Massamedia

Massamedia

Communicatie is het doorlopend proces, waarbij een zender bedoeld of onbedoeld een boodschap overbrengt aan een ontvanger. De interpretatie van de boodschap hang af van het referentiekader van de ontvanger. Interpersoonlijke communicatie is communicatie van uit een persoon, die ook gericht is op een of enkele personen als ontvanger. De zender is min of meer op de hoogte van de kenmerken of eigenschappen van de ontvanger(s). Bovendien is er meestal sprake van direct verbale of non-verbale feedback.

Socialisatie is het proces waarbij de mens voorbereid wordt op een rol in de maatschappij.


Nieuws moet aan drie voorwaarden voldoen:
- Het moet uitzonderlijk zijn
- Het moet een zekere samenhang vertonen met andere feiten.
- De ontvanger van het nieuws moet een zekere voorkennis hebben.

Kenmerken massacommunicatie:
- openbaar
- eenzijdig
- indirect (via massamedia)
- draagt bij aan de openbaarheid
- bedoeld voor een groot heterogeen en onbekend publiek

Soorten massamedia:
- Pers
- Omroep
- Communicatie-infrastructuur (internet)

Taken media voor individu:
- Leveren van informatie
- Beïnvloeden van opinie en gedrag
- Vergroten van kennis en inzicht
- Bieden van verstrooiing

Taken voor de samenleving:
- Overdracht van cultuur
- Blikverruiming
- Overdracht kennis en informatie
- Uitwisseling van meningen

- Zorgen voor sociale samenhang

Vooroordelen zijn negatieve oordelen gebaseerd op gebrek aan kennis. Stereotypen zijn clichebeelden.

Beinvloeding meningvorming door massamedia:
- Ze vormen de politieke agenda
- Ze beïnvloeden hoe gepraat en gedacht wordt

Kanttekeningen functies van de media:
- Media zijn marktgericht
- Er is sprake van eenzijdige communicatie
- Pers en omroep zijn afhankelijk van persbureaus

Selectieve perceptie betekent dat mensen slechts een gedeelte onthouden van wat er gebeurt. Mensen nemen vooral op wat in hun referntiekader zit. Door de media wordt ook geselecteerd. Er is zoveel nieuws dat zij bepalen wanneer iets 'nieuws' genoeg is om het uit te brengen, deze keuzes zijn gebaseerd op hun subjectieve oordeel. Ook de manier waarop de nieuwsfeiten worden weergegeven is afhankelijk van het referentiekader van degene die weergeeft. Het selectieproces vindt ook op verschillende niveaus plaats, aangezien persbureaus selecteren en media vaak nog eigen redacties en eigen verslaggevers hebben die selecteren.

Criteria nieuws:

- De gebeurtenissen of verhalen moeten uitzonderlijk zijn
- De gebeurtenissen moeten gevolgen hebben voor grotere groepen mensen
- De gebeurtenissen moeten actueel zijn.
- De gebeurtenissen moeten van belang zijn voor de doelgroep van het medium
- Over de gebeurtenissen moet al een langere tijd zijn gepubliceerd
- De gebeurtenissen moeten eenvoudig zijn en uit te leggen aan een grote publiek
- Afwisseling in het nieuwsaanbod

Journalistieke normen:
- Informatie uit andere bronnen moet geverifieerd worden.
- Er moet hoor-en wederhoor toegepast worden.
- Informatie en opinie moet worden gescheiden

Beinvloeding door de media:
- Injectienaaldtheorie ('zwijgspiraal')
- Theorie van het tweetrapsmodel (opinieleiders en volgers)
- Selectiviteitstheorie
- Agendatheorie
- Cultivatietheorie (beïnvloeding beeld werkelijkheid)

Onder de pers valt alle gedrukte media. Tot de omroep behoren radio en televisie. De pers heeft zich ontwikkeld volgens het marktmechanisme (marktgerichtheid). Censuur is het controleren en eventueel verbieden van teksten voordat ze in het openbaar verschijnen. Het verschoningsrecht is het recht om informatie die bijv. artsen, advocaten en geestelijken bij uitoefening van hun beroep hebben verkregen, geheim te houden.

De overheid ziet het als taak de vrijheid van meningsuiting, de democratie en de pluriformiteit in de media te beschermen (zorgfunctie). Pluriformiteit is de verscheidenheid van de media. Persconcentratie is de vermindering van het aantal dagbladen en het verschijnsel dat steeds minder uitgevers een groter deel van de totale bladenmarkt in handen krijgen (monopolievorming). Dit wordt veroorzaakt door de oplagespiraal en technologische veranderingen in de uitgeverij.


Soorten berichten in dagbladen:
- Beleidsinfomatie
- Human-interest
- Verstrooiing
- Praktische informatie
- Opinie
- Advertenties
Soorten dagbladen:
- Landelijke en regionale bladen
- Ochtend- en avondbladen
- Populaire massakranten en kaderkranten

Soorten tijdschriften (marktsegmentering):
- Damesbladen
- Familiebladen
- Mannenbladen
- Gossip- of roddelbladen
- Jeugdbladen
- Omroepbladen
- Hobbybladen
- Sportbladen
- Vaktijdschriften
- Opiniebladen
- Huis-aan-huisbladen

Maatregelen overheid bescherming pluriformiteit pers:
- Het Bedrijfsfonds voor de Pers helpt dagbladen en tijdschriften in nood
- Oprichting STER en het laten meedelen van de opbrengsten door uitgeverijen

- Verplicht redactiestatuut bij dagbladen (vastlegging identiteit krant en verhoudingen tussen directie en redactie)

De Mediawet gaat uit van het omroepbestel dat een publiek bestel moet zijn (duaal bestel:, want commerciële en publieke omroepen). De belangrijkste kenmerken van een publiek bestel:
- Het bestel is niet commercieel
- Het bestel is open
- Het bestel kent programmatische autonomie (vrijheid)

De Mediawet onderscheidt de volgende omroepinstellingen:
- Omroepverenigingen
- De Nederlandse Omroep Stichting
- De Stichting Ether Reclame
- Educatieve omroepinstellingen
- Lokale en regionale omroepinstellingen

Om een zendmachtiging te krijgen moeten omroepen voldoen aan een aantal voorwaarden van de Mediawet:
- Een eigen identiteit hebben
- Georganiseerd zijn in een vereniging of stichting (opbrengsten moeten in programma's worden gestopt)
- Een totaalprogamma hebben (cultureel, informatief, educatief en verstrooiing)
- Een minimum aantal betalende leden hebben

Een nieuwe omroep begint als aspirantomroep, waar ze aan alle voorwaarden, behalve het minimum aantal leden, moeten voldoen.

Taken NOS:
- De coördinatie van de programma's van de landelijke omroepverenigingen
- Het vertegenwoordigen van omroepverenigingen in internationale organisaties en het beschikbaar stellen van programma's aan het buitenland
- Het behartigen van gemeenschappelijke belangen van de omroepinstellingen
- Het verzorgen van eigen programma's over zaken waar andere zendgemachtigden niet voldoende aandacht aan besteden

Taken NOB (semi-commercieel):
- Het beheren en exploiteren van alle technische voorzieningen van de nationale omroep
- Het instandhouden en exploiteren van het archief

Ontwikkelingen 20ste eeuw
- verzuiling/ontzuiling
- vervlakking (vertrossing)
- technologische ontwikkelingen (buitenlandse en satelliettelevisie)

Gevolgen meer televisie:
- De kwantiteit gaat ten koste van de kwaliteit
- De ideële functie van de publieke omroep vermindert ten gunste van amusementfuncties
- De nationale identiteit kan verminderden door toename buitenlands aanbod

- De nationale culturele eenheid kan verminderen door schaalverkleining (mensen gaan zich meer op regionale media concentreren)

Omroepbestel onder druk door:
- Steeds meer verzuiling
- Toenemend consumentisme (omroepen worden nu gewaardeerd om programma's, in plaats van om de doelstellingen)
- Technologische ontwikkelingen
- Compromis in de politiek: het bestel werd open, maar bleef verzuild

Belangentegenstellingen:
- Spanning tussen het belang van economische groei en de uitgangspunten van het mediabeleid voor de overheid
- Dilemma gebruik commerciële televisie of in stand houding publieke bestel voor publieke omroepen
- Tussen kwaliteit en kwantiteit
- Tussen technologische wensen en maatschappelijke wenselijkheid
- Tussen de afnemende steun voor het publieke bestel tegenover de angst voor verdere verlakking
- De verdeeldheid van de politieke partijen

Voordelen commerciële televisie:

- Commercie is goedkoper voor de belastingbetaler
- De marktgerichtheid wordt vergroot (aanbod wordt afgestemd op behoeften)
- De overheid moet de massamedia vrij laten

Nadelen commerciële televisie:
- Programma's worden afgesteld op belangen van adverteerders
- Verschraling van het programma-aanbod
- Verdwijning pluriformiteit
- Bedrijven rekenen reclamekosten door in hun producten