Hoofdstuk 2, Scheidingsmethodes

Scheikunde H2 samenvatting §2. t/m §5.
Methode Pulsar-chemie havo-vwo deel 2
(ik zelf zit in HAVO3 en heb het dit jaar gekregen.)

(Bronnen: 5-6-7-11-15-16-20-24-25 + suikermodule en alle scheidingsmethodes!)

Filtreren is dat je een suspensie door een filter laat lopen. De grote deeltjes kunnen niet door het filter heen en blijven op het filter achter: het residu. De vloeistof loopt wel door het filter: het filtraat.

Bij centrifugeren wordt een suspensie in een buis heel snel rondgedraaid. Bij centrifugeren wordt een suspensie of emulsie heel snel rondgedraaid. Hierdoor zakken de zware deeltjes naar de bodem. Daarna kun je de vloeistof afschenken. En nu heb je de suspensie/emulsie gescheiden. Scheiden is het sorteren van stoffen, dan heb je 2 of meer stoffen apart. In het scheikunde gebruik je scheidingsmethodes, zo haal je zuivere stoffen uit een mengsel.

Bij destilleren verwarm je een mengsel van (vloei)stoffen. De stof met het laagste kookpunt verdampt en deze vang je op. Dit is het destillaat.
Om te destilleren moeten de kookpunten voldoende
verschillen. Oplossingen van een vaste stof hebben
het hoogste kookpunt en water het laagste kookpunt.
Extraheren is mengsels van vaste stoffen
scheiden door gebruik te maken van de oplosbaarheid, het betekend letterlijk Uittrekken. De oplossing die je hierbij gebruikt heet een extractiemiddel. Als extractiemiddel gebruik je een oplosmiddel, waarin sommige stoffen van het mengsel wel oplossen en andere niet. Extraheren doe je altijd met een vloeistof. De ontstane oplossing heet extract. Veel gebruikte extractiemiddelen zijn water, wasbenzine of alcohol.
Voorbeeld van extraheren:
Er zit zout in de grond, je pompt water in de grond, zout lost op, je pompt het water weer omhoog, je gaat indampen ( zout heeft een hoger kookpunt dan water ) water verdampt en je hebt het zout over.
Bij adsorberen hecht een kleurstof zich aan het oppervlak van het adsorptiemiddel. Voorbeelden van adsorptiemiddelen zijn: Norit, Kalk, bleekaarde en silicage. Door verschil in plakkerigheid aan het adsorptievermogen blijven niet alle deeltjes eraan plakken.Het oppervlak van het adsorptiemiddel moet wel groot genoeg zijn, je moet ze dan ook voor gebruik verpoederen.
Bij chromatograferen zet je zet je een filtreerpapiertje met de te onderzoeken kleurstoffen in een loopvloeistof.

Een chromatogram het resultaat van een chromatografieproef. Je kunt op het filtreerpapiertje (chromatogram) zien welke kleurstoffen er in een viltstift bijv zit. Bij deze scheidingsmethode spelen verschillen in oplosbaarheid en in adsorptie een rol. De loopvloeistof is het oplosmiddel. Het papier is het adsorptiemiddel. De kleurstoffen verschillen in oplosbaarheid in de loopvloeistof en in aanhechtingsvermogen aan het papier. De kleurstof die het beste in de loopvloeistof oplost en het slechts aan het papier hecht, komt hoog op het filtreerpapiertje terecht. De kleurstof die goed aan het papiertje hecht en slecht in de loopvloeistof oplost, komt laag op het papier. Op deze manier kun je een mengsel van kleurstoffen van elkaar scheiden. Daarom zullen ze na afloop op verschillende plaatsen op het papiertje komen.
Bij bezinken gaan de vaste deeltjes daar de bodem en blijft de vloeistof boven. Dit komt door het verschil in dichtheid tussen de vaste stof en de vloeistof.
Bij indampen doe je hetzelfde als bij destilleren alleen laat je de overgebleven damp vrij de lucht in. Bij destilleren vang je de damp op. Als de vaste stof een hoger kookpunt heeft dan bij water dan verdampt het water en blijft de vaste stof liggen. Dit heeft te maken met het verschil tussen kookpunten.
Bij absorberen neemt het voorwerp de vloeistof op. Bijv. bij een spons, die neemt het water op.

Basismethode’s om suspensie te scheiden
Bezinken
Centrifugeren
Filtreren