Kindermishandeling

Wat is kindermishandeling? Wanneer je in een woordenboek een verklaring van deze term opzoekt, dan vind je ‘het slecht behandelen van een kind of kinderen’. Kindermishandeling is niet hetzelfde als bestraffen of slaan of kinderen hardhandig aanpakken. In de voorbije jaren is heel wat studie en onderzoek verricht rond het fenomeen kindermishandeling. Naarmate men meer ervaring en inzicht kreeg over kindermishandeling, veranderde de definitie, verruimde de term kindermishandeling. De meest volledige definitie lijkt ons de volgende: Kindermishandeling is elke vorm van lichamelijke of emotionele geweldpleging die kinderen overkomt, niet door ongeval maar door toedoen of nalatigheid van ouders of verzorgers, waar bij afwijkingen bij het kind ontstaan of redelijkerwijs verwacht mag worden dat deze zullen ontstaan. (Koers, 1981) Bij kindermishandeling is er steeds sprake van een breuk in de verhouding ouder-kind. In onze samenleving ziet men die verhouding het liefst voorgesteld door de moeder met een onbeperkte liefde voor haar allerliefste baby, met eventuele tijdelijke negatieve gevoelens van de ouders houdt men liever geen rekening. Het verstoort immers het reclamebeeld van de moeder die met een stralende glimlach het vieze truitje van Jantje met een bepaald wasmiddel wast, terwijl vader op een bepaald merk vaste vloerbekleding opgewekt hop-paardje-hop speelt met zijn dochtertje. Dat beeld is vals. Onderzoek heeft uitgewezen dat ongeveer 20% van de mannen en vrouwen het helemaal niet zo leuk vinden om kinderen te krijgen. Ze zijn bang voor de verantwoordelijkheid en voelen zich onzeker over hun houding tegenover het kind. Door het valse reclamebeeld schamen ze zich over die gevoelens en durven er niet over praten. Geef toe, niemand heeft toch graag de naam van een slechte ouder te zijn. Wat zijn de signalen die wijzen op kindermishandeling? Kindermishandeling opsporen is geen gemakkelijke zaak. Mishandelde kinderen vertonen vaak een grote verscheidenheid van symptomen. Bij lichamelijke mishandeling kunnen lichamelijke letsels en onverklaarbare kwetsuren een aanwijzing zijn. Enkele voorbeelden: een kind heeft verwondingen waarin men duidelijk de afdruk van een hand of een voorwerp kan herkennen, meervoudige letsels (brandwonden en breuken tegelijkertijd), onverklaarbare letsels waarvan de ouder de oorzaak van de verwonding niet wil uitleggen,… De ouders gaan regelmatig met hun kind naar de dokter, ze houden hun kind vaak thuis van school,… Bij emotionele mishandeling/verwaarlozing en seksueel misbruik ontbreken meestal uitwendige letsels. Vaak zijn er geen rechtstreekse signalen, wel een veelheid van afwijkende en gedragskenmerken. Zo kan het kind opgemerkt worden omdat het bv. steelt, wegloopt, uiterst agressief reageert, zich isoleert, zichzelf verwondt,… maar het verband met mishandeling of verwaarlozing worden zelden gelegd. Vandaar dat deze kinderen vaak in het netwerk van psychiatrische hulpverlening en/of jeugdrechtbank terecht komen. Seksueel misbruik is moeilijker op te sporen aan de hand van lichamelijke kenmerken, ook al worden bij ongeveer 1/3 van de slachtoffers lichamelijke letsels geconstateerd. Bij kinderen jonger dan zes jaar en schoolgaande kinderen zijn de signalen en symptomen van seksueel misbruik bijvoorbeeld: steeds terugkerende infecties bij de urinewegen, vaginale infecties, pijn in de bovenbenen, geslachtsziekten,… Bij pubers zijn er die symptomen ook én is daarbij een zwangerschap ook een duidelijk signaal. Psychiatrische kenmerken zijn vooral bij de schoolgaande jeugd: zelfhaat, eetstoornissen, vertellen van verzonnen maar sterk seksueel gekleurde verhalen(verkrachtingen, zwangerschappen), fobieën, zelfverminking,… Er kunnen ook gezinskenmerken zijn die wijzen op seksueel misbruik.
Enkele onderzoeksresultaten… - In België worden er per jaar meer dan 50 000 kinderen mishandeld. - 1 op tien kinderen is het slachtoffer van kindermishandeling. - 1 op 5 slachtoffers van seksueel misbruik is mannelijk. - De daders bij seksueel misbruik zijn o.a.: moeder, verpleegster, priester, opa, man uit de buurt, broer, vader, mannelijke oppas, zus, voetbalcoach,… - 60 tot 75% van seksueel misbruikte jongens zijn misbruikt door vrouwen. - De meeste mannelijke slachtoffers worden door meer dan 1 dader misbruikt. Vaak gaat het om bizarre vormen van seks. - 8% van niet-misbruikte volwassenen noemt zichzelf homoseksueel of biseksueel, bij misbruikte volwassenen ligt dit percentage boven de 50%. - In Vlaanderen is kindermishandeling de tweede oorzaak van kleutersterfte. - Elk jaar overlijden er zo’n 50 kinderen ten gevolge van kindermishandeling in ons land. - Het aantal meldingen van kindermishandeling steeg tussen 1990 en 1997 met 80%.