Hoofdstuk 4, chemisch reacties

Begrippen

- chemische reactie: 

Als je stoffen mengt kun je stoffen in het mengsel ook weer scheiden. Je krijgt dezelfde stoffen met hun stofeigenschappen terug. Bij een chemische reactie verdwijnen de beginstoffen en ontstaan er nieuwe reactieproducten met andere stofeigenschappen.

- energie-effect:

Elke chemische reactie heeft een energie-effect. Als er energie bij de reactie vrijkomt spreek je van een exotherme reactie. Een reactie die alleen verloopt als je energie toevoegt noem je een endotherme reactie.

- massaverhouding:

Stoffen reageren met elkaar in een vaste molecuul verhouding die blijkt uit de reactievergelijking. Doordat moleculen allemaal een eigen massa hebben, kun je de massaverhouding hier direct uit afleiden. Als je de massaverhouding waarin moleculen met elkaar reageren kent, weet je ook de massaverhoudingen waarin stoffen met elkaar reageren. Je kunt dan berekeningen uitvoeren aan reacties.

- reactiesnelheid:

Niet alle chemische reacties verlopen even snel. Er zijn vijf factoren die invloed hebben op de snelheid waarmee een chemische reactie verloopt:

• het soort stof;
• de verdelingsgraad van de beginstof(fen);
• de concentratie van de beginstof(fen);
• de temperatuur van het reactiemengsel;
• de aanwezigheid van een katalysator.

- reactietemperatuur:

Voor elke chemische reactie is een bepaalde minimale temperatuur nodig. Dit noemen we de reactietemperatuur. Is de temperatuur lager dan de reactietemperatuur, dan verloopt de reactie niet.

- reactievergelijking:

Een reactievergelijking geeft een chemische reactie weer. Er staan de formules in van de beginstoffen en de reactieproducten. Deze vergelijking is kloppend gemaakt door het plaatsen van coëfficiënten voor de formules van stoffen.

- wet van Lavoisier:

Bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten. Dit wordt ook wel de wet van massabehoud genoemd.

4.1 kenmerken van reacties

Begrippen:

- beginstof

- reactieproduct

- chemische reactie

- exotherme reactie

- endotherme reactie

- energie-effect

- reactietemperatuur

Belangrijke info:

Bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten. 

Aantekening:

Kenmerk van een chemische reactie

1. beginstof(fen) → reactieproduct(en)
2. er vindt altijd een energie-effect plaats

• endotherm → neemt warmte op
• exotherm → stoot warmte af

1. wet van Lavoisier (wet van massabehoud)

• massa voor de pijl is hetzelfde als massa na de pijl

1. reactietemperatuur

• er is een minimum temperatuur waarbij de reactie kan plaatsvinden

1. reactiesnelheid

• deze kan je beïnvloeden

Samenvatting:

• Een chemische reactie kun je herkennen aan het veranderen van stofeigenschappen.
• Tijdens een chemische reactie verdwijnen de beginstoffen en ontstaan reactieproducten.
• Bij elke chemisch reactie treedt een energie-effect op. Soms komt er energie vrij (een exotherme reactie) en soms is er energie nodig (een endothermische reactie)
• Bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten.
• Een chemische reactie verloopt pas als de temperatuur even hoog of hoger is dan de reactietemperatuur.
• De snelheid waarmee een reactie verloopt hangt af van: het soort stof, de verdelingsgraad van de beginstof(fen), de concentratie(s) van de beginstof(fen), de temperatuur van het reactiemengsel en de aanwezigheid van een katalysator.

Je kunt nu:

Uitleggen wanneer een proces een chemische reactie is;

vier kenmerken van een chemische reactie kunt noemen en je kunt

• werken met de termen beginstof en reactieproduct;
• uitleggen wat wordt bedoeld met het begrip energie-effect;
• toelichten wat een exotherme en een endotherme reactie is;
• uitleggen dat een reactie niet bij elke temperatuur verloopt; 
• werken met de wet van massabehoud.

Vijf factoren noemen die van invloed zijn op de snelheid van een reactie.