Literatuur vroeger

Eldorado basisboek
Samenvatting blz. 109 t/m 111 literatuur Mondelinge literatuur Literatuur werd in oude tijden altijd mondeling overgeleverd, van geslacht op geslacht. De mondeling overgeleverde teksten veranderden voortdurend. Ze werden steeds aangepast aan andere eisen, nieuwe stof werd opgenomen en verouderde motieven werden weggelaten. Door de tijden heen zijn de overleveringen bewaard gebleven die het publiek gehaagd hebben, de ‘erkende meesterwerken’. Germaanse literatuur In Midden-Europa is geen Germaans tekstmateriaal bewaard gebleven. Geschiedkundige bronnen, Noorse poëziefragmenten en oude IJslandse literatuur vormen de weinige bronnen waarmee enig inzicht kan worden verkregen op de Germaanse literatuur. De Oudnoorse literatuur kent twee boeken die de naam Edda dragen: Proza-Edda en Poëzie-Edda. Het zijn verzamelwerken. De Proza-Edda is een handleiding voor aankomende dichters. De Poëzie-Edda bevat verzamelde gedichten over de Oudnoorse godenwereld. De Germaanse literatuur werd geschreven in dichtvorm. Kenmerk is alliteratie. Het Germaanse vers heeft een vaste, dreunende maatgang, met nu en dan verrassende variaties. Er zouden verschillende dichtsoorten bij de Germanen bekend moeten zijn: • Godsdienstige poëzie en godenliederen; • Heldenliederen; • Lofgedichten op vorsten en edelen; • Liefdesgedichten; • Klaagzangen (lijkzangen).
Keltische literatuur Doordat de Kelten ongeletterd waren tot aan het christendom en dus hun gewoontes en ideeën niet schriftelijk werden vastgelegd, tot de Romeinen kwamen, zijn de bronnen indirect en bestaan uit Romeinse historieschrijvers. Bekend zijn de Keltische verhalen rond de Ierse vrijheidsstrijder Cuchulain die zijn provincie Ulster met bovenmenselijke macht tegen andere volken verdedigde. De verhalen over hem zijn voor het eerst opgetekend in handschriften uit de 12e en 13e eeuw, maar zijn vele eeuwen eerder ontstaan. Uit de Angelsaksische wereld, (nu Engeland), komen de verhalen over de held Beowulf. Hij beschikte over geweldige krachten, maar hij was een mens die streed tegen natuurmachten, die werden voorgesteld als draken en monsters. De verhalen zijn rond 700 ontstaan, maar werden in 10e eeuws manuscript in de vorm van een gedicht neergeschreven. Grieks-Romeinse literatuur De Romeinse beschaving heeft ervoor gezorgd dat de invloed van de mythologie en de literatuur van de Grieken en Romeinen in Europa buitengewoon groot is geweest. Gesteld kan worden dat de hele westerse literatuur zonder boeken als Ilias en Odyssee van Homerus ondenkbaar is in de huidige vorm. Met de grote helden gedichten Ilias en Odyssee begint de Griekse literatuur en daarmee de Europese literatuur. Ze zijn opgeschreven door de Griek Homerus rond 800 voor Christus. Invloed van de kerk Bibliotheken in grootse abdijen waren de enige plekken waar iets was overgebleven van de geschreven Romeinse beschaving. De rest was ten onder gegaan in het strijdgewoel van de volksverhuizingen. Kloosters waren in de Middeleeuwen het middelpunt van de beschaving, wetenschap, kunst en letterkunde. Alles wat overgebleven was werd hier zorgvuldig bewaard, overgeschreven of op grond van kerkelijke uitspraken achter slot en grendel geplaatst. De volkstaal zal tot in de hoogste kringen gebruikt zijn als omgangstaal, maar schrijven was alleen werk van monniken en die schreven in het Latijn, toen de internationale voertaal voor Kerk en overheid. In kloosterbibliotheken werden geschriften van sommige schrijvers uit de klassieke oudheid bewaard, van kerkvaders en vroegmiddeleeuwse schrijvers: stichtelijke boeken, heiligenlevens en kronieken. De Bijbel is het invloedrijkste boek in de wereldliteratuur. Het is het meest gelezen, bestudeerd en gedrukt.