Forum 55-62 De Griekse bouwkunst: in dienst van de goden. 2.1 functie van de tempel goden belangrijke rol in leven grieken: kun je opmaken uit literatuur en beelden. Tempel was plaats voor de beelden. Weinig mensen mochten in tempel komen. Rituelen werden voor tempel gehouden in open lucht, buiten stond ook altaar (hierop dieren geofferd) 2.2 vorm en stijl vroegste tempels; hout: niets van over. Later van steen en marmer. Eenvoudigste vorm tempel: cella (ruimte voor beeld met portaal ervoor) Cella op verhoging, via traptreden van alle kanten bereikbaar. Rondom galerij van peristylium (zuilen) geplaatst. Bestuur afb 3.19 op blz 56!!! Tempels hadden allemaal zelfde onderdelen, manier van bouwen waarbij ruimte horizontaal werd afgesloten ipv schuin of moet koepel noem je architraafbouw. Griekse bouwkunst: Dorische orde (vanaf 600 v chr) Ionische orde (570 v chr) Corinthische orde (420 v chr) Verschillen zichtbaar afb. 3.20 en 21 blz 57!!! 2.3 de Arcropolis: de grootheid van Athene overal in athene de arcopolis zichtbaar (arcropolis kort ik af: arc) 5e eeuw voor chr: staatsman pericles van athene wilde dat arc het stadsbeeld domineerde. Na overwinning op perzen, moest wederopbouw volgen. Binnen 50 jaar: parthenon, propylaaen, nike-tempel, erechteion (zie 3.22 blz 57) tempels van arc moesten behalve woonhuis voor goden ook decoraties hebben over overwinning op perzen. Hoeveel jaren later ook, werken van pericles blijven schoonheid behouden.
*Nike-tempeltje en Propylaaen
als je arc bezoekt kom je eerst langs deze 2 werken. Tempel gewijd aan athene-nike (Athene als godin van overwinning) eenvoudig tempeltje met cella, voor en achterportaal met vier ionische zuilen.
Op de fries: historisch tafereel: strijd tussen grieken en perzen.
*Parthenon
tempel gebouwd voor athene-parthenos (maagdelijke athene)
dorische orde: cella, voorportaal + achterkamer met achterportaal, 6 zuilen aan voor en achterportaal, hieromheen nog een zuilengalerij.
Parthenon beroemd om decoraties.
-Een fries met metopen en een doorlopend fries
fries van zuilengalerij onderverdeeld: triglyphen en metopen.
92 metopen: 1,3 x 1,3 m.
hierop scenes afgebeeld van strijd tussen grieken en perzen. (bijv: gevecht tussen lapithen en centauren)
taferelen hoogreliëf (los van achtergrond) vergelijk beeldenissen met die uit tempel zeus te olympia (afb 3.26)
binnenkant zuilengalerij geen dorische fries met metopen MAAR doorlopende fries kenmerk van ionische orde.
Lengte fries (160 m) vormde probleem voor beeldhouwers (niet wetend wat te moeten afbeelden) dus…een processie. Lange stoet mensen (ruiters, oude mannen, musici, mannen met offergaven en offerdiren, meisjes met kleren voor beeld athene, burgers) Jaarlijkse processie ter ere van athene werd afgebeeld. Doorlopende fries en metopen werden in situ (ter plekke) gemaakt.
-de tympana
invulling hoeken tympana niet eenvoudig. Zittende mensen of dieren in hoeken (blz 61 afb 3.30!!!)
Oost-pendiment: geboorte athene.
West-pendiment: wedstrijd tussen athene en poseidon over m8 van stad athene.
*het erechteion
meest grillige gebouw op de arc. Verschillende ruimtes, een gewijd aan poseidon, een gewijd aan athene. 6 kariatiden: zuilen in vorm van vrouwen. (3.33 op blz 62)
Kariatiden: via virtruvius (rom. Schrijver) deze naam achterhaalt: oorlog tegen perzen, bewoners kariai (spartaans (:D) stadstaatje op peloponnesus) kozen partij voor perzen. Toen grieken wonnen karyanen gestraft, mannen werden gedood, vrouwen slavinnen, vandaar zuilen in vorm vrouwen (ze dragen de tempel..duuh)
*Architectuur en decoratie met een ziel
tempels ter ere van goden gebouwd. Ter versiering afbeeldingen die te maken hadden met god in kwestie. Onderwerpen drukte dus in dit geval grootheid van athene uit.
Forum 13-19
Verhalen:
1.Hoe Troje ten onder ging: het beroemdste verhaal uit de oudheid:
De bruiloft van Peleus en Thetis
Zeus was verliefd op Thetis, een van de vijftig dochters van de zeegod Nereus. Maar er was voorspeld dat haar eerstgeborene zoon machtiger zou worden dan zijn vader. Daarom huwelijkte hij haar uit aan de sterfelijke Peleus. Alle belangrijke goden waren uitgenodigd behalve Eris, de godin van de twist, die daar niet zo blij mee was. Zij ging toch naar de bruiloft waar ze een appel met het opschrift voor de schoonste neergooide. Hera, Pallas Athene en Aphrodite wilden alle drie de appel hebben. Daarom lieten ze de sterfelijke Trojaanse prins Paris kiezen. Deze was als baby te vondeling gelegd op de berg Ida omdat hij de ondergang van Troje teweeg zou brengen. Alle drie de godinnen boden hem dingen aan. Hera beloofde macht, Pallas Athene militaire roem en Aphrodite Helena, de mooiste vrouw van de wereld en tevens koningin van Sparta. Paris koos voor Aphrodite.
Helena was waarschijnlijk de dochter van Zeus en Leda (de vrouw van koning Tyndareus). Zij was getrouwd met Menelaos tot Paris haar meenam naar Troje. De broer van Menelaos leidde de expeditie om haar terug te halen. Alle Griekse vorsten deden mee en verzamelden zich in de haven van Aulis. Alleen konden ze daar niet uitvaren door sterke tegenwind, een straf van de godin Artemis. Om deze ongedaan te maken moest Agamemnon zijn oudste dochter Iphigeneia offeren. Alleen voorkwam Artemis dit op het laatste moment en vertrok de vloot toch naar Troje. De oorlog duurde tien jaar en was hard en bloederig. Veel goden bemoeiden zich ermee. Uiteindelijk wonnen de Grieken door een list van Odysseus de oorlog. Zij bouwden een groot paard waarin enkele helden verborgen zaten. De Trojanen haalden het paard naar binnen en ’s nachts kwamen daaruit de Grieken te voorschijn. Want wat het noodlot bepaald heeft kan geen mens of God tegenhouden.
Forum 81-92 De receptie van de klassieken 1.2 Receptie: omgaan met de culturele erfenis van de klassieke oudheid. Eenvoudigste manier van receptie: lezen van klassieke tekst. Hierdoor krijg je bep. Beeld van de oudheid en een gevoel dat alleen voor jou geldt. 1.3 Creatieve receptie als je iets doet met de tekst die je gelezen heb, zoals het omzetten in een gedicht, het herschrijven, er een kunstwerk van maken.
Onder receptie verstaan we: alle manieren waarop men in later tijd met het klassieke culturele erfgoed is omgegaan. (op gebied van: literatuur, architectuur, beeldende kunst, gedachtegoed van grieken en romeinen) Creatieve receptie: als de receptie heeft geleidt toch een nieuw kunstwerk. 2. Receptie in de schilderkunst: het Parisoordeel lees eerst blz 14-15, en bestudeer blz 139. 2.1 Het Parisoordeel en vrouwelijk naakt Paris moest bepalen welke god het mooiste was: Juno, Miverva of Venus. Dit is heel vaak afgebeeld en dat doet iedereen op zn eigen manier. Achteraf kun je pas namen aan tijdperken geven, schilders zijn niet in hokjes te stoppen.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden