Inleiding
In Nederland wachten ongeveer 1.500 mensen op een nieuw orgaan en hebben 2.500.000 mensen aangegeven dat ze donor willen zijn. Toch gaan er honderden mensen per jaar dood omdat het orgaan waar ze op wachtten niet kwam.
Veel mensen melden zich niet aan als ze wel donor willen zijn of leggen ook niet vast dat ze het niet willen. Dit is het grootste probleem. Als je niks heb ingevuld komt de keus te liggen bij je nabestaanden, en vaak denken zij dat je dit niet wilt omdat je anders wel wat had ingevuld. Ook is het voor nabestaanden heel moeilijk om te kiezen omdat de keus snel na het overlijden moet worden gemaakt.
Algemene informatie
Hoe werkt orgaandonatie?
In Nederland is het mogelijk om na overlijden verschillende organen te doneren: nieren, alvleesklier, lever, longen, hart en dunne darm.
Aan het daadwerkelijk doneren van een orgaan gaat een aantal handelingen vooraf. Deze handelingen zijn vastgelegd in protocollen, die ziekenhuizen verplicht moeten naleven.
Heartbeating donatie
Bij heartbeating donatie is de patiënt hersendood en worden hartslag en ademhaling kunstmatig in stand gehouden. Bij hersendood is er geen elektrische activiteit van de hersenen. Omdat de bloedcirculatie op gang wordt gehouden, blijven alle organen geschikt voor transplantatie.
Non-heartbeating donatie is donatie van organen nadat het hart van een patiënt is gestopt. Er is dan geen bloedsomloop meer en niet alle organen kunnen gedoneerd worden.
De orgaandonatieprocedure bij heartbeating donatie is als volgt:
Als een overledene medisch gezien geschikt is voor donatie raadpleegt de arts allereerst het Donorregister om na te gaan welke keuze de overledene heeft laten vastleggen. Het Donorregister kan dag en nacht worden geraadpleegd.
Staat de overleden persoon als donor geregistreerd of geven de nabestaanden toestemming, dan meldt de arts de overledene aan als donor bij de NTS, het officiële orgaancentrum in Nederland.
De NTS beschikt over de medische gegevens van alle wachtende patiënten. Aan de hand van deze medische gegevens bepaalt de NTS wie de meest geschikte ontvangende patiënt is. Het ziekenhuis van de ontvangende patiënt brengt vervolgens alles in gereedheid voor de transplantatie.
De tijd tussen de vaststelling van de hersendood en de daadwerkelijke operatie is meestal 4 tot 12 uur. In de tussentijd blijft de overledene op de IC-afdeling aan de beademingsmachine. Dit is noodzakelijk omdat vitale organen constant zuurstof nodig hebben. De nabestaanden mogen over het algemeen bij de overledene blijven tot aan de donoroperatie.
De artsen van het uitnameteam werken zeer zorgvuldig en met respect voor de overledene. De operatie duurt ongeveer 3 tot 6 uur. Het uiterlijk van de overledene wordt hierbij zo min mogelijk geschonden en alle wonden worden netjes dichtgemaakt. Na zo'n operatie kan de overledene nog gewoon opgebaard worden, zodat nabestaanden afscheid kunnen nemen.
Organen die eenmaal uitgenomen zijn, kunnen maar korte tijd buiten het lichaam worden bewaard. Bij hart- en longdonatie mag het proces vanaf donatie tot transplantatie niet langer duren dan 3 tot 5 uur. Voor een lever geldt maximaal 12 uur, terwijl de nieren van een donor zo'n 24 uur buiten het lichaam kunnen blijven.
Naast de arts, het uitnameteam en de verpleegkundigen is ook de transplantatiecoördinator en vaak een donatiecoördinator betrokken bij de donatieprocedure.
Orgaandonatie in Nederland
De registraties per 28 februari 2015
Toestemming 2.830.074 48,7%
Toestemming met donatiebeperkingen 710.063 12,2%
Geen toestemming 1.572.172 27,0%
Nabestaanden beslissen 601.658 10,3%
Aangewezen persoon beslist 102.197 1,8%
Uitgesloten organen bij keuze
Dit gaat over de organen die de mensen die zich hebben opgegeven als orgaandonor niet willen afstaan.
Alvleesklier 93.436
Hart 163.158
Lever 77.118
Bloedvaten 190.525
Hartkleppen 114.634
Longen 106.976
Botweefsel, kraakbeen, pezen 234.507
Hoornvliezen 433.529
Nieren 67.503
Huid 495.005
Darmen 62.928
Totaal aantal geregistreerden
Het totaal aantal geregistreerden groeit.
2008 5.365.129
2009 5.463.270
2010 5.552.415
2011 5.618.926
2012 5.701.610
2013 5.771.382
2014 5.820.131
Transplantaties en wachtlijsten
2010
2011
2012
2013
2014
Orgaantransplantaties
1120
1121
1235
1228
1322
2010
2011
2012
2013
2014
Orgaanwachtlijsten (31 december)
1299
1310
1286
1149
1043
Transplantaties 2014:
ORGAAN
AANTAL
Hart
51
Lever
172
Long
91
Nier
1004
Pancreas
35
Wachtlijst 2014:
WACHTLIJST
AANTAL
Hart
91
Lever
109
Long
180
Nier
650
Pancreas
43
Weefseltransplantaties
Transplantaties 2014:
WEEFSEL
AANTAL
Botweefsel
1776
Cornea
1326
Hartkleppen en vaten
128
Wachtlijst 2014:
WEEFSEL
AANTAL
Botweefsel
20
Cornea
630
Hartkleppen en vaten
1
Complicaties donororgaan
Bij orgaandonatie is er een risico op afstoting van het orgaan door het lichaam.
In de Wet op de orgaandonatie is vastgelegd hoe het orgaancentrum van de NTS een ontvanger mag aanwijzen voor een donororgaan of -weefsel. Een orgaan gaat niet altijd naar de langst wachtende. Er wordt gekeken naar wachttijd maar ook naar medische informatie en hoe dringend het orgaan nodig is. Niet elk orgaan of weefsel past in elk lichaam.
De selectie vindt plaats op basis van medische criteria:
- Overeenkomst in bloedgroep tussen de donor en de ontvanger
- Overeenkomst in weefselkenmerken van de donor en de ontvanger
- Lengte en gewicht van de donor en de ontvanger. Dit geldt bij transplantatie van een hart, longen en lever
- Medische urgentie
- Als er twee ‘gelijkwaardige’ patiënten op de wachtlijst staan, dan gaat het donororgaan naar de patiënt die het langst op de wachtlijst staat.
Het verslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden