Chocola

CHOCOLADE
Ik ben gek op chocolade. Bijna iedereen lust chocolade, een lekkere reep, een glas chocolademelk, chocoladetaart of een chocolade-ijsje. Misschien eet jij wel iedere dag een boterham met heerlijke hagelslag!

Ik wil jullie vertellen waar chocolade nu eigenlijk vandaan komt.

Alle chocolade heeft cacao als grondstof. Of je nu een reep, een chocoladekoekje of hagelslag wilt maken, voor chocolade heb je cacao nodig. Cacao wordt gemaakt uit de bonen van de cacaoboom.

1. De geschiedenis van chocolade
In Europa was cacao vroeger onbekend. Rond het jaar 1500 begonnen ontdekkingsreizigers de wereld te verkennen. Columbus ontdekte Amerika. Na hem voeren ook andere Spanjaarden naar die onbekende wereld. Eén van hen was Cortez, die met zijn troepen in 1519 in Mexico terecht kwam. Daar ontmoette hij het indianenvolk de Azteken. Zij gaven hem een drankje te drinken dat hij in Europa nog nooit geproefd had. Het was de cacaodrank. De indianen noemden het chocoladedrankje 'Cacau-atl'. Uit het woord Cacauatl is ons woord cacao ontstaan.


De koning van Spanje
Cortez vond het drankje een beetje bitter smaken maar wel lekker. Hij lette dus goed op hoe ze het klaarmaakten. De indianen maakten het drankje door cacaobonen te roosteren boven een vuurtje. Daarna maalden ze de bonen met de hand tot een dikke pap. Die pap verdunden ze met water. Voor de smaak roerden ze er maïsboter, peper en vanille door. Dat was het chocoladedrankje! De cacaobonen waren erg kostbaar. Ze werden ook als geld gebruikt. Een konijn kostte 10 bonen en een slaaf was voor 100 cacaobonen te koop.
Cortez nam de cacaobonen mee voor de koning van Spanje en liet hem het nieuwe drankje proeven. De koning vond het drankje te bitter. De kok gebruikte toen suiker of honing in plaats van peper. Dat was een groot succes! De koning vond het drankje zo lekker dat hij het recept geheim liet houden. Het duurde wel 100 jaar voordat andere Europese landen de lekkernij leerden kennen.
In het begin konden alleen de voorname en rijke mensen deze nieuwe drank drinken want het was erg duur. Zij dronken het in chocoladehuizen. Mensen ontmoetten elkaar daar om te praten en chocolade te drinken. Volgens de doktors kon de chocoladedrank ziektes voorkomen en genezen. Men geloofde zelfs dat men door het drinken van chocolade langer zou leven!
Toen de Nederlanders ook handel gingen drijven over de hele wereld brachten zij cacaobonen mee naar Nederland. Kort voor 1700 ontstonden de eerste chocoladefabriekjes in Nederland. Amsterdam werd één van de grootste wereldhavens voor cacao en dat is nu nog steeds zo.

In de chocoladefabriek moesten alle machines met de hand bediend worden. De molens om de bonen te malen werden aangedreven door sterke mensen of ezels. Later werden windmolens gebruikt om de maalmachines te laten draaien. Er waren minder mensen nodig voor het maken van cacao. Daardoor werd cacao goedkoper en konden ook de gewone mensen cacao betalen. Er werd steeds meer cacao gebruikt en er waren dus ook meer fabrieken nodig. Aan het begin van de 19e eeuw waren er wel 27 cacaofabrieken in Nederland.

De cacao boom groeit in tropische landen waar het altijd warm is en de zon schijnt. Dat zijn vooral landen rond de evenaar. De cacaoboom houdt van vocht en warmte maar kan niet tegen wind en de brandende zon. De cacaoboom is een kwetsbare boom. Hij moet goed beschermd worden tegen ziektes en ongedierte. De eerste jaren wordt het boompje extra goed beschermd. De boompjes worden aan de voet van een grote boom geplaatst, bijvoorbeeld de bananenboom. Zo staat het boompje in de schaduw en heeft het geen last van de zon.
In de vrije natuur kan de cacaoboom wel 15 meter hoog worden. Op de plantages worden de bomen gesnoeid. Ze blijven dan ongeveer 4 meter hoog. Dat is veel handiger bij het plukken van de vruchten.
Na 3 of 4 jaar krijgt de boom bloemen. De cacaoboom bloeit het hele jaar door en krijgt kleine lichte, reukloze bloempjes. Die bloempjes wordende vruchten. De vruchten hangen met een korte steel direct aan de stam. De gele vruchten zijn ongeveer 20 centimeter lang. Het gaat uiteindelijk om de zaden in de vruchten want dat zijn nou de cacaobonen!
Ruim de helft van de wereldoogst komt uit West-Afrika. In Zuid-Amerika is Brazilië de grootste leverancier van cacao. In Azië wordt het kweken van cacao steeds belangrijker. Vanuit al deze gebieden wordt de cacao per schip naar Europa gebracht.


3. De oogst van de cacaobonen
De vruchten worden twee keer per jaar geoogst. De vruchten worden voorzichtig opengesneden om de bonen, die een beetje paars van kleur zijn, niet te beschadigen. Met de hand worden de zaden eruit gehaald. Ze worden op de grond gelegd en afgedekt met bananenbladeren of jute zakken.
In de daarop volgende dagen wordt het heel warm onder de bladeren. Door de hitte gaan de bonen gisten. De bonen worden nu donkerbruin en krijgen een cacaosmaak. Dit proces heet met een moeilijk woord fermenteren. Het fermenteren duurt ongeveer 5 dagen. Daarna worden de bonen gedroogd in de zon. Na het drogen worden de bonen verpakt in jute zakken.

Hoe wordt chocolade gemaakt?
Als de cacaobonen in de fabriek aankomen worden ze schoon gemaakt. Cacao is een natuurproduct daarom dus is iedere boon anders. Een boon uit Afrika smaakt anders dan een boon uit Brazilië. Om de smaak zoveel mogelijk hetzelfde te houden worden de bonen goed gemengd. Daarna worden ze gebrand.
Het branden zorgt ervoor dat de cacaoboon smaak krijgt. Nu pas kan de boon gebruikt worden om er chocolade van te maken!
Na het branden wordt de schil van de cacaoboon afgehaald. De boon heeft nu zijn jas uit en wordt in kleine stukjes gebroken. Die stukjes heten nibs. De nibs zijn belangrijk voor het maken van chocolade, daar gaat het om!
Daarna worden de nibs gemalen zodat er een vette pap ontstaat : een dikke bruine chocolade stroop. Die chocoladepap heet cacaomassa en smaakt nog heel bitter.
Van de cacaomassa kan je cacaoboter en cacaopoeder maken en je kunt de massa gebruiken om er chocoladedeeg van te maken.

Cacaoboter
De cacaomassa bevat veel vet. Door deze massa nu heel hard te persen, komt een deel van het vet eruit. Het vet dat eruit komt is de cacaoboter. De chocoladedrank die tot 1828 gemaakt werd, was heel vet! De cacaoboter wordt gebruikt om chocolade van te maken. Maar cacaoboter zit ook in lippenstift!

Cacaopoeder
Na het eruit persen van de cacaoboter zijn er harde cacaokoeken overgebleven. Deze koeken worden in stukken gebroken. Daarna worden de brokken fijngemalen tot cacaopoeder.


Chocoladehagelslag
Eerst moet het chocoladedeeg gemaakt worden. De cacaomassa wordt gemengd met fijngemalen suiker en cacaoboter. Voor het maken van melk hagel wordt er ook nog melkpoeder aan toegevoegd. Door de suiker wordt de hagel pas echt lekker. Het belangrijkste voor de lekkerste chocoladehagel is het mengen. Alle grondstoffen worden heel goed gemengd zodat er geen korreltjes meer te zien zijn. Nadat alles goed gemengd is, is het chocoladedeeg klaar om er hagel van te maken. Het deeg gaat nu in een soort vermicellimachine. In deze machine zitten stalen platen met een heleboel kleine gaatjes. Het chocoladedeeg wordt nu heel hard door die gaatjes geperst. Je hebt nu eigenlijk lange chocoladesliertjes. Door het persen wordt de chocolade heel warm. Daarom gaan de sliertjes met een lopende band in een grote koeling waar ze ook in kleine stukjes breken. Je hebt nu chocoladekorrels!
Maar dit zijn nog niet de hagels zoals ze in het pak zitten. De hagel is nog niet mooi genoeg! Om de hagel er nog lekkerder uit te laten zien gaat hij naar de glansafdeling. De naam zegt het al. In grote koperen pannen die ronddraaien wordt suikerwater op de hagels gesproeid. Het ronddraaien zorgt ervoor dat ieder hageltje een glanzend suikerjasje krijgt.