Het fileprobleem in Nederland

Het fileprobleem in Nederland onderzocht 1.1 Inleiding We worden steeds mobieler en dat levert heel wat problemen op. De files iedere werkdag en steeds vaker ook in het weekeinde zijn slecht voor de economie, het humeur en het milieu. Dagelijks brengen zo'n 300. 000 tot 500. 000 Nederlanders een deel van hun tijd door in een file. Jaarlijks gaan daardoor 20 miljoen uren verloren. Naar schatting kost dat 1,7 miljard gulden. Dit is voor een groot deel te wijten aan het enorme aantal auto’s, ruim 6,3 miljoen personenauto’s en daar komen nog eens 981.000 bedrijfswagens bij. Over het hele jaar verdeeld zijn dit er bij elkaar op geteld 15.000, deze met een totale lengte van 67.181 Km. Uitbreiding en verbetering van het wegennet is het eerste waaraan men denkt bij de oplossing van het probleem. Maar, de vraag blijft of daardoor de files worden opgelost. Hoe hardnekkig is het fileprobleem? Zijn er echt andere oplossingen? Is ondergronds gaan zo'n oplossing? De verkeersopstoppingen leiden tegenwoordig tot grote problemen en steeds vaker wordt er gezocht naar nieuwe oplossingen. Over het ontstaan van de files en hoe deze met verschillende manieren kan worden opgelost gaat dit werkstuk. 2.1 Deelvragen
Hoe is in Nederland het fileprobleem ontstaan? Men is rond de jaren ’50-’60 vrij massaal voor die tijd snelwegen aan gaan leggen, alleen hadden ze nooit verwacht dat er zoveel gebruik van gemaakt zou worden. Na enkele jaren kwam door sterke economische groeien de auto steeds meer in trek, met name door dat men meer mobiel wilde zijn. De bevolking groeide ook sterk, tussen 1960 en 1997 groeide de bevolking al met ruim vier miljoen. In het begin werd de auto eigenlijk alleen maar gebruikt door mensen die grote afstanden moesten afleggen of door zakenmensen. Na een tijd werden de auto’s een stuk goedkoper en werd hij dus toegankelijker voor meer mensen. Bovendien heeft de toegenomen welvaart de aanschaf van een of meerdere auto’s binnen bereik van vrijwel ieder huishouden gebracht. Van de naoorlogse geboortegolf , geboren tussen 1946 en 1965, bezit 95% van de mannen en 85% van de vrouwen een rijbewijs. Belangrijk is ook dat de verbeterde infrastructuur steeds verder af gaan wonen van hun werk. Via de snelweg reizen ze naar hun werk. In de jaren ’90 werd mobiliteit steeds belangrijker en kwam er ook een groot aantal bedrijfswagens bij. De mobiliteit per auto (de automobiliteit) bepaalt dus het beeld. Dat komt niet alleen door het autobezit. Het aantal auto's is sinds 1985 toegenomen met ruim 20 procent, tot ruim 5,5 miljoen in 1996. De groei van het aantal inwoners en huishoudens en de toenemende welvaart verklaren dit. Daarnaast is ook het autogebruik fors gestegen. Dit wordt verklaard door drie factoren. · Suburbanisatie van wonen en werken. Wonen en werken zijn door suburbanisatie ruimtelijk gescheiden. Dagelijks moet de afstand woon-werk overbrugd worden. Omvangrijk woon-werkverkeer dus, vooral met de auto. · Groei van de vrijetijdsbesteding. Meer welvaart en meer vrije tijd zorgen voor meer verplaat singen. Door alle vormen van vrije tijdsbesteding, inclusief de vakanties, neemt het autogebruik toe. · Groei van het aantal eenpersoonshuishoudens. In deze groep huishoudens heeft iedereen een eigen (individueel) programma, waar verplaatsingen bij horen. Ook in de meerpersoonshuishoudens krijgt ieder lid steeds meer zijn eigen programma. Een tweede auto is dan makkelijk. Verplaatsingen worden meer en meer individuele verplaatsingen. Het gevolg is een toename van het autobezit en het autogebruik. Al deze factoren hebben geleid tot het huidige fileprobleem, maar hoe echt files ontstaan lees je verder in de werkstuk.
Wat is een file? Volgens ‘de dikke Van Dale’ is een file een rij stilstaande of zich langzaam voortbewegende personen of voertuigen. Het rare is alleen dat het Ministerie van Verkeer en Waterstaat geen exacte definitie weet te geven. Men denkt bij file meestal aan stilstaan op de weg, in de praktijk klopt er maar weinig van dit beeld. Volgens de statistieken komt het nauwelijks voor dat auto’s compleet stilstaan in de file of met zeer langzame snelheden over het asfalt kruipen. Het komt dus maar zelden voor dat de doorstroming op de weg tot nul daalt. Vaak rijden de files nog met zo’n 35 – 40 km per uur en dat is nog altijd stukken sneller dan met de fiets. Ook de duur van de file verschilt enorm. Vaak is die minder dan een kwartier, wat de meeste nog wel een aanvaardbaar tijdsverlies vinden. Waar ontstaan de files? Verreweg de meeste files staan in de randstad, deze worden vooral veroorzaakt door woon-werkverkeer. Dagelijks moeten duizenden mensen naar de grote stad voor hun werk, al die mensen worden de stad binnengevoerd door een paar grote aanvoerwegen. Als er tegelijkertijd zeer veel mensen de stad binnen willen, ‘slippen’ de wegen dicht. Het wegennet rondom de stad kan de grote drukte dan niet aan, dit gebeurt meestal ’s ochtends, het tegenovergestelde gebeurd (dus dat de files uit de stad gaan) ’s avonds. Er ontstaan natuurlijk niet alleen files door grote drukte naar de randstad. Door ongelukken en wegwerkzaamheden ontstaan geregeld grote files. Er bestaan ook files die worden veroorzaakt door evenementen, meestal staat er dan een grote file (vooral vanaf de afslag) naar de stad of plaats waar het evenement plaats vindt. Wat ook geregeld voorkomt is dat er files ontstaan als het erg mooi weer is, deze files staan dan meestal richting het strand of andere grote recreatie plekken. Hoe probeert men de fileproblemen op te lossen? Over dit vraagstuk hebben al een heleboel mensen nagedacht en oplossingen proberen te zoeken. De regering heeft ook al van alles verzonnen, maar alles duid erop dat het allemaal niet veel helpt. Men is nog steeds bezig met oplossingen te zoeken naar dit gecompliceerde probleem. De regering gaat nog steeds door met het uitbereiden van het wegennet en het toegankelijker maken van het openbaarvervoer. Hieronder zal ik een paar verschillende bedachte oplossingen verklaren. Extra rijstrook in de spits: Dit houdt in dat er tijdens de ochtend en avond spits de vluchtstrook gebruikt mag worden of dat op sommige wegen van een tweebaansweg een driebaansweg wordt gemaakt. Dit gebeurde door een klein gedeelte van de vluchtstrook er bij te pakken of gebruik te maken van dynamische wegmarkering. Inhaalverbod vrachtwagens: Deze maatregel is sinds juni 1997 ingevoerd en deze houdt in dat vrachtwagens niet mogen in halen en dus op de linkenbaan moeten blijven rijden. Dit wordt gedaan om de wegcapaciteit beter te benutten. Op de meeste wegen geld het inhaalverbod niet de hele dag, maar alleen rond de spits. Invoering extra maximum snelheid in de spits: Bij deze oplossing wordt de maximum snelheid in de spits teruggedrongen van 120 km naar 100 op de wegen rondom de randstad. Dit alles om er voor te zorgen dat het aantal ongelukken afneemt er hierdoor de veiligheid te vergroten. Men hoopt dat als het aantal ongelukken afneemt er ook minder files zullen ontstaan. Tevens hoopt men hiermee de geluidsoverlast terug te dringen. Stimuleren van het openbaarvervoer: De overheid probeert toch enigszins de mensen te stimuleren om met het openbaarvervoer te gaan. Alleen is men hier wel een stuk voorzichtiger mee geworden, omdat het openbaar vervoer de drukte in de spits nu eigenlijk al niet meer aankan. Men is wel bezig met de Hoge Snelheids Lijn (= voor personen) en de Betuwelijn (= voor goederen), ook zijn er plannen om een light-railsystem in de randstad aan te leggen. Alleen ziet de regering het openbaarvervoer niet meer als grote bestrijder van de files. Carpoolen: Meer dan 770.000 Nederlanders rijden dagelijks met elkaar mee naar en van het werk. Daarmee is het ‘carpoolen’ als vervoerwijze in de spits veel populairder dan het openbaar vervoer. Carpoolers wonen meestal bij elkaar in de buurt, maar ze stappen ook bij elkaar in de auto op een van de 350 carpoolpleinen die er langs de grote wegen zijn aangelegd en die in totaal 10.000 parkeerplaatsen tellen. Daar kan de ene automobilist zijn auto parkeren om in de auto van een ander over te stappen of over te stappen op de bus, omdat veel carpoolpleinen ook met het openbaar vervoer bereikbaar zijn. Dagelijks gebruiken ongeveer 15.000 carpoolers een carpoolplein als tussenstation. Iedere autobezitter die besluit een met een ander mee te rijden, verkleint de file en is goedkoper uit. De carpooler, zowel chauffeur als medepassagier, heeft minder brandstof en andere autokosten en betaalt minder parkeergeld. Tevens probeert de overheid het autogebruik terug te dringen door gebruik te maken van accijnzen, dit houdt in dat de accijnzen op de autobrandstof omhoog gaan en de motorrijtuigenbelasting omlaag gaan. Hierdoor wordt auto rijden duurder voor mensen die veel kilometers per jaar rijden. Men hoopte hiermee het autogebruik terug te dringen, maar dit lukte niet. De overheid probeert mensen ook met behulp van telewerken het autogebruik terug te dringen, dit houdt in dat men in verbinding staat met de werkgever doormiddel van een computer met modem en zo beschikking kan hebben overal zijn bestanden. Hierdoor hoeft hij de deur dus niet meer iedere ochtend uit om naar zijn werk te gaan en staat hierdoor dus ook niet in de file. 2.2 Hoofdvraag Waardoor wordt in Nederland het fileprobleem veroorzaakt, en op welke wijze kan het worden opgelost? Het fileprobleem wordt het meest veroorzaakt door dat men dagelijks rond de zelfde tijden (spits) naar hun werk gaat en weer terug. (suburbanisatie van wonen en werken) en door de grote groei van de welvaart, waardoor het merendeel van de Nederlandse gezinnen al één of meer auto’s heeft. Doordat al deze mensen de beschikking hebben over een auto heeft er ook een enorme groei van de vrijetijdsbesteding plaats gevonden. Dit houdt in dat men vaker weggaat (dagtochten, recreatie, vakantie) en dit allemaal met de auto. Verder is er ook veel meer bedrijfsverkeer op de weg, dit is ook weer te verklaren met behulp van de grote economische groei. Het oplossen van het fileprobleem is weer een heel geval apart. Verschillende kabinetten hebben hier al eindeloos over nagedacht en zijn al met tal van oplossing gekomen, maar deze hebben tot nu toe nog niet tot een echte drastische vermindering van het aantal files in Nederland geleid. De overheid is van het idee afgestapt dat men meer met het openbaarvervoer moet gaan reizen, dit zou misschien wel een goede oplossing zijn, maar is door een grote chaos binnen deze sector (waaronder de NS) moeilijk te realiseren. Misschien ligt de toekomst wel bij het rijden met auto’s zonder bestuurder, waarbij we dus gewoon allemaal domweg achter elkaar aan rijden in het zelfde tempo. Wat men ook hoopt is, dat mensen meer en meer thuis gaan werken en dit is ook heel goed mogelijk met de moderne telewerk technieken van tegenwoordig. Hierdoor zou het fileprobleem zeer beperkt kunnen worden. Met de oplossingen zoals het rekeningrijden zal je de files niet oplossen, men wil toch van A naar B en als er geen alternatieven zijn zal men het toch blijven doen, ondanks dat met hiervoor moet gaan betalen. Ik denk zelf dat je het fileprobleem niet even kan oplossen, alleen als we misschien in de verre toekomst over gaan op futuristische auto’s of andere vervoersmogelijkheden, kun je dit probleem oplossen. 3.0 Bijlagen Bronvermelding v De Geo Lesboek 3 havo/mavo

v De Geo Basisboek
v De Geo Studiemap 3 havo/vwo
v Website de Geo (http://www.degeo.nl) hierop staan diverse links over het onderwerp
v Overige website verkregen via zoekmachines (http://google.nl en http://www.altavista.nl) http://193.172.33.97/reflector/html/magazine/R28/R286/R286281a.htm