Sieraden

Algemeen:
· Humor komt altijd terug in de stijlen van sieraden
· herleving komt wel voor in sieradenstijlen, maar er is toch altijd sprake van enige verandering

Verschillende ontwerpers

Emmy van Leersum:
Emmy van Leersum keek naar de producten van de massaconsumptie die een steeds grotere rol ging spelen. Door het gebruik van niet-artistieke, industriële materialen gingen jonge ontwerpers zich opnieuw oriënteren op de rol van het sieraad. De sieraden konden namelijk door deze andere materialen andere vormen aannemen dan mogelijk was bij de edelmetalen die tot die tijd werden gebruikt. In plaats daarvan maakte Van Leersum geometrische en abstracte vormen met nieuwe, alledaagse materialen zoals aluminium en textiel.

Gijs Bakker:
Gijs Bakker ging net als zijn vrouw Emmy van Leersum niet-edele metalen toepassen in sieraden met abstracte en geometrische vormen. Zo heeft hij in de jaren ’60 sieraden ontworpen uit aluminium kachelpijp.


Hans Appenzeller:
In samenwerking met een metaalfabrikant zocht Hans Appenzeller naar weefsels in messing, roestvrij staal, zilver en goud om die ook in sieraden toe te kunnen passen. De sieraden die op deze manier gemaakt zijn, zijn soepel en volgen de lijnen van het lichaam. Doordat sommige sieraden uit deze collectie geen vaste vorm hebben, kunnen ze op meerdere manieren gebruikt worden; als halssieraad maar ook als armband. Stugge vormen worden vooral van roestvrij staal gemaakt.

Sieraden in verschillende tijden:

Jaren ’20:
De jaren ’20 worden ook wel de ‘roaring twenties’ of de ‘jazz age’ genoemd. Om alle narigheid van de oorlog te vergeten willen de mensen alles uit het leven halen wat erin zit. Vooral de jongeren hebben een uitbundig sociaal leven. Reizen, feesten, gekostumeerde bals, cocktailpary’s, seksuele uitspattingen en wild gedrag zijn kenmerken van hun nieuwe levensstijl. Alles wat de sterren in Hollywood dragen of gebruiken, zoals make-up, kleding, sieraden, is van grote invloed op hun kleedgedrag.
Ook de modesieraden (vervalste sieraden omdat ze niet van kostbare sieraden zijn gemaakt) werden populair. Deze ‘juwelen’ leken erg op de echte sieraden, maar waren te koop voor een lage prijs. Voor de jaren ’20 werden deze sieraden (vooral in de hogere kringen) afgekeurd en vond men dat ze geen klasse hadden en dus onaanvaardbaar waren. Toen hier in de jaren ’20 verandering in kwam, gingen zelf sommige Parijse couturiers bijouterie ontwerpen die paste bij hun modelijnen. Hierdoor werden deze sieraden geen taboe meer en werden zelfs een ‘must’ en duur. Doordat simpele materialen ineens in de mode waren, werden de sieraden die hiervan gemaakt werden ineens chic. Een Franse couturier maakte bijvoorbeeld een collier van kurken balletjes en hing er (in Amerika) een prijskaartje van $ 30 aan, wat in die tijd een erg groot bedrag was. Zulke sieraden waren natuurlijk nooit verkocht als er niet een modieuze naam aan zat, maar het toont de verandering in het materiaalgebruik van sieraden aan.
De neppe modesieraden werden samen met echte sieraden gedragen. Ook kwamen parels (nep of echt) in de mode en werden vaak in overdreven grote hoeveelheden gedragen.

Jaren ’30:
In de jaren ’30 kwamen veel verschillende stijlen in de mode, bijna alles was mogelijk: zo kon een modebewuste vrouw kiezen voor namaak-Victoriaanse invloeden maar ook voor gestroomlijnd modern. Net als in de jaren ’20 waren in de jaren ’30 namaaksieraden erg in de mode, zo kwamen de plastic edelstenen in, geïnspireerd door de surrealisten.

Jaren ’40:
De jaren ’40 worden natuurlijk voornamelijk gekenmerkt door de Tweede Wereldoorlog, dit is ook in de sieraden van die tijd te merken zowel direct als indirect. Zo zijn er veel muntensieraden met een afbeelding van koningin Wilhelmina. Dit was vooral een vorm van stil verzet. Behalve sieraden werden er van de zilveren munten ook lepels gemaakt. In 1941 verboden de Duitsers deze munten te verwerken in sieraden of lepels, sieraden met afbeeldingen van leden van het Koninklijk Huis waren helemaal uit den boze. Een klein spelde had al een grote betekenis en werd dan ook vaak door verzetsmensen onder hun kleding gedragen. Naar aanleiding van de geboorte van prinses Margriet in Canada in 1943 werden in Tegelen speciale keramische sieraden gemaakt in de vorm van margrietjes die illegaal verkocht werden. De opbrengst hiervan ging naar het verzet.
De Duitse bezetters namen alle voorraden goud en diamant in beslag, waardoor het voor juweliers en edelsmeden lastig was nog te werken.


Jaren ’50:
Ondanks dat er een tekort is aan materiaal, wordt de bevrijding groots gevierd met veel sieraden en accessoires. Kenmerkend voor de sieraden uit deze tijd is dat de mensen bezig zijn het land weer op te bouwen, dit komt terug in vrolijke thema’s als bloemen en strikken. In Tegelen worden nu broches en objecten van de Nederlandse leeuw gemaakt en er kwamen zilveren broches met vlaggetjes en leuzen.
Nederlandse ontwerpers gaan zich steeds meer richten op Parijs. Deze mode, en de bijbehorende sieraden, worden op de voet gevolgd.
Het cocktailsieraad komt in de mode. Dit sieraad past bij een cocktailjurk en in Nederland maken zowel juweliers als edelsmeden dit sieraad. Steeds meer ontwerpers gaan sieraden en mode aan passen aan elkaar.
Poedelbroches

Jaren ’60:
De jaren ’60 worden ook wel de swinging 60 genoemd. Nieuwe ontwerpers als Paco Rabanne en Pierre Cardin worden bekend en kenmerken zich door het maken van kleding in nieuwe, aparte (industriële) materialen: jurken van metalen schijfjes, metalen tassen en sieraden van perspex, plastic en acryl.
De moderne vrouw uit de jaren zestig was te herkennen aan zware broches in renaissance-stijl maar evengoed aan modern ogende perspex oor-hangers.
Ontwerpers gaan nog steeds door met de sieraden en kleding bij elkaar te ontwerpen, zodat het één geheel wordt.

Jaren ’80:
Mannen kunnen nu ook sieraden dragen. Halskettingen, oorbellen en armbanden worden steeds vaker door mannen gedragen zonder voor homo uitgemaakt te worden.

Jaren ’90:
Hans Appenzeller:

In de jaren ’90 zijn invloeden van buitenlandse sieraden duidelijk merkbaar in de sieraden van Hans Appenzeller, zo brengt hij voor het eerst sinds de jaren ’60 weer kleur in zijn ontwerpen. Ook komen er andere materialen in voor, zoals antieke glas uit Afrika en kokosnoten.
Hans Appenzeller gebruikt ook andere technieken, zoals oude, traditionele technieken die in Java gebruikt werden.
In ’94 ontwerpt Appenzeller een sieradencollectie speciaal voor mannen. De sieraden (voornamelijk armbanden en ringen) bestaan uit simpele vormen, het effect van deze vormen is dat de sieraden versierend maar toch ook mannelijk zijn.

’96: nieuwe materialen en schakels, slangenvormen

Vanaf 2000:
Rodrigo Otazu: Rodrigo Otazu is wereldwijd in opkomst. Deze Nederlandse sieradenontwerper (van Argentijnse afkomst) heeft al sieraden voor de modeshows van Mart Visser en Frans Molenaar ontworpen. Al snel werd zijn collectie een succes en werd Otazu gedragen door vele bekendheden zoals Kylie Minogue, Aretha Franklin, Destiny’s Child en Britney Spears. Tegenwoordig is zijn collectie in meer dan 20 landen verkrijgbaar.
Otazu gebruikt veel felle kleuren en glitters in zijn sieraden. De kenmerken die terugkomen in Otazu’s ontwerpen zijn vrouwelijk en stoer. Ze zijn vaak erg fantasievol en soms zelfs dramatisch. De sieraden van Otazu zijn vaak grof van vorm, maar door de kleurige en glimmende stenen zijn ze toch heel vrouwelijk. De materialen die Otazu vaak gebruikt zijn: diamanten en (swarovski-) kristallen. De sieraden zijn allemaal handgemaakt. Hij wordt veel geïnspireerd door de ontwerpers Lacroix, Ungaro en Ozbek.