Hoofdstuk 3: opdrachten 3 t/m 7

3.1 Alkanen

Alkanen: deelverzameling van de koolwaterstoffen

Algemene molecuulformule: CnH2n+2

Homologe reeks: groep stoffen met dezelfde algemene formule

Structuurformule: tekening van het molecuul, waarin je aangeeft hoe de verschillend atomen aan elkaar vastzitten

Isomerie: als bij één molecuulformule twee of meer verschillende structuurformules mogelijk zijn

3.2 Systematische naamgeving

Bij de systematische naamgeving geeft je de stof een naam op grond van de structuurformule

Hoofdketen: langste ononderbroken koolstofketen

Bij systematische naamgeving let je op:

De langste ononderbroken koolstofketen > stamnaam

De zijgroepen > eventueel met numerieke voorvoegsels

De plaats van de zijgroepen > de som van de plaatsnummers is zo laag mogelijk

De alfabetische volgorde van de zijgroepen

3.3 Onverzadigde koolwaterstoffen

Onverzadigde koolwaterstof: hierin komt ergens tussen twee koolstofatomen een dubbele binding voor

Alkynen: koolwaterstoffen met een driedubbele binding tussen twee koolstofatomen

Algemene formule van alkenen: CnH2n

Algemene formule alkynen: CnH2n-2

3.4 Additiereactie

Additiereactie: reactie waarbij aan het molecuul met een dubbele binding iets ‘toegevoegd’ wordt, en waardoor de dubbele binding dan verdwijnt

Bij een additiereactie heb je twee beginstoffen en één reactieproduct

Additiereacties kunnen plaatsvinden met

H₂, F₂, Cl₂, Br₂, I₂, HCl, HBr en H₂O

3.5 Substitutiereactie

Substitutiereactie: hierbij worden één of meer waterstofatomen vervangen door andere atomen

Een substitutiereactie kan alleen verlopen in het licht

Substitutiereacties kunnen plaatsvinden met

F₂, Cl₂ en Br₂

3.6 Ringvormige koolwaterstoffen

Cycloalkanen: koolwaterstoffen met een ringstructuur – cyclische koolwaterstoffen

Aromaten: stoffen waarin de moleculen een benzeenring bezitten

Alifaten: koolwaterstoffen zonder benzeenring in de moleculen

Naamgeving bij aromaten is hetzelfde als bij alkanen, stamnaam is alleen benzeen

3.7 Alcoholen en aminen

Alcoholen: een stof waarvan de moleculen OH groepen bevatten – hydroxylgroep

Alkanol: als in een molecuul van een alkaan slechts één waterstofatoom door een hydroxylgroep is vervangen

Amine: stof waarvan de moleculen NH₂ groepen bevatten –aminogroep

Alkaanamine: als in een molecuul van een alkaan slechts één waterstofatoom door een aminogroep vervangen is