Woodrow Wilson's veertien punten: idealisme of realisme?

Inleiding

Waren de 14 punten van Wilson idealistisch, of realistisch?

Wij gebruiken deze hoofdvraag als hypothese, en achteraf als conclusie. Toen wij het onderwerp kozen, moesten we allebei meteen toegeven, dat we eigenlijk niet zo veel van het onderwerp afwisten. We wisten dat het iets te maken had met de toenmalig president Wilson, en dat de veertien punten een plan waren voor vrede.

Voordat we begonnen zijn, hadden we het idee dat de veertien punten van Wilson voornamelijk realistisch van aard waren. Wij denken dit, omdat er net een wereldoorlog was geweest, en de mensen er waarschijnlijk wel over eens waren, dat dit nooit meer mocht gebeuren, en dat er serieuze afspraken moesten komen zodat een wereldoorlog nooit meer zou gebeuren.

Voor de duidelijkheid, hier een simpel overzicht van de veertien punten[1]:

1. Vredesonderhandelingen dienden volledig in het openbaar te worden gevoerd;

2. Volledige vrijheid op zee;

3. In de 'nieuwe orde' moesten alle economische barrières verdwijnen, dus open grenzen en vrije handel voor iedereen;

4. De bewapeningswedloop zou terstond worden beëindigd en alle landen moesten zich ontwapenen;

5. Er moest een eerlijke regeling komen met betrekking tot alle koloniale afspraken, waarbij het belang van de betrokken bevolking even zwaar moest wegen als dat van de kolonialiserende macht;

6. Rusland moet met rust gelaten worden in hun politiek;

7. Herstel van België als vrije onafhankelijke natie;

8. Duitsland diende Frankrijk te verlaten en Elzas-Lotharingen aan Frankrijk terug te geven;

9. Voor Italië moesten definitieve grenzen worden vastgesteld langs lijnen van nationaliteit;

10. Handhaving van Oostenrijk-Hongarije als staat, maar met het recht op autonome ontwikkeling voor de verschillende volken in de dubbelmonarchie;

11. De Balkanstaten zouden het recht krijgen op zelfbeschikking en Servië kreeg een uitweg naar zee;

12. Turkije kon behouden wat haar etnisch toekwam, maar alle andere nationaliteiten in het Ottomaanse Rijk dienden het recht op een autonome ontwikkeling te krijgen en de Dardanellen zou vrij toegankelijk moeten worden voor alle scheepvaart;

13. Polen moest een onafhankelijke staat worden met een duidelijk Poolsebevolking. Ook zou Polen een haven aan zee moeten krijgen;

14. Er zou een Volkerenbond moeten komen waarin alle naties, groot en klein, dezelfde rechten op politieke onafhankelijkheid en territoriale integriteit dienden te krijgen.

 In dit verslag bespreken we niet alle punten apart. We bekijken de motieven van de punten, in hoeverre deze uitgevoerd konden worden en hoe ze werden ontvangen. Ten slotte komen we weer terug op de vraag of de veertien punten realistisch of idealistisch waren.

Maar eerst bekijken we de man achter deze veertien punten: Wie was Woodrow Wilson?

Wie was president Wilson?

Thomas Woodrow Wilson was geboren in Virginia in 1856. Hij heeft rechten en politcal science gestudeerd. Hij heeft les gegeven op Princeton. Dit maakt duidelijk dat hij goed geschoold was op hoog academisch niveau. Na weg te gaan van Princeton in 1910, werd hij gouverneur van New Jersey, waar hij een echte leider was. In 1912 deed Wilson mee aan de presidentsverkiezingen, en hij won. Tijdens zijn eerste termijn van presidentschap slaagde hij er in drie belangrijke wetgevingen te realiseren: de Underwoord Act, die tarieven verlaagde, de Federal Reserve Act, die voor meer geld voor de natie zorgde, en ten derde de Federal Trade Commision, een antitrust wet, bedoeld om oneerlijke handel te verbieden. In 1914 breekt er oorlog uit in Europa: Wilson, altijd al fel tegen oorlog[2], deed zijn uiterste best om de VS neutraal te houden.

Deze afbeelding is van Wilson’s tweede campagne, voor zijn tweede termijn van presidentschap. Zoals te zien is een van de argumenten om Wilson te herkiezen “Who keeps us out of war?”. In 1916 werd Wilson herkozen. Echter, in 1917 werd de VS toch gedwongen om mee te doen in de Tweede Wereldoorlog, na dreigingen van Duitsland dat ze met onderzeeërs de VS zou aanvallen indien nodig. Volgens Wilson was het Amerika’s taak om de wereld veilig te maken voor een democratie. Met de hulp van de VS werd Duitsland verslagen en Wilson kondigde zijn veertien punten af.

Wat waren de motieven achter de veertien punten?

De veertien punten zijn opgesteld door een groep deskundigen genaamd The Inquiry. Het doel van de punten was om te voorkomen dat er weer zo’n oorlog zou komen, om de wereld in vrede te houden. In de eerste vijf punten ligt dit voor de hand. Het is immers belangrijk dat onderhandelingen in de openheid gebeuren: door zaken verborgen te houden zullen er meer spanningen tussen landen komen. Vrijheid op zee en in de economie is een duidelijk Amerikaans standpunt, de Amerikanen zijn nou eenmaal voor volledige vrijheid. Het vierde punt gaat over het ontwapenen van alle landen, dit punt is het meest voor de hand liggend. Zonder sterke militaire machten zou het lastig zijn om oorlogen te moeten beginnen.[3] Het vijfde punt is dekoloniseren: dit geeft vrijheid aan de kolonies en voorkomt dat deze in opstand komen. Ook is het “veiliger” als landen een minder grote macht hebben. Het zesde tot en met het elfde punt hebben met specifieke landen te maken. Door aanpassingen in te brengen in het beleid van bepaalde landen, zou er een minder groot risico kunnen ontstaan dat er een oorlog komt vanwege bijvoorbeeld een wankele politiek. Het allerlaatste punt gaat over de beruchte Volkenbond. Wanneer landen duidelijke afspraken maken waar over gediscusieerd en gedebatteerd zijn, verkleint de kans op gevaarlijke spanningen enorm.

Al deze punten hebben dus als uitgangspunt dat ze wereldvrede moeten brengen. De invoering van deze punten is noodzakelijk, vond Wilson. Hij hield echter niet genoeg rekening met de behoeften van de Europese landen.

Hoe werden de veertien punten ontvangen en werden ze ook daadwerkelijk ingevoerd?

Niet alle landen waren zo blij met de veertien punten van Wilson. Voornamelijk de Franse en Engelse regeringsleiders waren niet erg blij met het feit dat president Wilson de eerste nota van de Duitsers[4] had beantwoord zonder enig overleg met hen. Dit was natuurlijk niet de enige reden, ook hadden ze kritiek op de veertien punten, als het hun eigen land betrof.