Alzheimer

1. Alzheimer Alzheimer oftewel dementie is een ziektebeeld dat vaak voorkomt bij oudere mensen. De ziekte houdt in dat het intellectuele vermogen achteruitgaat. Veel bejaarden hebben last van (lichte)dementie, zij kunnen zich dan slechter aanpassen en denken. 2. Verschijnselen De voornaamste verschijnselen zijn de afname van het kort geheugen en stoornissen in het geheugen. Wat het laatst gebeurd is zijn ze het snelst weer vergeten, Maar de gebeurtenissen van vroeger kunnen ze wel onthouden. Waardoor deze mensen met hun gedachten in de vroegere tijd zitten. Tenslotte leeft de patiënt alleen nog maar in de dagen van zijn/haar jeugd en gedraagt zich ook zo; hij/zij is ‘kinds’ geworden. Soms wordt het korte geheugen opgevuld met fantasieën, de patiënt confabuleert (verlegenheidsconfabulatie). Om indruk te krijgen van het korte geheugen van de patiënt, moet je wel contact met hem/haar kunnen maken. Hij/zij moet dus kunnen horen, voldoende aandacht hebben, en kunnen praten en schrijven. Als gevolg van inprentings- en geheugenstoornissen zien we een hele desoriëntatie, waarbij de patiënt het begrip van tijd, plaats, en persoon verliest. Het kan dan voorkomen dat de patiënt dan gaat dwalen en denkt alles kwijt te zijn geraakt en niets terugvinden kan. Er komen ook al snel stemmingsstoornissen voor bij deze mensen, zoals overgevoeligheid. Het verlies van het korte geheugen veroorzaakt een sterke wisselende stemming. Door dementie gaan ook vaak de fijne puntjes er af: de patiënt wordt slordig op zijn uiterlijk en omgeving, de grenzen tussen wat wel en niet kan of mag, ook moreel en op godsdienstig gebied, vervagen, waardoor b.v. het plegen van onzedelijke handelingen et kinderen begrijpelijk worden. Door al deze uitvalsverschijnselen van zijn/haar persoonlijkheid wordt het gedrag van de patiënt min of meer ernstig gestoord. Hierdoor verminderen contacten met familie en vrienden waardoor de dementie kan verergeren. Soms is de gestoordheid dermate ernstig, dat handhaving in de maatschappij onmogelijk wordt en de patiënt geplaatst wordt in een psychiatrische kliniek. Door de groepsbehandeling kan aldaar een duidelijke verbetering van de dementie bereikt worden. 3. Oorzaken Je wordt niet dement door ouder te worden op zich; er zijn vele oorzaken en combinaties van oorzaken mogelijk. - mensen kunnen het beeld van een dementie krijgen wanneer ze vereenzamen, plotseling geen werk meer hebben (pensionering) of niet in staat zijn zich aan te passen aan de gewijzigde levensomstandigheden ten gevolge van ziekte, invaliditeit of verhuizing. - Lichamelijke stoornissen kunnen ook het beeld van dementie veroorzaken. Krijgen de hersencellen daardoor tijdelijk of blijvend minder bloed aangebonden, dan gaan ze minder goed werken en kan als psychische stoornis een dementie ontstaan. Begrijpelijk wordt dit bij een slechte circulatie ten gevolge van bloedarmoede en bij hartziekten. Plaatselijk kan in de hersenen de circulatie onvoldoende worden door arteriosclerose van de halsslagaders of de hersenslagaders. Ook kunnen de hersencellen beschadigd worden bij vergiftigingen door b.v. koolmonoxide, slaapmiddelen en bij een uremie. Duidelijk is ook de dementie na een hersenontsteking, bij vallende ziekte (epilepsie) en een lues van de hersenen (dementiaparalytica). - Ten slotte kennen we de dementa senilis. Dit is een familiare, erfelijke aandoening, waarbij de hersenschors gaat schrompelen (hersenatrofie) en dus minder goed kan werken. Hierbij ontstaat een toenemende verbrokkeling van alle psychische functies. Men beschrijft het wel als een ‘levend sterven’.
4. Behandeling Door tijdig signaleren van de dementie is vaak mogelijk de patiënt te helpen wanneer we de oorzaak kunnen wegnemen. Lichamelijke ziekten moeten dan ook op tijd worden herkend en behandeld. Het geven van een eigen plaats en een doel aan de bejaarde met een eigen verantwoordelijkheid, naast het geven van voldoende contacten, kan wonderen doen. Helaas wordt de diagnose dementie te vaak en te vlug gesteld, vooral bij bejaarden die pas in een ziekenhuis zijn opgenomen en ook na operaties. Een goed onderzoek naar geestelijke vermogens van een patiënt kan dan ook beter na enkele dagen worden gedaan. Schijndementie zien we ook vaak bij uitgedroogde patiënten (droge tong) – er staat wel water, maar ze pakken het niet en vragen er niet om – en bij patiënten met voorbijgaande lichamelijke afwijkingen. Na herstel van de lichamelijke ziekte, zien we dat de patiënt ook geestelijk weer beter gaat functioneren. Bronvermelding: uit het boek “Ziekteleer, Speciële verpleegkunde en Reactivering’’.