euthanasie

Inleiding: Het onderwerp was makkelijk gevonden, maar toen ik eraan moest beginnen, bleek het erg ingewikkeld te zijn. In Nederland verstaat men onder euthanasie: levensbeëindiging door een arts op verzoek van een patiënt, maar euthanasie houd ethisch veel meer in dan dat. Voordat ik aan dit werkstuk begon en al wel de informatie had doorgelezen, vond ik euthanasie sowieso een goede zaak. Ik vond dat mensen zelf moesten kunnen bepalen wanneer ze een eind aan hun leven wilden maken, ze moesten daar zelf over kunnen beslissen. Maar niet iedereen kan zomaar aan het moorden gaan, vandaar dat ik euthanasie een goede zaak vond alleen als er strenge eisen aan worden gesteld. Ik vond dan ook de nieuwe euthanasiewet een goede wet, duidelijke afspraken, en legaal! Aan de start van dit werkstuk wou ik uitvinden waarom euthanasie zo’n discussiepunt is, ik was van mening dat het goede zaak was en wou wel weten waarom anderen daar anders over dachten. Maar dat is veranderd… Nog steeds ben ik het eens met dat, maar tijdens het schrijven van en denken over dit werkstuk heb ik langzaam aan een andere mening gekregen over euthanasie. Een familielid heeft me een vraag voorgeschoteld die je eerst aan jezelf moet stellen voordat je je mening geeft over euthanasie: “Wat zou ik en wat zullen anderen ervan vinden als ik nu euthanasie zou willen plegen?” En dat is een heel moeilijke vraag! Denk terwijl je in dit werkstuk de meningen van allerlei betrokkenen leest over euthanasie, aan de vraag die hierboven staat. Het zal niet meevallen, maar het is wel belangrijk bij het vormen van je eigen mening. Veel succes en plezier met lezen! De start: De patiënten zijn eigenlijk het begin van het hele probleem. Dit is niet in negatieve zin bedoeld, maar zonder deze mensen zou het hele probleem rond euthanasie niet zijn ontstaan. De patiënten willen graag de keuze hebben om, als ze in een ondraaglijke situatie terecht zouden komen, een einde aan hun leven te laten maken. Deze keuze willen veel mensen graag openhouden en zijn daarom voor euthanasie. Patiënten kunnen in Nederland nooit voortkomen uit zorgen over behandelingskosten voor bijvoorbeeld pijnbestrijding. Door het systeem van de sociale zekerheid is iedereen in Nederland verzekerd van gezondheidszorg. Er zijn mensen die zeggen: “Wij zijn tegen de euthanasiewet, laat men veel meer geld en aandacht besteden aan pijnbestrijding en palliatieve zorg.” En: “Mijn vrouw heeft al zeker tien mensen begeleid die allemaal terminaal waren en uiteindelijk ook gestorven zijn, op een goede manier en niet door actieve euthanasie. Als mensen merken dat er mensen om hen heen zijn die voor hen zorgen, en als er een goede pijn bestrijding is, hoeft er voor de mensen ofwel patiënten zelf geen euthanasie meer te zijn. Het allerbelangrijkste is als mensen een goede verzorging krijgen en ondersteund worden en ze merken dat andere mensen tijd voor hen hebben. Dit willen wij laten weten. Het is schandalig dat er in Nederland zo'n wet is en wij hopen dat deze wet niet door de Eerste Kamer komt en dat er voldoende tegen stemmen zijn.” Maar in Nederland is een goede terminale en palliatieve(leedverzachtende) zorg. Sommige terminale patiënten kunnen ondanks een goede palliatieve verzorging nog hun lijden als ondraaglijk ervaren en doen alsnog een verzoek om euthanasie. In zo’n situatie kan euthanasie een mooie afsluiting zijn van de palliatieve zorg.
Euthanasie, wat voor invloed op de artsen? In Nederland is euthanasie sinds dit jaar gelegaliseerd. De overheid wil de ogen niet sluiten voor het feit dat euthanasie plaatsvindt. Over een euthanasiewet wordt al een heel lange tijd gesproken door de overheid. Bij de nieuwe euthanasiewet blijft euthanasie op verzoek strafbaar, tenzij de arts meldt dat hij euthanasie heeft uitgevoerd, en dat gedaan heeft volgens de wettelijke zorgvuldigheidseisen. Artsen hebben een grote taak bij hulp bij zelfdoding. Er staat veel druk op de artsen. Na het plegen van euthanasie moeten zij dit melden volgens de meldingsprocedure: De arts moet ieder geval van niet-natuurlijke dood aan de gemeentelijke lijkschouwer melden
Deze lijkschouwer stelt zelf een verslag op waarin hij de niet-natuurlijke dood van de patiënt vaststelt, dit verslag stuurt hij op naar de Officier van Justitie. De toetsingscommissie ontvangt zowel het verslag van de arts als die van de lijkschouwer en de verklaring van de consulent. Dan toets de toetsingscommissie het handelen van de arts. De toetsingscommissie let hierbij op: - of de arts ervan overtuigd was dat er sprake was van een vrijwillig en weloverwogen verzoek van de patiënt. - of de arts ervan overtuigd was dat er sprake was van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt. - of de arts de patiënt heeft geïnformeerd over de situatie van de patiënt en over de vooruitzichten van de patiënt. - of de arts tenminste één andere, onafhankelijke arts heeft raadgepleegd om een oordeel te geven over de zorgvuldigheidseisen. - of de arts de levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding volgens de medische zorgvuldige wijze heeft uitgevoerd. Als de arts volgens de toetsingscommissie zorgvuldig heeft gehandeld gaat de arts vrijuit. Zo niet, dan gaat het oordeel van de toetsingscommissie naar het Openbaar Ministerie en de regionale inspecteur van de gezondheidszorg. Deze bekijken verder wat voor stappen er worden genomen. Een arts is nooit verplicht om euthanasie in te willigen. Maar van alle verzoeken bij die bij artsen worden gedaan wordt er maar tweederde ingewilligd. Soms overlijdt de patiënt voordat er over het verzoek is beslist en vaak kunnen die patiënten nog met een behandeling geholpen worden. Een arts mag dan wel niet verplicht zijn, als hij een verzoek krijgt voor euthanasie, dat in te willigen. Maar er komt wel een hele druk hem te staan. Nooit iedereen kan het met hem eens zijn, dus hij zal er zeker niet zonder kritiek vanaf komen. Ook kan een arts zelf tegen euthanasie zijn, zoals deze chirurg van 59 jaar. Dit schreef hij als reactie op de nieuwe euthanasiewet aan de eerste kamer: “Zelf ben ik 59 jaar en door de artsen opgegeven. De laatste onderzoeken worden nu verricht maar mijn grote angst is dat men toch nog een operatie gaat proberen. Ik heb een codicil ondertekend dat men na mijn dood de eventuele organen die nog goed zijn mogen gebruiken. Op zich blijf ik daar achter staan maar nu er deze ontwikkelingen ten aanzien van euthanasie zich voordoen ben ik wel eens bang dat men al snel zal besluiten om niet verder te gaan bij een eventuele operatie, er zijn nog organen die wel goed te gebruiken zouden zijn. Hoe weet ik nu zeker dat een eventuele oncontroleerbare euthanasie niet zal worden toegepast! Mijn arts beweert wel dat dit absoluut niet zal gebeuren maar moet ik hierop vertrouwen? De enige waarop ik zal blijven vertrouwen is mijn Heer en Heiland. Doe ik dit niet dan heb ik geen kwaliteit van leven meer. Heel veel sterkte bij uw actie en vertrouw op Onze Heiland dat hij zijn kinderen nooit los zal laten en hen zal beschermen.” De artsen zullen vaak een moeilijke keuze moeten maken. Bij iemand die al hartstikke oud is en alles van het leven nu wel heeft gezien, ziek is en binnenkort dood gaat, als diegene vraagt om euthanasie omdat hij of zij zo'n pijn heeft, is het niet zo heel erg moeilijk om te besluiten. Maar bij iemand die al heel lang in coma ligt, of een baby met ernstige aangeboren afwijkingen, of een oude vrouw die dementeert? Dan wordt het een stuk lastiger om tot een besluit te komen en moet ik er in ieder geval wat langer over na denken. Bij een comapatiënt blijkt dat geen euthanasie mag worden toegepast, omdat euthanasie alleen gebeurt op uitdrukkelijk verzoek van de desbetreffende persoon. Bij zo’n patiënt zou het ook zeker moeilijk handelen zijn. Wat vinden de verschillende geloven van euthanasie? - Christendom: In het christelijke geloof is euthanasie een onderwerp waarover verschillende meningen bestaan. Het officiële standpunt over euthanasie van de katholieke kerk is erg afwijzend. Aanhangers van het Christendom zeggen: “We hopen en bidden dat de regering van ons land eens overtuigd zal raken
van wat we vinden in Gods Woord: ‘Wie God verlaat, heeft smart op smart te vrezen’ ” De meeste aanhangers van het Christendom verwijzen ook naar de Bijbel en dan naar nummer zes van de Tien Geboden, dat vertaald wordt als ‘Gij zult niet doden’. Ook wordt er in de Bijbel gezegd dat het verkeerd is om in te grijpen in het natuurlijke proces van sterven. Tenslotte zijn er christenen die vinden dat het lijden niet verkort mag worden, omdat Jezus immers ook niet wegliep voor het lijden aan het kruis. Deze argumenten klinken voor christenen erg overtuigend, maar er zijn ook christenen die ondanks deze bijbelteksten argumenten voor euthanasie hebben: Zij zeggen bijvoorbeeld dat het zesde gebod niet als een verbod op euthanasie verstaan mag worden. In de Hebreeuwse versie van het zesde gebod staat er na het woordje ‘niet’ een pauzeteken. Er staat dus: ‘Niet … zult ge doodslaan’. Dat teken geeft volgens hen de lezer ruimte om te denken. Overigens verwijst het werkwoord ‘doodslaan’ vrijwel uitsluitend naar ‘moorden’. Dat is iets heel anders dan het plegen van euthanasie. Een ander argument van christenen voor euthanasie is dat als het leven van God gegeven is, dat dan toch juist ook betekent dat je het terug mag geven wanneer je er niets meer van maken kan. - Jodendom: In het jodendom staat de mening over euthanasie al vast. Het antwoord is nee, de heiligheid van het leven is voor zowel orthodoxe als liberale joden een gegeven waarvan niet afgeweken mag worden. Over veel dingen wordt in het jodendom wel gediscussieerd, zo kunnen bijvoorbeeld nieuwe ontwikkelingen in de technologie een plaats krijgen, maar het leven is volgens de joden van God en dient voortgezet te worden hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn. - Islam: Als je zeer gelovig kijkt naar de Islam is euthanasie niet toegestaan. Het is namelijk nog altijd mogelijk dat God alsnog ingrijpt en het leven herstelt. Maar alle islamieten zijn het erover eens dat patiënten die kunstmatig in leven worden gehouden en geen kans meer hebben op leven, ‘recht’ hebben op euthanasie.
- Boeddhisme: Het boeddhisme is een religie zonder persoonlijke God, met een traditie die belangrijker is dan de geschreven wetten. Over euthanasie bestaat dus ook geen officieel standpunt aangenomen binnen deze godsdienst, maar over het algemeen bestaat onder boeddhisten de mening dat er geen reden is om euthanasie af te keuren. Het individu is zelf verantwoordelijk voor zijn daden en voor de gevolgen in dit leven en de volgende levens. - Hindoeïsme Het hindoeïsme is de oudste van de wereldreligies. Het is een veelkleurige religie die ruimte laat voor verschillende belevingen. Ook binnen de hindoestaanse gemeenschap in Nederland bestaan grote verschillen. Dat komt mede tot uiting in de opvattingen over euthanasie. De hindoeïstische opvattingen over lichaam en ziel kunnen op verschillende manieren geïnterpreteerd worden als het gaat om de vraag of euthanasie is toegestaan. Er zijn pandits (Hindoese godsdienst- en wetgeleerden) die zich verzetten tegen de mogelijkheid om het tijdstip van de eigen dood te bepalen. Volgens hen zou daarmee het karma van dit leven niet voldoende doorleven, waardoor men een extra ‘tussenleven’ nodig heeft om alsnog het lijden door te maken dat men door middel van euthanasie juist wilde beëindigen. Afsluiting: Door alle meningen van allerlei betrokkenen en de vraag: “Wat zou ik en wat zullen anderen ervan vinden als ik nu euthanasie zou willen plegen?” ben ik toch anders gaan denken over euthanasie. Ik zal het heel moeilijk vinden als ik zou moeten beslissen of ik euthanasie wil of niet. Je doet er zoveel mensen mee pijn door de wereld te verlaten, je familie, vrienden, kennissen, enzovoort. Ik zou hun zonder pijn laten en wachten op een ‘natuurlijke dood’. Als iedereen in mijn omgeving inziet dat ik ondraaglijk veel pijn lijdt en er geen vooruitzichten meer zijn, én iedereen vindt het goed dat ik een einde maak aan mijn leven, dan zou het voor mij geen moeilijke keuze zijn: ik zou een verzoek om euthanasie doen. Gelukkig ben ik niet in een situatie waarin ik zo’n keuze moet maken. En dat zou ook nog niet mogen, want jongeren van twaalf tot zestien mogen niet zelf beslissen over euthanasie. Een verzoek kan alleen worden ingewilligd als beide ouders hiermee instemmen. Ik hoop dat u goed uw eigen mening heeft kunnen vormen over euthanasie door dit werkstuk. Denk er nog maar eens goed over na! Bronnen: - Euthanasiewet van Ministerie van Justitie. - Informatie van het Ministerie van Buitenlandse zaken - Q A euthanasie, vragen en antwoorden over de Nederlandse wet. - krantartikelen uit De Volkskrant
Ik heb niet de informatie van de NVVE(Nederlandse Vereniging van Vrije Euthanasie) gebruikt omdat deze informatie helemaal niet recent was. Veel gegevens kwamen nog uit 1996.