Hoofdstuk 5

Hoofdstuk 5 Zouten en zoutoplossingen

5.1 Zoutformules en namen

Ionbinding: De binding tussen een positief geladen ion en een negatief geladen ion.

Ionrooster: Een ionrooster is en kristalrooster van een vast zout waarin de positieve en negatieve ionen regelmatig zijn gerangschikt.

Enkelvoudige ionen: Ionen die uit 1 atoomsoort bestaan.

Samengestelde ionen: Ionen die uit meerdere atoomsoorten bestaan.

Systematische naam: De naam van een zout geef je aan met de naam van het positieve ion, gevolgd door de naam van het negatieve ion. Dit noem je de systematische naam. Als een metaalion meerdere ladingen kan hebben, geef je de lading van het ion in de naam van het zout aan met een romeins cijfer tussen haakjes. Naast de systematische naam hebben veel zouten ook een triviale naam.

Triviale naam: De triviale naam van een stof is de niet-systematische naam waaronder een stof bekend is.

Verhoudingsformule: In een zout komen de ionen altijd in een dusdanige verhouding voor dat het zout elektrisch neutraal is. De formule van een zout noem je daarom ook wel een verhoudingsformule. In een zout komen geen moleculen voor.

• Ionen ontstaan als atomen elektronen afstaan of opnemen. Hierbij krijgt elk atoom dezelfde elektronenverdeling als een edelgas.
• De ionen in een zout zijn gerangschikt in een ionrooster. Tussen de ionen in het ionrooster bestaat een ionbinding.
• Een enkelvoudig ion is een geladen deeltje dat uit één atoomsoort bestaat. Een samengesteld ion is een geladen deeltje dat uit meerdere atoomsoorten bestaat.
• De systematische naam van een zout krijg je door eerst de naam van het positieve ion te nemen, gevolgd door de naam van het negatieve ion.
• De formule van een zout geef je weer in een verhoudingsformule. In deze formule is de verhouding van de ionen zodanig, dat het zout elektrisch neutraal is.

5.2 Zouten in water

Hydratatie: Wanneer een zout oplost, komen de ionen los uit het ionrooster en worden ze omringd door watermoleculen. Achter de formule van het ion schrijf je dan (aq).

Oplosvergelijking: Het oplossen van een zout kun je weergeven in een oplosvergelijking. Voor de pijl schrijf je de verhoudingsformule van het zout op. De ionen schrijf je na de pijl los van elkaar, gevolgd door de notatie (aq). Het omgekeerde van een oplosvergelijking is een indampvergelijking.
Indampvergelijkingen: De vergelijking die het indampen van een zoutoplossing weergeeft.

Oplosbaarheidstabel: In de oplosbaarheidstabel, Binas tabel 45A, kun je vinden of een zout goed (g), slecht (s) of matig (m) oplosbaar is. Een zout kan ook reageren (r) met water.

• Als een zout oplost in water komen de ionen los uit het ionrooster en worden ze omringd door watermoleculen. Dit proces heet hydratatie. Opgeloste ionen geef je aan met (aq).
• Het oplossen van een zout geef je weer in een oplosvergelijking. Het indampen van een zout geef je weer in een indampvergelijking.
• Of een zout goed of slecht oplosbaar is in water kun je vinden in Binas tabel 45A. De letter g geeft aan dat een zout goed oplosbaar is. De letter s geeft aan dat een zout slecht oplosbaar is. De letter r betekent dat het zout reageert met water.
• Metaaloxiden zijn slecht oplosbaar in water of reageren met water. Als ze reageren, ontstaan er oplossingen met hydroxide‑ionen.

5.3 Zouthydraten

Zouthydraten: Sommige zouten kunnen watermoleculen in hun ionrooster opnemen. Als dit is gebeurd, noem je deze stoffen zouthydraten. Het water dat is opgenomen, heet kristalwater.

Kristalwater: Het water dat is opgenomen in het kristalrooster van een zout.

Reagens: Een stof die zichtbaar verandert in aanwezigheid van de stof die je wilt aantonen.

• Zouthydraten zijn zouten die water in hun ionrooster hebben opgenomen. Het water dat wordt gebonden heet kristalwater.
• Het opnemen van kristalwater is meestal een exotherm proces en het afstaan van kristalwater is dan een endotherm proces.
• Zouthydraten worden veel gebruikt als droogmiddel, bouwmateriaal en als koelmiddel.

5.4 Reacties tussen ionen

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

Neerslag: De vaste stof die ontstaat als 2 zoutoplossingen worden samengevoegd die ionen bevatten die niet naast elkaar in een oplossing kunnen voorkomen. De vaste stof die ontstaat vormt het neerslag.

Neerslagreactie: Een neerslagreactie is een reactie die verloopt als 2 zoutoplossingen worden samengevoegd die ionen bevatten die niet naast elkaar in een oplossing kunnen voorkomen.

Neerslagvergelijking: De reactievergelijking die de reactie weergeeft tussen de ionen die een neerslag vormen. In deze reactievergelijking staan alleen de ionen die de vaste stof vormen.

• Een neerslagreactie is een reactie tussen ionen die niet naast elkaar in een oplossing kunnen voorkomen. De gevormde vaste stof is het neerslag. De vergelijking die de reactie tussen de ionen weergeeft noem je een neerslagvergelijking.
• Je toont een ionsoort in een oplossing aan door er een andere oplossing aan toe te voegen. Die oplossing moet een ionsoort bevatten die uitsluitend reageert met de aan te tonen ionsoort.