Koude oorlog

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Wat hield de Koude Oorlog in
1.1 De partijen en hoe het begon
1.2 De verschillende organisaties
1.3 Begrippen
Hoofdstuk 2 Hoe verliep de Koude Oorlog. (Geef een totaal overzicht) Hoofdstuk 3 Het conflict de Cuba-crisis. Hoofdstuk 1 1.1 De partijen en hoe het begon De twee partijen in de Koude Oorlog waren Amerika en de Sovjet Unie (oost en west blok) Na de Tweede Wereldoorlog was onduidelijk wie de macht had. Duitsland en Japan hadden voorlopig niets te zeggen en Frankrijk en Engeland waren door de oorlog heel erg verzwakt. De Verenigde Staten echter hadden een goed draaiende industrie en de infrastructuur was niet aangetast door de oorlog. Ook de Sovjet-Unie was een kanshebber voor de titel “machtigste land ter wereld”. De oorlog had dit land weliswaar veel geld en mensenlevens (meer doden dan in alle andere landen bij elkaar!) gekost, maar de oorlog had hen ook veel gebieden in Europa opgeleverd. Na de Tweede Wereldoorlog bleven de Russen (communisten) min of meer de baas van de volgende landen:Polen, Oost Duitsland, Tsjecho-Slowakije, Hongarije Roemenië, Bulgarije. Het grootste land ter wereld werd dus nog groter
Amerika en Sovjet Unie samen de wereld regeren was echter geen optie. Daar waren de twee landen te verschillend voor. Amerika en de Sovjet-Unie hadden allebei eigen ideeën over hoe men moest leven in een maatschappij. Amerika is kapitalistisch. (kapitaal = geld) Dat betekent dat er een verschil is tussen rijke mensen en arme mensen. In een kapitalistisch land wordt geprobeerd om winst te maken. De arbeiders verdienen minder dan de fabrieksbazen. De regering bemoeit zich weinig met de economie. Niet iedereen in Amerika was gelijkwaardig. In de Sovjet-Unie was men niet kapitalistisch, maar communistisch. Het communisme komt van het woord "commune". Dat betekent "gemeenschap of samenleving". In een communistisch land is alles van elkaar. Je hebt dus geen eigen bezit. Alles is van de regering en die probeert dan alle producten eerlijk te verdelen onder de bevolking. Amerika besloot na de Tweede Wereldoorlog West-Europa te gaan helpen met geld en goederen (producten). De Amerikaanse minister Marshall bedacht daarvoor een plan. Het werd het Marshall-Plan genoemd. De geheimen van de atoombom en het Marshall-plan zorgden voor verdere spanningen tussen de 2 grootste landen. Amerika had al eens een keer een atoombom getest in de Nevada woestijn in New-Mexico. Atoomproeven zijn nu verboden in veel landen vanwege de schade aan het milieu. Rechts: een plaatje over de Marshall-hulp aan West-Duitsland om de toenemende armoede tegen te gaan.
1.2 De verschillende organisaties Verenigde Naties: De voorganger van de Verenigde Naties was de Volkenbond. De Volkenbond werd opgericht in het jaar1919 ter voorkoming van oorlogen. Bijna alle landen van de wereld waren lid van de Volkenbond. De Volkenbond werd na de oprichting van de nieuwe organisatie opgeheven, op 18 april 1946. In het begin heette de internationale organisatie nog officieel United Nations Organization (UNO), maar al snel werd dit in het dagelijkse gebruik ingekort tot United Nations (UN). Snel hierna verkortte de organisatie de eigen naam. Door de Koude Oorlog werkte de VN vaak niet. Want als Rusland iets wilde was Amerika tegen en andersom. Door middel van hun vetorecht *zie veiligheidsraad! De Veiligheidsraad: De Veiligheidsraad is het hoogste bestuursorgaan binnen de Verenigde Naties. De Veiligheidsraad heeft vijf permanente leden, die een vetorecht hebben. Met een vetorecht kun je eventuele beslissingen tegenhouden. De landen die zo’n vetorecht hebben zijn: China, Rusland, Amerika, Verenigde Koninkrijk en Frankrijk. In de Veiligheidsraad hebben nog tien andere landen zitting, die voor een periode van twee jaar worden gekozen. Deze niet-permanente leden hebben geen vetorecht en kunnen overstemd worden. De Veiligheidsraad beslist onder andere over de uitvoering van vredesoperaties en heeft de macht om nieuwe lidstaten die bij de Verenigde Naties willen komen af te wijzen. Doormiddel van het vetorecht kunnen de permanente leden dat tegenhouden. NAVO: NAVO is de afkorting van Noord-Atlantische Verdrags Organisatie (North Atlantic Treaty Organisation - NATO), een na de Tweede Wereldoorlog opgerichte organisatie. Ook wel bekend als het Atlantisch Bondgenootschap. De NAVO is opgericht op 4 april 1949 toen twaalf landen het Noord-Atlantisch verdrag ondertekenden: België, Canada, Denemarken, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Portugal, de Verenigde Staten en IJsland. Later volgden ook Griekenland, Turkije, Spanje, Polen Tsjechië, en Hongarije. Aanleiding voor de oprichting van de NAVO was de angst dat de Sovjet-Unie haar invloedssfeer na de Tweede Wereldoorlog naar West-Europa uit zou breiden. Het doel van de NAVO was de Sovjet-Unie af te schrikken Als een willekeurig NAVO lid wordt aangevallen dan zijn de andere leden verplicht om te helpen .Met de oprichting van het Warschaupact in 1955 kreeg de NAVO zijn tegenhanger in Oost-Europa. Anno 2005 heeft de NAVO 26 leden. Het op 4 april 1949 in Washington ondertekende verdrag was het begin van de oprichting van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO). Warschaupact: Het Warschaupact was een militair bondgenootschap van communistische landen in Oost-Europa, de tegenhanger van de NAVO. In het Warschaupact had Rusland alles te zeggen. Opgericht op voorstel van Nikita Chroesjtsjov premier van de Sovjet Unie op 14 mei 1955 werd het verdrag ondertekend in Warschau door: Sovjet unie
Albanië, trok zich later terug op grond van ideologische verschillen. (verschillen in belangrijke standpunten) Bulgarije
Roemenië Oost-Duitsland
Hongarije
Polen
Tsjecho-Slowakije
Alle communistische staten in Oost-Europa waren lid van de organisatie, behalve Joegoslavië. De leden van het Pact beloofden om elkaar te verdedigen indien een of meerdere leden werden aangevallen. Het verdrag beweerde ook dat de relaties tussen de leden gebaseerd waren op onderlinge onafhankelijkheid en respect voor nationale soevereiniteit,(zelfbestuur). Later zou echter anders blijken uit het ingrijpen door Rusland in Hongarije en Tsjecho-Slowakije. Toen in die landen mensen probeerden meer vrijheid te krijgen. Albanië stapte uit de organisatie in 1961, na de breuk tussen de Sovjet Unie en China. Enver Hoxha* van Albanië gaf de Volksrepubliek China gelijk in haar verzet tegen het Stalinistische regime van de Sovjet-Unie. *Leider 1.3 Begrippen Verenigde Naties (United Nations, UN, VN). Op 26 juni 1945 opgerichte internationale organisatie die het doel heeft om vrede en veiligheid te handhaven, en de internationale samenwerking op sociaal, economisch, cultureel gebied te bevorderen. Ook wel de VN genoemd. IJzeren gordijn. De scheidslijn tussen Oost en West Europa die dwars door Europa heenliep en in Berlijn liep ook echt een stenen muur. Trumanleer

Amerikaans beleid om landen te helpen waar communisten aan de macht dreigen te komen. Containment
Amerikaanse politiek om de verspreiding van het communisme tegen te gaan. Koude oorlog
Een oorlog waarbij niet direct word gevochten maar bijvoorbeeld wel een wapenwedloop plaatsvindt. Marshallplan
Hulpplan, wat op initiatief van de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George C. Marshall drie jaar na de Tweede Wereldoorlog in werking trad. Blokkade van Berlijn
De Russen besloten in 1948-1949 om alle toegangswegen af te sluiten. En op 13 augustus 1961 werd de Berlijnse muur opgericht. Luchtbrug
Een lucht brug is eigenlijk wat de naam al zegt een brug door de lucht. Met behulp van vliegtuigen kan een gebied zo bevoorraad worden. NAVO
NAVO is de afkorting van Noord-Atlantische Verdrags Organisatie (North Atlantic Treaty Organisation - NATO), een na de Tweede WereldOorlog opgerichte organisatie
Warschaupact
Opgericht op 14 mei 1955. Op voorstel van Nikita Chroesjtsjov. Het Warschaupact is
een bondgenootschap van Rusland en Oost-Europese landen. (Zie afbeelding op blz.5) Destalinisatie
Is een periode waarin alles over Stalin word afgeschaft. Geschiedenis boeken worden bijvoorbeeld herschreven omdat er alleen maar positieve dingen worden verteld over Stalin. Hoofdstuk 2 Hoe verliep de koude oorlog. (Geef een totaal overzicht) Na de Tweede Wereldoorlog waren er 2 conferenties over de toekomst van Duitsland en de rest van Europa. Deelnemers waren Amerika, Rusland en Engeland. Conferentie van Jalta: • Geen akkoord over de toekomst van Duitsland. • Polen verliest het oostelijk deel aan Rusland en krijgt in het westen een stuk van Duitsland erbij. • In de Oostbloklanden komt democratie. Conferentie van Potsdam: • Duitsland wordt in 4 zones verdeeld tussen Rusland, Amerika, Frankrijk en Engeland. • Oostenrijk wordt neutraal. Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt en Joseph Stalin tijdens de conferentie van Jalta. Rusland grijpt de macht in Oost-Europa. De Verenigde Staten zijn woedend. Rusland kreeg na Potsdam het arme deel van Duitsland en Amerika kreeg het rijke deel. Door irritaties komt in 1947/1948 de Koude Oorlog op gang. In 1948 blokkeren de Russen West-Berlijn, omdat ze boos zijn over de invoering van de Duitse Mark. In 1949 ontstaat de NAVO. Als antwoord wordt in 1954 het Warschaupact opgericht. De Russen grijpen de macht in Praag. De Amerikanen bevoorraden Berlijn met een luchtbrug. In 1950 valt het communistische Noord-Korea Zuid-Korea binnen. Amerika gaat Zuid-Korea helpen. In 1954 is er een conferentie in Zwitserland. Zuid-Korea wordt kapitalistisch en het noorden communistisch. Van 1961 – 1962 is er de Cuba-crisis. In 1964 valt het communistische Noord-Vietnam Zuid-Vietnam aan. Amerika gaat Zuid-Vietnam helpen. Na een jarenlange oorlog trekt de VS zich onder president Nixon terug. Zuid-Vietnam valt en wordt communistisch. En op 20 Juli 1969 zet Neil Armstrong als eerste mens voet op de maan. En sprak de bekende woorden: "That's one small step for man, one giant leap for mankind." Tijdens de hele Koude Oorlog proberen Amerika en Rusland steeds modernere en meer wapens te hebben dan de ander. Dat wordt de wapenwedloop genoemd. In 1985 ontmoeten de Russische partijleider Gorbatsjov en de Amerikaanse president Reagen elkaar. Ze gingen onderhandelen over wapenvermindering. Ondertussen waren er ontwikkelingen binnen Rusland: • Glasnost = vrijheid en democratie • Perestrojka = verandering van het systeem. In 1987 sluiten Gorbatsjov en Reagen het INF-akkoord. Ze spraken af hun bewapening te verminderen. In 1989 deelt Gorbatsjov mee dat de Oost-Europese landen hun eigen weg mogen gaan. De veranderingen in Rusland zelf en de vrijheid in de Oost-Europese landen leidden tot het ineenstorten van de communistische regeringen. In Berlijn werd de muur letterlijk gesloopt. In november 1990 kwam er officieel een einde aan de Koude Oorlog. De NAVO en het Warschaupact sloten het CSE-verdrag, wat een aanzienlijke beperking van de bewapening betekende.
Hoofdstuk 3 De Cuba crisis In 1962 is er bijna een Derde Wereldoorlog uitgebroken. 3 Jaar eerder was er in Cuba, Fidel Castro aan de macht gekomen. Cuba werd nu communistisch en had goede contacten met de Sovjet-Unie. Cuba ligt vlakbij Amerika. Het communisme was nu gevaarlijk dichtbij de Verenigde Staten. De Amerikaanse president Kennedy was er helemaal niet blij mee. Amerika probeerde in het geheim Castro af te zetten. Stiekem werden Cubaanse mensen getraind in Amerika om Castro aan te vallen. Kennedy beloofde de Cubaanse veroveraars te zullen helpen als ze het alleen niet konden. Op 17 april 1962 werd de geheime aanval op Cuba uitgevoerd. De aanval werd “operatie Varkensbaai” genoemd. John F Kennedy
De door Amerika getrainde opstandelingen kwamen met 1700 man aan wal. Toen de aanval mislukte dachten de opstandelingen dat ze gesteund zouden worden door Amerika. Maar er gebeurde niets. President Kennedy was bang dat de wereld er achter zou komen, dat de Amerikanen achter deze aanval zaten. Bovendien kon dit een oorlogsverklaring aan Rusland betekenen. Want Rusland steunde Castro. Een Derde Wereldoorlog dreigde nu! Na 3 dagen had het leger van Castro de opstandelingen verslagen. Vele opstandelingen werden gevangen genomen. Ze vertelden dat Amerika hen had opgeleid tot soldaat! Castro werd populairder dan hij al was. Hij had de Amerikanen een lesje geleerd. De Sovjet-Unie beloofde Cuba te zullen helpen als Amerika nog eens zou aanvallen. Dat kon een wereldoorlog betekenen. In het geheim plaatsten de Russen kernwapens op Cuba. Deze kernwapens stonden maar een paar honderd kilometer van Amerika en waren gericht op Amerikaanse steden. In oktober 1962 ontdekte Amerika uit geheime satellietfoto’s dat er in Cuba kernraketten stonden gericht op Amerika. Toen ze de foto’s goed bekeken zagen ze dat het aanvalsraketten waren. Was Cuba misschien van plan om samen met Rusland Amerika aan te vallen? Of was Castro bang dat Amerika hem nog een keer zou proberen af te zetten. Zou er een Derde Wereldoorlog uitbreken? De spanning was groot. Al snel bleken de raketten van de Russen te zijn. De wereld stond inderdaad aan de rand van een wereldoorlog. Ook ontdekte Kennedy dat de raketten gebracht werden met Russische schepen. Nu had hij (samen met zijn adviseurs) een idee. Hij legde met oorlogsschepen een blokkade om Cuba. Zo konden schepen naar Cuba allemaal gecontroleerd worden door de Amerikanen. De scheepsblokkade van de Amerikanen was een flinke gok. Wat zouden de Russische schepen doen? Zouden ze gewoon doorvaren of schieten? Zonder dat de wereld het wist, was er bijna een Derde Wereldoorlog. Pas op het laatste nippertje, 9 dagen later, draaiden de Russische schepen weer om. Kennedy had gewonnen! Hij eiste nu, dat alle raketten op Cuba binnen een paar dagen weg moesten zijn En op de dertiende dag in de “Cuba-crisis”maakten Amerika en Rusland een afspraak met elkaar: Alle raketten op Cuba gingen weg als Amerika beloofde om Cuba niet binnen te vallen.