Hoofdstuk 1: scheikunde en reacties

• scheikunde houdt zich bezig met stoffen en met verandering van stoffen.
• Een experiment is een poging om na te gaan of een bepaalde veronderstelling juist is
• Voor het doen van experimenten heb je hulpmiddelen, instrumenten, nodig. Deze instrumenten zijn meestal zelf ook weer het resultaat van wetenschappelijke ontdekkingen.
• Als je zelf experimenten uitvoert, dan doe je dat in een practicum.
• Er zijn een aantal redenen waarom het uitvoeren van experimenten nodig is:
  1. door practicum te doen krijg je een zekere handvaardigheid
  2. tijdens het practicum kom je zelf het een en ander te weten van het gedrag van stoffen
  3. Je doet alvast ervaring op voor als je later wetenschappelijk onderzoek gaat doen
• Hoe ga je te werk bij het maken van een verslag?
  1. waarnemingen doen (iets zien, ruiken, horen of voelen)

2. een conclusie trekken

• een handeling → iets dat je doet
• een waarneming → iets wat je ziet, voelt, ruikt etc.
• een conclusie → het antwoord op je probleem
• Een chemische reactie is een reactie waarbij 1 of meerdere beginstoffen worden omgezet in 1 of meer eindproducten waarbij nieuwe stofeigenschappen ontstaan
• een chemisch proces is een proces waarbij 1 of meerdere beginstoffen visueel veranderen maar de stofeigenschappen veranderen niet
• een verbranding is de reactie van een stof met zuurstof, waarbij vuurverschijnselen waarneembaar zijn
• Een verbrandingsreactie kan pas plaats vinden als er tegelijkertijd voldaan is aan 3 voorwaarden:
  1. er moet een brandbare stof aanwezig zijn
  2. er moet zuurstof aanwezig zijn
  3. de brandbare stof moet minimaal een bepaalde ontbrandingstemperatuur hebben
• Een vlam is een gloeiend gas
• een vaste stof die zeer heet wordt, gaat gloeien
• vonken zijn wegspringende deeltjes van een gloeiende vaste stof.
• Rook is een fijnverdeeld vast reactieproduct
• as is een reactieproduct maar niet zo verfijnd als rook
• Je kunt branden op 3 verschillende manieren blussen
  1. door de brandstof weg te halen
  2. door de zuurstoftoevoer af te sluiten

3. door de temperatuur van de brandende stof te verlagen tot beneden de ontbrandingstemperatuur

• er zijn veel stoffen die niet met water geblust kunnen worden namelijk stoffen die op water drijven zoals olie, benzine en vet
• de 10 veiligheid regels

• raak niet in paniek als er een ongeluk gebeurt. Volg de aanwijzingen van je docent(e) of een andere volwassene onmiddellijk op
• Leer bladzijde 14

• hoe gebruik je een gasbrander?

–  Bij het aansteken van de brander moet de luchtschijf altijd helemaal dicht zijn en de gasregelknop altijd een beetje open
– een kleine gele vlam kan niet worden gebruikt om stoffen mee te verhitten
– Als de luchtschijf een beetje open staat krijg je een kleurloze vlam

– als je de gasschijf en de luchtschijf helemaal open zet , krijg je een blauwe hele hete vlam

• Kraanwater bevat stoffen die je practicum kunnen verstoren. In een spuitfles zit water dat die stoffen niet bevat
• Sommige stoffen zijn heel gevaarlijk

– ze kunnen je slokdarm/maag beschadigen als je ze inslikt

– dampen en sommige gassen zijn gevaarlijk
– soms kan alleen het aanraken al gevaar opleveren
– sommige stoffen vliegen makkelijk in brand
– vuurwerk is ook gevaarlijk

• de gevarentekens

de MAC waarde is een minimaal aanvaardbare concentratie                                                                                             

• MAC = massa stof (mg)

---------------

volume ruimte (m³)

• Acute vergiftiging is vergiftiging die bij eenmalige inname de dood kan veroorzaken
• Zenuwgiffen zijn giffen die het zenuwstelsel stil kunnen leggen. Deze stoffen zorgen ervoor dat het signaal niet van de ene zenuwcel naar de andere zenuwcel kan worden overgebracht
• macaronische vergiftiging is vergiftiging waarbij de gevolgen pas jaren later herkenbaar zijn
• de manieren van vergiftiging:
  – we ademen verontreinigde lucht in
  – we eten plantaardig voedsel dat soms afkomstig is van verontreinigde grond
  – we bereiden soms vlees op een zodanige wijze, dat kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan
• voedseladditieven zijn geneesmiddelen en stoffen die aan ons voedsel worden toegevoegd
• kleur van de vlammen
  kleine gele vlam → kan niet worden gebruikt om stoffen te verwarmen (pauze vlam)
  kleurloze vlam → gebruik je als je een kleine hoeveelheid stof voorzichtig moet verwarmen

Ruisende vlam (met blauwe kern) → gebruik je als je een grote hoeveelheid stof snel moet verwarmen

• Fasendriehoek

een molecul is een stof die minimaal uit 2 atoomsoorten bestaat

• een element is een stof die bestaat uit een atoomsoort
• Berekenen van moleculen
  stap 1. bepaal de atoommassa
  stap 2. bepaal de moleculmassa
  stap 3. reken om naar gram of kilogram (1U =1,66x10^-27)

stap 4. aantal moleculen=       totale massa           =               M totaal
                                               molecul massa            mm

• 273 K = o graden celcius