op jaarbasis -18 graden Celsius zijn, in plaats van +12 graden. Maar omdat ook de mens grote hoeveelheden broeikasgassen in de dampkring brengt, wordt het broeikaseffect behoorlijk versterkt. Dit kan een wereldwijde klimaatverandering tot gevolg hebben. En dat zorgt er dan weer voor dat er grote overstromingen, extreme weersomstandigheden, droogte en ongeschiktheid voor de landbouwgrond komt.
Een van de oorzaken hiervan is het enorme energieverbruik. Aardolie is een zeer grote energiebron.

Gezonken tankers
Tankers bevatten vaak aardolie, als deze tankers dan gaan lekken, komt de aardolie in de zee terechtàvervuiling De kust wordt bedekt met duizenden liter olie, waardoor vogels en andere dieren om het leven komen. De olie heeft ook een impact op de visserij.

Brandende pijpleidingen
Dan komt er koolstofdioxide vrij in de lucht, en die heeft dan weer invloed broeikaseffect.