Hoofdstuk 2 paragraaf 1 t/m 4

NOVA Hoofdstuk 2 ,paragaaf 1: stoffen

Stofeigenschappen zijn kenmerken waaraan je een stof kunt herkennen voorbeelden hiervan zijn:

• Kleur
• Geur
• Smaak
• Brandbaarheid

Stoffen kunnen gevaarlijk zijn als je ze bijvoorbeeld:

• Inademt
• Inslikt
• Op je kleren, op je huid of in je ogen krijgt
• Bij vuur houdt
• Met een andere stof mengt

Als er een pictogram op een verpakking staat die een waarschuwing geeft heet dit een gevarensymbool

NOVA Hoofdstuk 2 ,paragaaf 2: materialen

Stoffen waar voorwerpen van worden gemaakt heten materialen

Voorwerpen die worden gemaakt van metaal:

• Kunnen worden ingedrukt of verbogen maar zullen niet snel breken
• Zijn niet doorzichtig
• Kunnen vaak slecht tegen bijtende stoffen

Verschillen tussen metalen zijn bijvoorbeeld:

• Sommige metalen worden niet aangetast door vocht zoals (zilver en goud) andere wel (ijzer)
• Sommige metalen zijn zacht en gemakkelijk te vormen zoals (lood) veerkrachtig (staal)
• Sommige metalen zijn licht zoals (aluminium) andere zwaar zoals (lood en kwik)
• Sommige metalen smelten bij lage temperatuur (lood(328)) pas bij hoog (ijzer(1535))
• IJzer en nikkel worden aangetrokken door een magneet de andere metalen niet

Metalen hebben ook gemeentelijke eigenschappen:

• Ze glanzen (als het oppervlak schoon en glad is)
• Ze geleiden elektriciteit
• Het zijn goede warmtegeleiders

Een legering is een mengsel van twee of meer metalen. Je maakt dit door ze te smelten en wanneer het vloeibaar is te mengen

Veelgebruikte legeringen zijn:

• Brons: een mengsel van 90% koper en 10% tin
• Messing: meestal 70% koper en 30% zink
• Staal:99% ijzer en 1% koolstof
• Soldeertin: 50% lood en 50% tin

Voorwerpen van glas:

• Zijn doorzichtig (dit is vaak erg handig)
• Worden niet aangetast door bijtende stoffen
• Kun je niet indeuken of buigen, maar zijn vaak erg breekbaar (en glasscherven zijn vaak scherp)
• Hebben een glad oppervlak dat goed schoon te maken is

Keramische voorwerpen zijn gebakken in een oven, daardoor zijn ze hard maar ook breekbaar.

Kenmerken van voorwerpen van keramisch materiaal:

• Je kunt ze niet buigen of indrukken maar ze zijn wel breekbaar
• Ze zijn niet doorzichtig
• Zijn goed bestand tegen hoge temperaturen
• Zijn vaak goed bestand tegen bijtende stoffen

NOVA Hoofdstuk 2 ,paragaaf 3: massa en volume

Met een balans of weegschaal kun je de massa berekenen van een hoeveelheid stof of van een voorwerp. De massa kun je opgeven in gram of kilogram (hoe groter de massa hoe zwaarder).

Belangrijk:

• 1 ton = 1000 kilogram
• 1 kilogram = 1000 gram
• 1 gram = 1000 milligram

Het volume van een voorwerp is de ruimte die het voorwerp inneemt. Om de volume van een rechthoekig voorwerp te berekenen meet je de lengte van de drie zijden en vermenigvuldigt die met elkaar. Bij een cilinder vermenigvuldig je de oppervlakte van het grondvlak (shift, ext x straal²) met de hoogte. De eenheid van de kubieke meter (mᶟ). omdat de kubieke meter een erg grote maat is voor de meeste voorwerpen daarvoor gebruik je vaak kubieke centimeter (cmᶟ) of kubieke decimeter (dmᶟ)

Belangrijk:

• 1 m² = 100 dm²
• 1 dm² = 100 cm²
• 1 mᶟ = 1000 dmᶟ
• 1 dmᶟ = 1000 cmᶟ

De eenheid liter wordt alleen maar voor vloeistoffen en gassen gebruikt:

• 1 liter is even veel als 1 dmᶟ       
• 1 milliliter is evenveel als 1 cmᶟ

Belangrijk:

• 1 liter = 1000 milliliter
• 1 liter = 100 centiliter
• 1 milliliter = 1 cmᶟ

NOVA Hoofdstuk 2 ,paragaaf 4: dichtheid

Om aan te geven hoe zwaar een stof is gebruik je het begrip dichtheid(p). de dichtheid van een stof is het aantal gram per cmᶟ van die stof. Dichtheid is een stofeigenschap: elke stof heeft zijn eigen dichtheid.

In plaats van dat je zegt : staal is zwaarder dan aluminium zeg je staal heeft een grotere dichtheid dan aluminium.

Hoe bepaal je de dichtheid van een stof?

• Neem een voorwerp of een hoeveelheid van die stof
• Bepaal de massa en het volume
• Deel de massa van het volume
• Je hebt dan de hoeveelheid gram per cmᶟ
• Denk bij je antwoord aan de eenheid

Je kunt de dichtheid van een stof berekenen door:

Dichtheid is massa : volume