Literatuur:
- De boeken die je gebruikt om een boek te schrijven , of om te raadplegen
- Teksten doe gelezen worden omdat men ze mooi, spannend en ontroerend vindt.
Literatuur(behoort tot de kunst) - lectuur (ontspanningsliteratuur/triviale literauur)
Literatuur geschiedenis:
Teksten bewaard gebleven vanaf halverwege ME, verdeeld in 8 perioden:
- de ME
- de 16e en 17e eeuw
- de 18e eeuw
- de 19e eeuw
- de tijd van de vorige eeuwwisseling (1899-1900)
- de perioden tussen de wereldoorlogen
- de jaren 50 en 60
- de moderne tijd
DE MIDDELEEUWEN
HISTORISCHE ACHTERGROND
Bestuur
Nadat het Romeinse rijk viel, ontstonden in europa allerlei Germaanse koninkrijken, waarvan 1 heel machtig werd: Die van die Franken (Heel groot rijk)(Karel de Grote)
Werd bestuurd dmv het feodale stelsel of leenstelsel.
Na de dood van Karel de grote (814) begon het rijk uit elkaar te vallen.
- Westelijk deel : Frankrijk (in de 12e eeuw)
- Oostelijk deel: Kleine vorstendommen, Duitse Rijk, later (19e eeuw) werd het Duitsland
Cultuur
ME -3 perioden:
- De vroege Middeleeuwen ( 500-1000) (Romeinse rijk verslagen, Germaanse koninkrijken, zie hierboven) ( Franken werden Christelijk, veel Romeinse cultuur bewaard, de Priesters waren de hoogste stand -> geestelijke macht, de Adel was de tweede stand -> wereldlijke macht). Middeleeuwse cultuur: Theocentrisch en heeft een ridderlijk karakter.
- De Hoge Middeleeuwen (1000-1300) (de eerste steden ontstonden, stadsrechten, een nieuwe derde stand: de stedelijke burgerij -> handel en nijverheid, gotische kathedralen en universiteiten, in deze periode laat men de lit.gesch. beginnen)
- De Late Middeleeuwen (1300-1500) Middeleeuwse cultuur kreeg een derde hoofdkenmerk: het burgerlijke. Het burgerlijke, het oude leenstelsel verdwijnt, de nationale staat begon gestalte te krijgen.
BEELDENDE KUNST EN MUZIEK
De middeleeuwse kunst was overwegend theocentrisch, en diende de mens te wijzen op het goddelijke -> ME kunst bevatte dus ook een les.
Bouwkunst
Veel kathedralen ,de oudste zijn gebouwd in de Romaanse stijl (950-1200), later gotische kathedralen (1150 – 1500)
Romaans: ronde bogen massieve muren ed, in de kunst veel wandschilderingen in kerken en illustraties in boeken (miniaturen)
Gothisch: Luchtiger dan Romaans, spitse bogen en gewelven, grote ramen, in de kunst: schilderijen van de ‘Vlaamse Primitieven’ (Jan van Eyck, Hiëronymus Bosch, de schilders uit de Nederlanden), die zeer onrealistisch waren.
Naast theocentrisch was Ridderlijkheid het tweede hoofdthema:
- kastelen, schilderijen van dappere vrome ridders
In de loop van de 13e eeuw kreeg kunst ook een burgerlijk karakter → gotische stadhuizen, gildehuizen, portretten van gezinnen.
Muziek: Gregoriaans (kerkelijke muziek): eenstemmige vocale muziek, zonder instrumentale begeleiding, voor koor of solist. Later ook meerstemmige gregoriaanse gezangen → verboden door de paus.
Wereldlijke muziek: eenstemmig, instrumentale begeleiding: luit, vedel, schalmei
LITERATUUR EN TAAL
Tot het einde van de 11e eeuw: Latijn en mondeling in de volkstaal
In de 12e en 13e eeuw is de literatuur theocentrisch en ridderlijk, daarna steeds meer didactische literatuur. ( ook gericht op de weetgierige burgerij in de steden) De literatuur was bedoeld om te horen, het werd geschreven en gecomponeerd door Troubadours, en ten gehore gebracht door minstrelen en jongleurs.
-> veel rijmende Poëzie
Voor de uitvinding van de boekdrukkunst (1450) moest men elk boek met de hand overschrijven. Deze handschriften werden door kloostermonniken op bestelling vervaardigd en zagen er vaak prachtig uit. Men kon nu zelf boeken lezen ipv naar een voordracht ervan te luisteren. Hierdoor was de poëzievorm overbodig geworden en werden oude verhalen omgezet in proza. De boeken gedrukt van 1450 tot 1500 worden wiegendrukken of incunabelen genoemd. Ze lijken nog veel op de handschriften: de drukletter was een nabootsing van de schrijfletter en de initialen tekende men er met de hand bij. Na 1500 gingen boeken steeds meer lijken op de huidige. Schrijvers gingen hun naam in de boeken te vermelden.
Taal -> nog geen ABN maar Diets (middelnederlands) , een hoop dialecten.
DE RIDDERROMAN
De ridderromans: berijmde verhalen die zich afspeelde in adellijke kringen.
Ridderromans zijn ontstaan in Frankrijk.
Als ridderromans afspelen rond de kringen van Karel de Grote worden ze Karelromans of Frankische romans genoemd.
Er zijn ook Hoofse Romans, waarin de ridder een meer hoffelijk figuur is die zich niet alleen met vechten bezighoudt.
1 ridderromans
A Frankische / Karelromans (voorhoofs)
Bv het Roelantslied / Karel en de Elegast
Het Roelantslied: veroveringstocht van Karel de Grote in Spanje. Op terugweg wordt de achterhoede van zijn leger, geleid door Roeland, aangevallen door de Saracenen. Voor zijn dood blaast Roeland op zijn hoorn om Karel te waarschuwen. Deze keert met de hoofdmacht terug en verslaat de Saracenen definitief.
Karel ende Elegast: Karel de Grote wordt op een nacht gewekt door een stem die hem in naam van God drie maal beveelt uit stelen te gaan. Op zijn nachtelijke tocht ontmoet hij zijn leenman Elegast, die hij om een klein vergrijp heeft verbannen en die nu als roofridder aan de kost moet komen maar daarbij alleen de rijken berooft. Samen rijden ze naar het kasteel van Eggeric, een zwager van Karel. Elegast ontdekt daar dat Eggeric van plan is de koning te doden. De volgende dag vindt er een hofdag plaats. Eggeric ontkent de beschuldiging en volgens een oud Germaans gebruik organiseert men een tweegevecht; God zal er dan voor zorgen dat de leugenaar verliest. Elegast en Eggeric vechten urenlang, totdat Elegast met een geweldige houw Eggeric hoofd doormidden slaat. Als dank mag hij trouwen met Eggerics weduwe.
B Keltische / Arthurromans (hoofs)
Bv de Jeeste van Walewein en het schaakboord
C Oosterse Romans (hoofs)
Bv Floris ende Blanchefloor
D Klassieke romans (hoofs)
2 Balladen
3 Lyriek
4 Abele spelen (ernstig stuk + klucht)
VANDENVOS REYNAERDE
Een roman over dieren, van eind 12e eeuw, of 1270 het is niet precies bekend, vertaald uit het Frans: le roman de renart
Van den vos reynaerde is een satire, een tekst waarin bepaalde verschijnselen belachelijk worden gemaakt. Het is ook een Parodie op een hoofse ridderroman.
HET LIED IN DE MIDDELEEUWEN
- ballade, een danslied, bv/ ‘Heer halewijn’. Kenmerken van een ballade: wordt sprongsgewijs verteld, dialogen, en herhalingen, ernstig en somber.
- Elegie of klaagzang, een lyrisch gedicht nav de dood van een geliefd persoon, bv/ het egidius lied.
MIDDELEEUWSE TONEEL
Pas vanaf de 14e eeuw werd er weer toneel geschreven.
Het belangrijkste stuk: Die waarachtige einde zeer wonderlijke historie van Mariken van Nieumeghen: het gaat over een ,meisje dat inkopen gaat doen in de stad, en gaat ’s avonds ergens langs de weg zitten, daar komt ze de duivel Moenen tegen, die biedt haarde 7 vrije kunsten aan ( retorica, musica, logica, grammatica, geometria, aritmetica, astronomia) + alle talen; ze hoeft alleen maar haar naam (afkomstig van Maria) te veranderen en nooit meer een kruisteken maken. Ze gaat akkoord mits ze een letter van haar naam mag houden: Emmeken. Ze gaat met de duivel mee, en richt kwaad aan, na 7 jaar wil ze haar oom opzoeken. Terug in Nijmegen ziet ze een wagenspel over God en Maria en een mens. Daar gaat het over vergeven, en Mariken krabbelt terug, Moenen neemt haar mee in de lucht en smijt haar neer. Mariken overleeft de val en gaat samen met haar oom naar de Paus. Mariken krijgt drie ijzeren ringen om hals en armen geklonken, die pas zullen afvallen als God haar vergeven heeft. Vele jaren later, als ze in Maastricht in een klooster zit, gebeurt dit. Twee jaar later sterft ze.
BUITENLANDSE LITERATUUR
In de loop van de 11e eeuw ontstond een vorm van literatuur die maatgevend zou worden voor heel EU. In het noorden de ridderromans, in het zuiden de liefdeslyriek.
De oudste ridderromans zijn de Chansons de geste (liederen van heldendaden)(Frankische/ Karelromans). Meestal Karel de Grote goed met ontrouwe vazal, soms ook de slechte leenheer met vazallen die in opstand komen. Dit werd lang na de dood van Karel opgeschreven. Karel groeide uit tot een bijna bovennatuurlijke modelvorst. Het belangrijkste chanson de geste is La cdhanson de Roland.
Verwant aan het Franse chanson de geste is het Spaanse heldendicht (veel betrouwbaarder, is namelijk opgeschreven niet lang na de dood van de hoofdpersoon).
- de Provençaalse lyriek
in Zuid-Frankrijk ontstond andere literatuur: Troubadours schreven liederen over de Hoofse liefde (de overspelige liefde van de troubadour voor de hoger geplaatste kasteelvrouwen)
de grootste troubadour: Bernard de Ventadour
- de hoofse Roman
de hoofse roman verspreidde zich, en Les chansons de geste maakte plaats voor de hoofse roman (daarom worden de chansons de gestes Vóórhoofs genoemd)
er zijn drie type hoofse Romans:
• de klassieke romans, oude Griekse en Romeinse verhalen worden verplaatst naar de ME
• de Oosterse Roman, ontstond onder invloed van de kruistochten, waarin verhalen werden geschreven tegen de achtergrond van de Arabische cultuur
• de Keltische Roman , waarin stof uit de Keltische cultuur werd verwerkt.
De Keltische romans worden ook weer onderverdeeld:
- Romans over Tristan en Isolde
- Arthur romans, over Arthur en de ridders van de ronde tafel
- De Graalromans, waarin een lid van de ronde tafel een queeste onderneemt op zoek naar de graal
- Italië
De hoofse troubadourspoezie dringt rechtstreeks door in Italië, maar krijgt een meer religieuze betekenis -> door de ware liefde voor een ander kom je dichter bij God . De hoofdvertegenwoordiger van deze richting is Dante Alighieri. Zijn twee belangrijkste werken zijn La vita nuova, ( Over zijn grote liefde Beatrice) en het grote epos La divina commedia (commedia: werk met een blij einde). In het laatste beschrijft hij zijn tocht door de drie rijken van eht hiernamaals: de hel, het Vagevuur en het Aards Paradijs. Rond de aarde bevinden zich negen hemelsferen waarin de planeten en de sterren ronddraaien; de tiende sfeer is de verblijfplaats van God en de engelen. Boven de ingang van de hel staan de beroemde woorden: laat alle hoop varen, gij die hier binnentreedt.
Dantes epos neemt een heel bijzondere plaats in binnen de literatuurgeschiedenis. Het door en door theocentrische karakter ervan en de hele voorstelling van hoe de wereld in elkaar zit, maken het tot een zuiver middeleeuws werk en zelfs tot hoogtepunt van de godsdienstige middeleeuwse poëzie. Maar het wijst ook vooruit naar de cultuurperiode die op de Middeleeuwen volgt: de Renaissance.
- de late Middeleeuwen
na Dante (zie hierboven) begint in Italië de Renaissance, in de rest van europa duurde de ME nog 100 jaar langer -> de hoge Middeleeuwen. Bekendste Engelse dichter van de Middeleeuwen: Geofrey Chaucer. Zijn beroemdste werk is The Canterbury tales.
- Karelroman/Frankische Romans
Een queeste:
• een zoektocht
• op vreemd terrein
• vol gevaar en avondtuur
• gepaard met een innerlijke quueste
Tijdbalk:
814 Karel de Grote
Rond 950 begin v/d Romaanse Stijl
1000 Ontstaan van le chansons de geste
1100 Ontstaan hoofse Roman
Eind 12e eeuw ontstaan gotische stijl
1200 Karel en de Elegast
1450 Ontstaan boekdrukkunst
1500 Marieke van Nieuemeghen
- Geestelijke literatuur
A) Mystiek ( één willen worden met Godheid) bv/ Halewijck (mystieke ervaringen beschreven) en Jan van Tuisbroeck (beschouwingen over mystiek)
B) Bewerkingen van evangelie stof (verhaal van Jezus IHS)
C) Legenden en verhalen over een heilige, bv/ beatrijs
D) Exempelen (zeer kort)
Beloningen en bestraffingen naar gedrag (vertelt door priesters)
- Geestelijk drama
A) mysterie spelen (geloofsgeheim) bv/ die seven bliscappen van Maria
B) Mirakelspelen (geloofswonder) bv/ Mariken van Nieuemeghen
C) Moraliteiten (allegorie) bv/ Elckelijc
- Faust motief: Je ziel verkopen aan de duivel in ruil voor kennis
- (transcredentie, het overstijgen v/d werkelijkheid, Immanentie, Causaal, heeft een oorzaak)
- De boeken die je gebruikt om een boek te schrijven , of om te raadplegen
- Teksten doe gelezen worden omdat men ze mooi, spannend en ontroerend vindt.
Literatuur(behoort tot de kunst) - lectuur (ontspanningsliteratuur/triviale literauur)
Literatuur geschiedenis:
Teksten bewaard gebleven vanaf halverwege ME, verdeeld in 8 perioden:
- de ME
- de 16e en 17e eeuw
- de 18e eeuw
- de 19e eeuw
- de tijd van de vorige eeuwwisseling (1899-1900)
- de perioden tussen de wereldoorlogen
- de moderne tijd
DE MIDDELEEUWEN
HISTORISCHE ACHTERGROND
Bestuur
Nadat het Romeinse rijk viel, ontstonden in europa allerlei Germaanse koninkrijken, waarvan 1 heel machtig werd: Die van die Franken (Heel groot rijk)(Karel de Grote)
Werd bestuurd dmv het feodale stelsel of leenstelsel.
Na de dood van Karel de grote (814) begon het rijk uit elkaar te vallen.
- Westelijk deel : Frankrijk (in de 12e eeuw)
- Oostelijk deel: Kleine vorstendommen, Duitse Rijk, later (19e eeuw) werd het Duitsland
Cultuur
ME -3 perioden:
- De vroege Middeleeuwen ( 500-1000) (Romeinse rijk verslagen, Germaanse koninkrijken, zie hierboven) ( Franken werden Christelijk, veel Romeinse cultuur bewaard, de Priesters waren de hoogste stand -> geestelijke macht, de Adel was de tweede stand -> wereldlijke macht). Middeleeuwse cultuur: Theocentrisch en heeft een ridderlijk karakter.
- De Hoge Middeleeuwen (1000-1300) (de eerste steden ontstonden, stadsrechten, een nieuwe derde stand: de stedelijke burgerij -> handel en nijverheid, gotische kathedralen en universiteiten, in deze periode laat men de lit.gesch. beginnen)
BEELDENDE KUNST EN MUZIEK
De middeleeuwse kunst was overwegend theocentrisch, en diende de mens te wijzen op het goddelijke -> ME kunst bevatte dus ook een les.
Bouwkunst
Veel kathedralen ,de oudste zijn gebouwd in de Romaanse stijl (950-1200), later gotische kathedralen (1150 – 1500)
Romaans: ronde bogen massieve muren ed, in de kunst veel wandschilderingen in kerken en illustraties in boeken (miniaturen)
Gothisch: Luchtiger dan Romaans, spitse bogen en gewelven, grote ramen, in de kunst: schilderijen van de ‘Vlaamse Primitieven’ (Jan van Eyck, Hiëronymus Bosch, de schilders uit de Nederlanden), die zeer onrealistisch waren.
Naast theocentrisch was Ridderlijkheid het tweede hoofdthema:
- kastelen, schilderijen van dappere vrome ridders
In de loop van de 13e eeuw kreeg kunst ook een burgerlijk karakter → gotische stadhuizen, gildehuizen, portretten van gezinnen.
Muziek: Gregoriaans (kerkelijke muziek): eenstemmige vocale muziek, zonder instrumentale begeleiding, voor koor of solist. Later ook meerstemmige gregoriaanse gezangen → verboden door de paus.
Wereldlijke muziek: eenstemmig, instrumentale begeleiding: luit, vedel, schalmei
Tot het einde van de 11e eeuw: Latijn en mondeling in de volkstaal
In de 12e en 13e eeuw is de literatuur theocentrisch en ridderlijk, daarna steeds meer didactische literatuur. ( ook gericht op de weetgierige burgerij in de steden) De literatuur was bedoeld om te horen, het werd geschreven en gecomponeerd door Troubadours, en ten gehore gebracht door minstrelen en jongleurs.
-> veel rijmende Poëzie
Voor de uitvinding van de boekdrukkunst (1450) moest men elk boek met de hand overschrijven. Deze handschriften werden door kloostermonniken op bestelling vervaardigd en zagen er vaak prachtig uit. Men kon nu zelf boeken lezen ipv naar een voordracht ervan te luisteren. Hierdoor was de poëzievorm overbodig geworden en werden oude verhalen omgezet in proza. De boeken gedrukt van 1450 tot 1500 worden wiegendrukken of incunabelen genoemd. Ze lijken nog veel op de handschriften: de drukletter was een nabootsing van de schrijfletter en de initialen tekende men er met de hand bij. Na 1500 gingen boeken steeds meer lijken op de huidige. Schrijvers gingen hun naam in de boeken te vermelden.
Taal -> nog geen ABN maar Diets (middelnederlands) , een hoop dialecten.
DE RIDDERROMAN
De ridderromans: berijmde verhalen die zich afspeelde in adellijke kringen.
Ridderromans zijn ontstaan in Frankrijk.
Als ridderromans afspelen rond de kringen van Karel de Grote worden ze Karelromans of Frankische romans genoemd.
Er zijn ook Hoofse Romans, waarin de ridder een meer hoffelijk figuur is die zich niet alleen met vechten bezighoudt.
1 ridderromans
A Frankische / Karelromans (voorhoofs)
Bv het Roelantslied / Karel en de Elegast
Het Roelantslied: veroveringstocht van Karel de Grote in Spanje. Op terugweg wordt de achterhoede van zijn leger, geleid door Roeland, aangevallen door de Saracenen. Voor zijn dood blaast Roeland op zijn hoorn om Karel te waarschuwen. Deze keert met de hoofdmacht terug en verslaat de Saracenen definitief.
B Keltische / Arthurromans (hoofs)
Bv de Jeeste van Walewein en het schaakboord
C Oosterse Romans (hoofs)
Bv Floris ende Blanchefloor
D Klassieke romans (hoofs)
2 Balladen
3 Lyriek
4 Abele spelen (ernstig stuk + klucht)
VANDENVOS REYNAERDE
Een roman over dieren, van eind 12e eeuw, of 1270 het is niet precies bekend, vertaald uit het Frans: le roman de renart
Van den vos reynaerde is een satire, een tekst waarin bepaalde verschijnselen belachelijk worden gemaakt. Het is ook een Parodie op een hoofse ridderroman.
HET LIED IN DE MIDDELEEUWEN
- ballade, een danslied, bv/ ‘Heer halewijn’. Kenmerken van een ballade: wordt sprongsgewijs verteld, dialogen, en herhalingen, ernstig en somber.
- Elegie of klaagzang, een lyrisch gedicht nav de dood van een geliefd persoon, bv/ het egidius lied.
Pas vanaf de 14e eeuw werd er weer toneel geschreven.
Het belangrijkste stuk: Die waarachtige einde zeer wonderlijke historie van Mariken van Nieumeghen: het gaat over een ,meisje dat inkopen gaat doen in de stad, en gaat ’s avonds ergens langs de weg zitten, daar komt ze de duivel Moenen tegen, die biedt haarde 7 vrije kunsten aan ( retorica, musica, logica, grammatica, geometria, aritmetica, astronomia) + alle talen; ze hoeft alleen maar haar naam (afkomstig van Maria) te veranderen en nooit meer een kruisteken maken. Ze gaat akkoord mits ze een letter van haar naam mag houden: Emmeken. Ze gaat met de duivel mee, en richt kwaad aan, na 7 jaar wil ze haar oom opzoeken. Terug in Nijmegen ziet ze een wagenspel over God en Maria en een mens. Daar gaat het over vergeven, en Mariken krabbelt terug, Moenen neemt haar mee in de lucht en smijt haar neer. Mariken overleeft de val en gaat samen met haar oom naar de Paus. Mariken krijgt drie ijzeren ringen om hals en armen geklonken, die pas zullen afvallen als God haar vergeven heeft. Vele jaren later, als ze in Maastricht in een klooster zit, gebeurt dit. Twee jaar later sterft ze.
BUITENLANDSE LITERATUUR
In de loop van de 11e eeuw ontstond een vorm van literatuur die maatgevend zou worden voor heel EU. In het noorden de ridderromans, in het zuiden de liefdeslyriek.
De oudste ridderromans zijn de Chansons de geste (liederen van heldendaden)(Frankische/ Karelromans). Meestal Karel de Grote goed met ontrouwe vazal, soms ook de slechte leenheer met vazallen die in opstand komen. Dit werd lang na de dood van Karel opgeschreven. Karel groeide uit tot een bijna bovennatuurlijke modelvorst. Het belangrijkste chanson de geste is La cdhanson de Roland.
Verwant aan het Franse chanson de geste is het Spaanse heldendicht (veel betrouwbaarder, is namelijk opgeschreven niet lang na de dood van de hoofdpersoon).
- de Provençaalse lyriek
in Zuid-Frankrijk ontstond andere literatuur: Troubadours schreven liederen over de Hoofse liefde (de overspelige liefde van de troubadour voor de hoger geplaatste kasteelvrouwen)
de grootste troubadour: Bernard de Ventadour
- de hoofse Roman
de hoofse roman verspreidde zich, en Les chansons de geste maakte plaats voor de hoofse roman (daarom worden de chansons de gestes Vóórhoofs genoemd)
er zijn drie type hoofse Romans:
• de Oosterse Roman, ontstond onder invloed van de kruistochten, waarin verhalen werden geschreven tegen de achtergrond van de Arabische cultuur
• de Keltische Roman , waarin stof uit de Keltische cultuur werd verwerkt.
De Keltische romans worden ook weer onderverdeeld:
- Romans over Tristan en Isolde
- Arthur romans, over Arthur en de ridders van de ronde tafel
- De Graalromans, waarin een lid van de ronde tafel een queeste onderneemt op zoek naar de graal
- Italië
De hoofse troubadourspoezie dringt rechtstreeks door in Italië, maar krijgt een meer religieuze betekenis -> door de ware liefde voor een ander kom je dichter bij God . De hoofdvertegenwoordiger van deze richting is Dante Alighieri. Zijn twee belangrijkste werken zijn La vita nuova, ( Over zijn grote liefde Beatrice) en het grote epos La divina commedia (commedia: werk met een blij einde). In het laatste beschrijft hij zijn tocht door de drie rijken van eht hiernamaals: de hel, het Vagevuur en het Aards Paradijs. Rond de aarde bevinden zich negen hemelsferen waarin de planeten en de sterren ronddraaien; de tiende sfeer is de verblijfplaats van God en de engelen. Boven de ingang van de hel staan de beroemde woorden: laat alle hoop varen, gij die hier binnentreedt.
Dantes epos neemt een heel bijzondere plaats in binnen de literatuurgeschiedenis. Het door en door theocentrische karakter ervan en de hele voorstelling van hoe de wereld in elkaar zit, maken het tot een zuiver middeleeuws werk en zelfs tot hoogtepunt van de godsdienstige middeleeuwse poëzie. Maar het wijst ook vooruit naar de cultuurperiode die op de Middeleeuwen volgt: de Renaissance.
na Dante (zie hierboven) begint in Italië de Renaissance, in de rest van europa duurde de ME nog 100 jaar langer -> de hoge Middeleeuwen. Bekendste Engelse dichter van de Middeleeuwen: Geofrey Chaucer. Zijn beroemdste werk is The Canterbury tales.
- Karelroman/Frankische Romans
Een queeste:
• een zoektocht
• op vreemd terrein
• vol gevaar en avondtuur
• gepaard met een innerlijke quueste
Tijdbalk:
814 Karel de Grote
Rond 950 begin v/d Romaanse Stijl
1000 Ontstaan van le chansons de geste
1100 Ontstaan hoofse Roman
Eind 12e eeuw ontstaan gotische stijl
1200 Karel en de Elegast
1450 Ontstaan boekdrukkunst
1500 Marieke van Nieuemeghen
- Geestelijke literatuur
A) Mystiek ( één willen worden met Godheid) bv/ Halewijck (mystieke ervaringen beschreven) en Jan van Tuisbroeck (beschouwingen over mystiek)
B) Bewerkingen van evangelie stof (verhaal van Jezus IHS)
D) Exempelen (zeer kort)
Beloningen en bestraffingen naar gedrag (vertelt door priesters)
- Geestelijk drama
A) mysterie spelen (geloofsgeheim) bv/ die seven bliscappen van Maria
B) Mirakelspelen (geloofswonder) bv/ Mariken van Nieuemeghen
C) Moraliteiten (allegorie) bv/ Elckelijc
- Faust motief: Je ziel verkopen aan de duivel in ruil voor kennis
- (transcredentie, het overstijgen v/d werkelijkheid, Immanentie, Causaal, heeft een oorzaak)
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden