De Spaceshuttle
De mens heeft van nature een zeer nieuwsgierige aard, dus dingen ontdekken en uitvinden is een belangrijk onderdeel van de mens. Zo is het heelal altijd al in de belangstelling geweest. Hiervoor moet men natuurlijk vaartuigen hebben om die ruimte te bereiken. Voor dit had men al de raket uitgevonden, maar men zag in dat er toch een ander vaartuig nodig was om in de ruimte te geraken, de spaceshuttle. In dit verslag gaan wij een aantal dingen uitwerken, waardoor hopelijk uw kennis wat meer zal worden opgekrikt over de spaceshuttle. Dit doen wij door de werking van het vaartuig te behandelen, de voordelen en nadelen ten opzichte van de raket uit te zoeken, de verbeteringen die vanaf de ‘geboorte’ van de spaceshuttle zijn aangebracht en,misschien wel een van de belangrijkste dingen, welke dingen er mede mogelijk zijn gemaakt door de spaceshuttle in de maatschappij. Met andere woorden, wat heeft de mensheid er aan gehad?
Hoe werkt de spaceshuttle
De lancering
Een spaceshuttle bestaat bij de lancering uit drie hoofdonderdelen:
* De twee hoofdraketten:
Deze twee raketten (solid rocket boosters, SRB’s) zijn de hoofdmotoren van de spaceshuttle om die in de ruimte te krijgen. Lengte: 46 meter; diameter: 3,7 meter; gewicht (leeg): 87.090 kg (vol): 589.670 kg; stuwkracht: 11.700 kN. In deze raketten wordt een solide brandstof gebruikt die na het ontsteken niet meer uitgezet kan worden. Daarom worden deze raketten bij de lancering ook als laatste ontstoken. Praktisch alle stuwkracht om de spaceshuttle te laten opstijgen wordt uit deze twee raketten gehaald. Ook zit er een parachute in elke raket zodat deze rustig weer op aarde kunnen neerkomen en kunnen worden hergebruikt.
* De buitenste brandstoftank (external fuel tank, ET):
In deze tank zit de brandstof die door de drie hoofdmotoren van de spaceshuttle
gebruikt wordt tijdens de lancering. Dit is dat grote bruine ding waar de spaceshuttle aan vast zit. Deze tank bestaat uit twee ruimtes, een met vloeibare zuurstof en een met vloeibare waterstof. Samen reageert dit heftig in de verbrandingskamers van de motoren zodat er extra stuwkracht ontstaat. Dit is overigens het enige onderdeel dat niet wordt hergebruikt van alle onderdelen. Vroeger werd deze tank helemaal wit geverfd maar men is daarmee gestopt om tijd geld en massa te sparen.
* De spaceshuttle zelf, ook wel “orbiter” genoemd:
Dit is waar het uiteindelijk allemaal om gaat. Alle andere onderdelen zijn alleen om de shuttle in de ruimte te krijgen. De shuttle vervoert mensen en apparaten om onderzoek mee te verrichten. Maar er zijn nog veel meer dingen daarover te vertellen dus dat komt zo in het verslag.
Nu nemen we even een kijkje in het verloop van de lancering
1. T minus 31 s – de boordcomputers nemen de lanceringdoorloop over
2. T minus 6.6 s – de hoofdmotoren van de shuttle worden een voor een ontstoken (0.12 s ertussen) en gaan tot 90 procent van hun maximale stuwkracht.
3. T minus 3 s - de hoofdmotoren van de shuttle zijn in lanceringpositie.
4. T minus 0 s -de SRB’s worden ontstoken en de shuttle stijgt op van het platform.
5. T plus 20 s – de shuttle rolt in de goede positie (180 graden rol, 78 graden pitch).
6. T plus 60 s – de motoren van de shuttle draaien op maximum vermogen.
7. T plus 2 min – SRB’s komen los van de shuttle en ET op een hoogte van 45 km. De motoren van de shuttle blijven draaien.
o Parachutes komen uit de SRB’s.
o SRB’s landen in de oceaan.
o Schepen halen de raketten weer op en slepen ze terug naar het vasteland om ze weer op te knappen en te hergebruiken.
8. T plus 7.7 min – motoren van de shuttle worden op minder vermogen gezet om de versnelling onder 3 g te houden zodat de shuttle niet uit elkaar valt.
9. T plus 8.5 min – motoren van de shuttle worden uitgeschakeld.
10. T plus 9 min - ET komt los van de shuttle en zal in de atmosfeer verbranden.
11. T plus 10.5 min – orbital maneuvering systems' (OMS) motoren worden gebruikt om de shuttle in een lage baan om de aarde te brengen.
12. T plus 45 min - OMS motoren worden weer gebruikt maar nu om de shuttle in een hogere baan om de aarde te brengen. Op 400 kilometer hoogte ongeveer
Eenmaal in de ruimte
De spaceshuttle zelf
• Bemanningskamer: dit is het gedeelte waar de bemanning werkt eet en slaapt.
• Voorste gedeelte van de spaceshuttle – hierin zit apparatuur voor de bemanningskamer, denk hierbij aan waterstof cellen en gas tanks.
• Voorste reactie controle systeem (RCS) – in dit gedeelte dat zich in de buurt van de neus van de shuttle bevindt zitten stuwraketten om de spaceshuttle in elke gewenste positie te bewegen in combinatie met de achterste RCS.
• Verplaatsbare luchtsluis – deze wordt gebruikt als astronauten naar buiten moeten om bijvoorbeeld een kapotte satelliet te repareren. Deze kan in de bemanningskamer geplaatst worden of in de loods.
• Middelste gedeelte van de spaceshuttle - Bevat zeer belangrijke onderdelen van de spaceshuttle. Onder andere gas tanks, hierin zit vloeibare zuurstof en stikstof, gebruikt om de atmosfeer in de bemanningskamer kunstmatig gelijk aan die van de aarde te houden. En veel bedrading, wat zorgt voor bijvoorbeeld de elektriciteitsdistributie in de shuttle.
• Deuren van de loods – dit is ook het dak van de loods en is zeer belangrijk voor de temperatuurregeling van het schip. Gelijk na het opstijgen als de shuttle in een baan om de aarde is worden deze geopend om het schip af te koelen.
• Werk arm – zit in de loods
o Deze wordt gebruikt om grote apparaten uit en in de shuttle te slepen. Denk hierbij aan satellieten en onderdelen voor ruimtestations.
o Ook gebruikt als een platform waar astronauten aan vast kunnen koppelen die een reparatie aan de shuttle of aan een satelliet moeten maken
• Achterste gedeelte – deze bevat de hoofdmotoren van de spaceshuttle.
• OMS/RCS modules – bevatten de OMS motoren, deze worden gebruikt om de spaceshuttle in een andere baan om de aarde te brengen. En de achterste RCS, deze worden gebruikt om de spaceshuttle in elke gewenste positie te brengen in combinatie met het voorste RCS.
• Vliegtuig onderdelen – gebruikt om de shuttle veilig op aarde te laten landen als het weer terug in de atmosfeer is. De vleugels en de staart worden hiervoor gebruikt.
Communicatie en navigatie
Om te weten waar de shuttle is gebruikt men gyroscopen en global positioning systems (GPS). Dit is een systeem van allemaal satellieten die om de aarde draaien en die overal en altijd weten waar je je bevind, tot op enkele meters nauwkeurig. Deze systemen geven informatie door aan de computers aan boord die op hun beurt weer die informatie verwerken zodat de spaceshuttle veilig zijn bewegingen kan uitvoeren. Bij het stijgen landen en aanleggen bij een ruimtestation wordt dit onder andere gebruikt.
Voor de communicatie met de grond worden de signalen vanaf Houston naar een radio post in New Mexico gestuurd, vanaf deze post gaan de signalen naar communicatie satellieten die zo’n 35.888 km boven de aarde staan. Vanaf die satellieten gaat het signaal door naar de spaceshuttle. Omgekeerd gaat het van de spaceshuttle naar de grond.
Voor de communicatie binnen de spaceshuttle dragen de astronauten headsets die verbonden zijn met elkaar door kleine signaalkastjes door de hele bemanningskamer. Men kan de lijn openzetten voor alle personen tegelijk of er kan speciaal tegen een persoon gepraat worden. Voor de communicatie met een astronaut buiten de shuttle voor reparaties gebruiken ze een signaal dat wordt opgepikt in het pak van de astronaut.
Leven in de ruimte
De spaceshuttle dient eenmaal in de ruimte als laboratorium en het belangrijkste als overlevingsmodule voor de bemanning. De bemanning zal in dit schip ongeveer 7 tot 14 dagen doorbrengen afhankelijk van de missie die ze hebben uit te voeren.
De factoren zodat de bemanning in leven blijft die de spaceshuttle moet leveren zijn:
- zelfde druk van de atmosfeer als op aarde
- voldoende zuurstof aanwezig
- koolstofdioxide moet uit de lucht gehaald worden
De atmosfeer van de aarde bestaat uit 21% zuurstof 78% stikstof en 1% andere gassen. Deze atmosfeer moet in de shuttle ook zo onderhouden worden. In het middelste gedeelte van de shuttle bevinden zich tanks waarin zuurstof en stikstof is opgeslagen. Deze worden gebruikt om voor de kunstmatige atmosfeer in de bemanningskamer. Totaal zijn er vier tanks. In de ruimte wordt maar één paar gebruikt, tijdens lancering en landing twee paar van deze tanks.
De lucht in de spaceshuttle wordt rondgepompt door vijf ventilators. Om koolstofdioxide uit de lucht te halen zijn er op het benedendek van de bemanningskamer filters aangebracht. Deze filters werken met lithiumhydroxide, een stof waar koolstofdioxide mee reageert. De filters worden om de twaalf uur vervangen. Ook zijn er filters die geurtjes en agressieve chemicaliën/gassen uit de lucht filteren. Ook overtollig water wordt uit de lucht gehaald met een warmtewisselaar. Deze koelt de lucht af en condenseert het water waarna dit wordt afgevoerd naar een afvalwatertank.
Ook de temperatuur in een spaceshuttle is heel belangrijk. Praktisch alle hitte die een spaceshuttle nodig heeft wordt geproduceerd door de apparatuur aan boord. Het enige probleem is hoe je deze hitte distribueert. De eerste manier is door de shuttle te isoleren. Hierdoor kan de warmte niet naar buiten zo heb je een gecontroleerde situatie waarin je de hitte kan gebruiken. Ongeveer hetzelfde als bij een huis. Dan komt de manier van de ruimtes die je verwarmt wil hebben op de juiste manier verwarmen met hitte die je van apparatuur haalt die de hitte kwijt moet. Dit kan door geleiding te gebruiken, er worden dan bijvoorbeeld metalen platen tegen de apparatuur geplaatst die voor afkoeling zorgt. Om andere ruimtes te verwarmen kan je buizen met vloeistof langs de apparatuur laten lopen zodat deze vloeistof verwarmd wordt waarmee dan weer andere ruimtes verwarmd kunnen worden door een radiatorsysteem. De deuren van de loods spelen hierbij een belangrijke rol. In deze deuren zitten radiators die overtollige warmte aan de ruimte af kunnen geven.
Water is onmisbaar voor elk organisme dus in de shuttle moet het er ook volop aanwezig zijn. Dit water wordt door drie waterstofcellen gemaakt die in het middelste gedeelte van de shuttle zitten. Per uur kan er 11 liter water per waterstof cel gemaakt worden Dit is zeer efficiënt want met deze manier wordt er gelijk ook stroom opgewekt waarop de hele spaceshuttle draait. Het water wordt opgeslagen in tanks en gebruikt voor voedselbereiding hygiëne en als vloeistof voor warmtedistributie.
De terugkeer
Wanneer de missie afgelopen is moet de shuttle natuurlijk weer terugkeren naar de aarde. Dit is het schema date een spaceshuttle volgt bij de terugkeer:
- sluiten van de loodsdeuren
- meestal vliegt de spaceshuttle ten opzichte van de aard op zijn kop. Dus moet hij eerst zijn voorste RCS gebruiken om met de staart richting aarde te komen.
- Als de staart richting aarde staat wordt de overige brandstof verbrand in de hoofdmotoren van de shuttle om de shuttle af te remmen. Het duurt ongeveer 25 minuten voordat de spaceshuttle de bovenste atmosfeer bereikt.
- Tegen de tijd dat de shuttle de atmosfeer bereikt draait hij 180 graden zodat hij weer met zijn neus voorwaarts komt. Dan wordt ook de laatste brandstof verbrand in het voorste RCS. Dit is als voorzorgsmaatregel want de neus krijgt de hoogste temperaturen te verduren.
nu de spaceshuttle terug is in de atmosfeer krijgt het enorme temperaturen te verduren. Omdat de shuttle met een snelheid van ongeveer 28.000 km/u de atmosfeer invliegt gaat hij zo snel langs de luchtmoleculen zodat er wrijving ontstaan. De energie die hierbij vrijkomt, leidt tot een temperatuur van wel 1650 graden Celsius. Om verbranding van de spaceshuttle tegen te gaan door deze wrijving de hele shuttle bedekt met allemaal isolerende ceramische tegels. Da andere materialen gebruikt zijn:
- versterkt carbon
- zwarte temperatuurwerende tegels
- witte Nomex dekens
door de ionisatie van reagerende gassen is contact met de grond niet mogelijk voor zo’n 12 minuten. Dit is een spannend deel van de terugkeer want dit is een van de gevaarlijkste dingen van de reis.
Als de terugkeer in de atmosfeer succesvol is voltooid dan kan de shuttle bestuurd worden ongeveer zoals een vliegtuig, dit wordt allemaal gedaan door computers. Nu is de reis bijna compleet, de shuttle maakt veel s bocht om op de goede hoogte met de landingsbaan te komen. De commandant van het schip laat de shuttle rond een denkbeeldige cilinder vliegen die zo op de landingsbaan aansluit.
Hoe is de spaceshuttle veranderd vanaf de 1e spaceshuttle tot de spaceshuttles van nu?
De spaceshuttle is sinds de aller eerste vlucht vele malen verbeterd, vooral op het gebied van veiligheid is er veel aangepast. Vooral nadat er 2 spaceshuttles zijn ontploft is er goed gekeken naar zoveel veilig mogelijke toestellen. Dingen die zijn veranderd aan de spaceshuttle zijn:
De cockpit, waar vroeger nog vele metertjes zaten en elektromechanische displays zaten is veranderd.
Alle die metertjes en displays zijn vervangen door lichtere platte kleur schermen. Waardoor de cockpit nu 34 kilo lichter is en er ook nog minder stroom word verbruikt. Door dat de schermen nu in kleur zijn is het voor de piloot ook nog eens makkelijker te besturen omdat verschillende dingen nu makkelijker te onderscheiden zijn. Deze: “glazen cockpit” zit in alle spaceshuttles sinds 2002. “glazen cockpit”staat natuurlijk voor alle glazen schermpjes in plaats van de metertjes, die duidelijk niet van glas waren.
Sinds 1992 zijn ook nog de ladingsruimte van de spaceshuttle vergroot en de kosten van de missies zijn met 40% omlaag gegaan.
Om terug te komen op het veiligheidsaspect van de verbeteringen, door aanpassingen aan de hoofdmotoren is de kans bij schade met de lancering verminderd met meer dan 80%. Het aantal problemen tijdens de vlucht is ook nog afgenomen met 70%.
Dan zijn er ook nog de momenteel lopende ontwikkelingen. Als alle onderzoeken zijn afgerond en uitgevoerd, zouden de risico’s van de spaceshuttle tegen 2005 gehalveerd kunnen zijn. Door middel van nieuwe sensoren en krachtigere computers in de hoofdmotoren kunnen fouten of mogelijke ongelukken opmerken en aanpakken voor dat het fout kan gaan. Door een nieuwe soort uitlaat van de motor zijn er geen honderden lasnaadjes meer nodig en dus ook honderden kansen minder op foutjes. Elektronische generators zullen de gevaarlijke raketbrandstof vervangen om de hydraulische onderdelen te besturen. En een “smart”cockpit zal de piloot verlichten van zijn werk door meer dingen zelf te regelen, zodat de bemanning zich dus op meer cruciale taken kan richten. Andere aanpassingen zullen het sturen vergemakkelijken en de externe raketten efficiënter, veiliger en sterker maken.
Een aantal dingen, die worden veranderd aan de externe raketten zijn de kleppen, de filters en de afsluitingen in de sturingsmechanisme van de raketten. Ook de al eerder genoemde mogelijkheid om ook de hydraulische onderdelen van de raketten elektronisch aan te drijven. Heeft grote invloed om de stabiliteit en veiligheid. De externe tank zal nog worden aangepast doordat de stukken met een nieuwe techniek zullen worden gelast. Hierdoor zijn de lasnaden meer betrouwbaard en gaan de lasnaden langer mee.
De motor is ook een belangrijk onderdeel voor verbeteringen. Deze krijgt namelijk ontzettend hoge temperaturen te verdragen en tevens een enorme druk. Sinds 1981 zijn de motor al 3 keer verbeterd en bij de 4e keer die voltooid zal zijn in 2005 zijn, worden er speciale sensoren aangebracht (die ik al eerder beschreef), deze sensoren kunnen fouten in de motor ontdekken in een fractie van een seconde voor er schade word aangericht. Op deze manier kan de motor veilig kan afsluiten voordat er een groter probleem kan optreden of het probleem kan escaleren. Door alle dingen die nu ontwikkeld worden om de spaceshuttle te verbeteren zullen in de toekomst weer nieuwe technieken ontstaan, die gebruikt kunnen worden in het dagelijkse leven. De meeste “spin offs”(later meer hier over), dat zijn producten die gebruikt worden in het dagelijkse leven, zijn namelijk ontstaan tijdens de ontwikkeling van de spaceshuttle. Waarbij bepaalde verbeteringen die noodzakelijk waren voor de spaceshuttle, ook heel goed te gebruiken waren in de maatschappij. En dat is ook nog eens een meerwaarde aan verbeteringen van de spaceshuttle. Wij hebben ook nog wat aan de verbeteringen.
De voor- en nadelen van de spaceshuttle ten opzichte van de raket
Voordelen:
- de shuttle kan hergebruikt worden. Het enige dat verloren gaat is de brandstoftank.
- Hij kan veel vracht meenemen en tot wel 9 astronauten.
Nadelen:
- een lancering is veel duurder dan die van een raket
- het kost veel energie om de shuttle in de ruimte te krijgen
De raket was de eerste uitvinding van de mens om in de ruimte te geraken. Deze was ook succesvol maar de raket was wel heel duur, zo’n 250 miljoen euro kost hij al gauw (lancering in begrepen). Zonde van het geld, want na zo'n tien minuten is er niets meer van de raket over. Alle delen die laag genoeg zijn vallen terug in de atmosfeer en verbranden daar. Andere delen blijven soms voor eeuwig in de ruimte zweven. Maar ja, een raket was de enige manier om een satelliet in de ruimte te brengen.
Dit was de aanleg voor het plan van de Amerikanen om een voertuig te maken die kon worden hergebruikt. Dit leidde tot de bouw van de spaceshuttle. Deze werd zo gemaakt dat alleen de externe brandstoftank verloren ging. De twee raketten en de shuttle zelf kunnen worden hergebruikt. Maar toch is de lancering van een spaceshuttle veel duurder dan die van een raket. Dit komt doordat de spaceshuttle een stuk zwaarder is. Iedere kilo die omhoog gaat kost meer dan 20.000 dollar. Dit is een groot minpunt van de spaceshuttle want zijn eigenlijke constructie (de hoge kosten tegengaan) blijkt nu weinig zin te hebben. Vanwege dit probleem is NASA ook weer bezig met een aantal nieuwe soorten ‘ruimtevliegtuigen’ die deze kosten tien keer zo klein kunnen maken. De eerste proefvluchten waren in 2003 gepland maar deze zijn nu opgeschoven naar het jaar 2005.
Wel een zeer succesvol voordeel van de spaceshuttle is dat hij veel vracht kan meenemen in zijn loods en veel astronauten, tot wel 9 personen. Dit is eigenlijk de hoofdreden waarom de shuttle nog gebruikt wordt. Vanwege deze eigenschappen is de spaceshuttle onmisbaar bij het bouwen van ruimtestations. Zonder de spaceshuttle zouden onderdelen die later in de ruimte aan het station bevestigd worden nooit in de ruimte gebracht kunnen worden. Ook is in de loods plaats voor een extra laboratorium voor meer onderzoek.
Wat voor technieken/producten zijn mogelijk gemaakt door de spaceshuttle?
Er zijn ontzettend veel producten gemaakt met de technologie, die verkregen is doormiddel van de spaceshuttle. Door alle onderzoeken aan de spaceshuttle om deze te verbeteren en veiliger te maken. Zijn er technieken ontwikkeld die ook heel goed bij andere dingen te gebruiken zijn. Natuurlijk hebben de onderzoeken in de ruimte in de spaceshuttle ook veel producten opgeleverd. Voor onder andere dat onderzoek is de spaceshuttle namelijk bedoeld. De spaceshuttle heeft natuurlijk meer doeleinden zoals transport maar daar over meer in het volgende hoofdstuk. Een van de producten die zijn ontwikkeld door onderzoek met de spaceshuttle (dus niet aan de spaceshuttle) is: de zeer gedetailleerde kaart door middel van de superieure radar techniek. Door deze uiterst nauwkeurige kaart is het voor ingenieurs makkelijker om navigatie technieken te ontwikkelen en betere communicatie systemen.
Veel meer technieken zijn ontwikkeld doormiddel van zogenaamde " spin offs". Bij deze producten is gebruik gemaakt van de technologie van de ruimtevaart en spaceshuttle. De technieken die zijn gebruikt bij het ontwikkelen van de spaceshuttle worden dan toegepast op dingen en producten in ons dagelijks leven. Deze producten zorgen dus eigenlijk ook voor de maatschappelijke meer waarde van de spaceshuttle. Omdat we deze producten gebruiken en zonder de spaceshuttle hadden we die producten niet gehad. Enkele technieken en producten zijn:
- Speciale UV-beschermingspakken voor mensen met zonnen allergie.
- Een miniatuur hartpomp is al bij verschillende mensen succesvol aangebracht in het hart, zodat het bloed weer correct word rond gepompt. Deze pomp is afgeleid van de brandstof pompen in de spaceshuttle.
- De speelgoedvliegtuigjes van Hasbro, deze zijn verbeterd doormiddel van de windtunnels van NASA die ook bij het testen van de spaceshuttle zijn gebruikt en deze zijn verbeterd door de aërodynamische kennis die NASA met Hasbro heeft gedeeld.
- Door onderzoek in de ruimte naar nieuwe legeringen zijn er speciale metalen ontstaan. Met deze metalen zijn onder andere weer nieuwe soorten golfclubs gemaakt die doordat ze van dit metaal zijn nog beter te hanteren zijn.
- Voor Medisch onderzoek in de spaceshuttle is een apparaat ontwikkeld waarmee men cellen in 3-D kon laten groeien en met deze technieken kunnen wetenschappers makkelijker geneesmiddelen vinden voor gevaarlijke infecties en waarschijnlijk in de toekomst ook een alternatief bieden voor transplantatie organen.
- Speciale lichten om planten te laten groeien aan boord van de spaceshuttle worden nu gebruik om tumors in het hoofd van kleine kinderen te behandelen
- Een apparaat dat werd gebruikt om het evenwicht van spaceshuttle astronauten te meten wordt nu weid verspreid gebruikt in ziekenhuizen om mensen te behandelen met hoofd verwondingen, beroertes, chronische duizeligheid of fouten in het centrale zenuwstelsel.
- Door dat het water schoon moest zijn tijdens de ruimtereis is er een speciaal geavanceerd water reinigingsapparaat ontwikkeld dat nu dienst doet als zwembad schoonmaker.
- Voor de spaceshuttle zijn lichte en sterke materialen nodig en dit soort materialen zijn ook heel bruikbaar in andere dingen. Dankzij deze materialen zijn bijvoorbeeld helikopters met 30% in gewicht afgenomen. Waardoor ook tegelijkertijd hun vliegprestaties vooruit gingen.
- Een speciaal glijmiddel dat gebruikt werd op het vervoersmiddel dat de spaceshuttle naar de lanceerinstelling bracht. Is een commercieel succes geworden. Het wordt nu ook gebruikt als roestpreventie en voor het losmaken van verroeste bouten. Het is ook nog te gebruiken als schoonmaak middel voor geweren en vishengels en het kan gebruikt worden om wrijving in de motor te reduceren.
Onderzoek en ontdekte dingen die niet zouden bestaan zonder de spaceshuttle
Het originele doel van de spaceshuttle was het brengen en ophalen van satellieten en andere dingen in een baan om de aarde te brengen. Dingen zoals nu de onderdelen van het ISS en de Hubble telescoop. Om die dingen daar te brengen gebruikt de spaceshuttle de Remote Manipulator System afgekort de RMS genoemd. De RMS is een lange robotarm met een soort elleboog en polsgewricht, gebouwd in Canada. De arm is te bedienen vanuit uit de spaceshuttle en word gebruikt om bijvoorbeeld satellieten uit het vrachtruim te halen en ze los te laten in een baan rond de aarde. Of om kapotte satellieten uit een baan rond de aarde te halen en deze juist in het vrachtruim te plaatsten. Zonder de spaceshuttle en de RMS zou de bouw van het ISS niet mogelijk zijn geweest, dankzij de laadruimte van de spaceshuttle kunnen er relatief gemakkelijk onderdelen, die op aarde zijn gemaakt, naar de ruimte worden vervoerd. Deze onderdelen kunnen dan weer met de RMS worden bevestigd aan het ISS. Zonder het ISS of andere ruimte stations kunnen veel onderzoeken niet gedaan worden. Deze onderzoeken zijn nu juist een van de grootste meerwaardes aan de ruimtevaart in het algemeen. Want met de resultaten van die onderzoeken word er ontzettend veel profijt behaald in de maatschappij. Zonder spaceshuttle zouden een hoop van die onderzoeken niet kunnen worden uitgevoerd. En dan zijn er natuurlijk nog de experimenten aan boord, niet alleen in ruimtestations worden experimenten uitgevoerd. Deze worden gehouden in het middendek en bij ruimte gebrek kan er ook een laboratorium meegenomen worden in het vrachtruim.
Waar nog experimenten kunnen worden uitgevoerd. En wat met deze experimenten word bereikt is al uitvoerig besproken in het voorgaande hoofdstuk.
Conclusie
Hier uit kunnen wij afleiden dat de spaceshuttle een zeer grote invloed heeft gehad op de samenleving. Zoals beschreven hebben de onderzoeken die er worden verricht om de spaceshuttle verder te ontwikkelen en de onderzoeken die in de ruimte dankzij de spaceshuttle zelf worden verricht een zeer belangrijke rol in de maatschappij. Denk hierbij aan farmaceutische ontwikkelingen en nieuwe soorten onderzoek op het gebied van techniek en biologie. Specifieker wordt er op enkele bereikte producten in gegaan in een voorgaand hoofdstuk. En buiten dit alles heeft de mens altijd zijn grenzen willen verleggen vroeger als kolonisten en nu met de spaceshuttle word de ontdekking van de ruimte naar een nieuwe dimensie gebracht.
Slot
Dit is wat ons betreft het belangrijkste wat over de spaceshuttle te vertellen valt. En we hopen dat de meerwaarde voor de maatschappij een beetje duidelijk is geworden voor u. Wij hebben met plezier aan dit verslag gewerkt omdat we goed hadden nagedacht over een onderwerp, zo kwamen we op dit onderwerp dat ons beide zeer boeiend leek. Hopelijk deelt u dit enthousiasme met ons en als u nog vragen heeft zijn hier onze mailadressen.
Hoofdvraag:
Heeft de spaceshuttle een zeer belangrijke invloed gehad op de maatschappij?
Deelvragen:
Hoe werkt de spaceshuttle?
Hoe is de spaceshuttle veranderd vanaf de 1e spaceshuttle tot de spaceshuttles van nu?
Wat zijn de voor- en nadelen van de spaceshuttle ten opzichte van de Raket?
Wat voor technieken/producten zijn mogelijk gemaakt door de spaceshuttle?
Onderzoek en ontdekte dingen die niet zouden bestaan zonder de spaceshuttle.
Bronnenlijst:
http://mediatheek.thinkquest.nl/~jra026/Space%20Shuttle.html
werking van de spaceshuttle
http://www.sterrenkunde.nl/index/encyclopedie/spaceshu.html
werking van de spaceshuttle
http://users.telenet.be/kosmonet/ruimtevaart/shuttle.html
werking van de spaceshuttle
http://www.fas.org/news/usa/2000/usa-001012.htm
producten die zijn gerealiseerd doormiddel van de spaceshuttle
http://www.thespaceplace.com/nasa/spinoffs.html
“spin offs” van ruimte onderzoek
http://science.howstuffworks.com/space-shuttle11.htm
werking van de spaceshuttle en wat ze met de spaceshuttle doen
http://www.apeldoorn-onderwijs.nl/ruimte/hw/sp_vlieg.htm
werking van een raket
http://www.nasa.gov
de algemene site van NASA
REACTIES
1 seconde geleden
C.
C.
wat voor brandstof gebruikt een Space Shuttle???
13 jaar geleden
AntwoordenP.
P.
Handig voor werkstuk
9 jaar geleden
Antwoorden