Hoofdstuk 9: technische automatisering, Havo 4&5

Newton Havo. Hoofdstuk 9: Technische automatisering.

Het blokschema van een automaat:

• Waarnemen gaat via sensors, zij meten een grootheid
• Verwerken   gaat via elektronische schakelingen
• Handelen     gaat via actuators, zij reageren op

Er zijn 3 soorten systemen.

1. meetsysteem (de sensorspanning wordt omgezet in een meetwaarde)
2. stuursysteem (de sensorspanning wordt omgezet in  een actie)
3. regelsysteem (de sensorspanning wordt omgezet in  een actie, maar de actie wordt stopgezet als de ingestelde waarde bereikt is)

Het invoerblok:

het invoerblok bevat sensors, welke dat is is afhankelijk van de te meten grootheid. Een sensor zet het meetresultaat om in een spanning. Deze spanning noemen we de sensorspanning. Het ijkdiagram geeft het verband tussen de gemeten grootheid en sensorspanning.

Het sensorsignaal uit het invoerblok is continu.

De eigenschappen aflezen uit het ijkdiagram:

• Gevoeligheid: De RC/hellingsgetal  van de lijn. Vergeet niet de juiste eenheid. deze is altijd V/…
• Meet bereik: Binnen deze grens wordt gemeten.
• Nauwkeurigheid: Hiermee wordt de mogelijke afwijking van een sensor aangegeven. Dit wordt weergegeven in een percentage en wil je het liefst zo laag mogelijk hebben.

Het Uitvoerblok:

Een uitvoerblok kan uit verschillende bouwstenen bestaan. Bij een hoog stuursignaal (dus S = 1) gaat het uitvoerblok werken, en daarbij bijvoorbeeld een geluid maken of licht geven.

De symbolen van deze uitvoerblokken kun je vinden in Tabel 16 van je Binas.

PAS OP: ze staan er niet allemaal in en je zult er nog een paar uit je verwerkingsboek 1 moeten leren.

Het verwerkingsblok:

Ook het verwerkingsblok kan verschillende bouwstenen bevatten:

• Comparator:                                         S1<Sref dan S2=0

S1>Sref dan S2=1

• EN-Poort                                                  S1=1 EN S2 =1 dan S3=1

anders S3=0

• OF-Poort                                                  S1=1 OF S2 =1 of  S1=S2=1 dan S3=1

anders S3=0

• Invertor                                                   als S1=0 is S2=1

als S1=1 is S2=0

• Geheugencel                                       als S1=1(set) is S3=1 en blijft 1 totdat

S1=0 en S2=1(reset)

• Pulsenteller                                         

Het stuursignaal komt uit her verwerkingsblok en stuurt het uitvoerblok aan.

Dit stuursignaal is Binair en dus 1 of 0. Dit in tegenstelling tot het sensorsignaal.

Binair tellen:

In de automatisering werkt men niet met het decimale stelsel maar met het binaire. een decimaal getal is te maken door de uitkomst van machten van 2 bij elkaar op te tellen. TIP: schrijf 20 t/m 28 op je proefwerkblaadje met daaronder de uitkomst, dit maakt het makkelijk.

Een rijtje voorbeelden: 24(16)  23(8)  22(4)  21(2)  20(1) etc.

AD-omzetter (hoef je wss niet te kennen)

De computer werkt met binaire elektrische signalen, een sensor geeft een gemeten grootheid analoog weer in de vorm van een spanning De spanning moet worden omgezet in een reeks binaire signalen door de AD-omzetter.