Cultuur Hoofdstuk 4

Grieks Samenvatting Pw 19 Mei Hoofdstuk 4 Tekst en Cultuur

Vertalingen alle teksten van hoofdstuk 4

Tekst 4A;
Eurykleia was een meisje van vijftien jaar, een dochter van Argiades en Creusan. Argiades en Creusan hadden ook een zoon, Feidippos genaamd.
Feidippos ging nu dagelijks naar de sportschool, naar zijn trainer en daar trainde hij. Want hij wilde later atleet worden.
Het was voor Eurykleia niet mogelijk uit huis te gaan, maar het was noodzakelijk voor haar om binnen te blijven omdat ze een meisje was. Eurykleia en haar moeder werkten, met de slavinnen, de hele dag in het vrouwenvertrek. Want het spinnen en het weven en het naaien was het werk van vrouwen.
Zo dus werkten zij de hele dag, zijzelf en ook de slavinnen. 's Avonds greep een grote vermoeidheid Eurykleia. Omdat ze moe was, viel ze direct in slaap. Maar Feidippos dronk samen met zijn vrienden in de stad.
's Nachts had Eurykleia vaak dezelfde droom.
Zij was een jongen en ze ging uit huis naar de sportschool. Vervolgens verliet ze de sportschool nadat ze getraind had, maar ze ging niet direct terug naar huis.
Lange tijd ging zij rond in de stad, kijkend naar mannen, en vooral naar jongemannen. Tenslotte ging ze goedgehumeurd naar huis, naar het mannenvertrek.
Maar altijd werd ze wakker, en meteen bedacht ze moedeloos: dit zal mij nooit gebeuren, omdat ik een meisje ben...



Tekst 4B;
Op een of andere dag werd er op de deur geklopt. De deurwachter opende de deur en vroeg: "Wie zijn jullie, mannen, en met welke wens komen jullie naar ons huis. Terwijl hij dit zei keek hij scherp naar de mannen. De ene was al oud, de ander een man van ongeveer dertig jaren. Die oude zei tegen de portier: "Vertel aan je meester dat wij, Apollonios Dionusodoros uit Oinoe, en Dionusodoros, zijn zoon, aanwezig zijn. Wij willen zelf spreken met jouw meester. Over een belangrijke zaak."
De portier, een of ander eunuch, zei tegen hen: "Toevallig treffen jullie mijn meester thuis aan, hoewel hij vaak afwezig is. Maar ik weet niet of hij tijd heeft en daarom.." "ZWIJG!" Onderbrak Apollonios de slaaf "Maar weet jij niet wie wij zijn? Ar. heeft tijd, natuurlijk, want wij willen met hem praten over een grote zaak. "
Vervolgens vroeg de deurwachter: " Over wat voor zaak willen jullie met de meester praten?" Zeer boos zei Apollonios: " Het is jou niet geoorloofd dat te horen. Jouw meester zelf zal dit als eerste vernemen."
Toen hinderde de uit het veld geslagen portier Apollonios en Dionusodoros niet meer..
Tekst 4C;
Binnen troffen Appollonios en Diodusodoros Argiades aan die met de slavin sprak over de maaltijd. Ar. zei tegen haar <>
Nadat hij de mannen gezien had, stond hij langzaam op uit zijn stoel en zei tegelijkertijd: << Gegroet mannen, ik stel het erg op prijs dat jullie, mannen van een oud en rijk huis, bij mij, een man van het volk, zijn gekomen>> En tegen de slavin zei hij <>
Meteen gehoorzaamde de slavin aan de meester, en ze bracht de stoelen voor de mannen. Toen Ap. en Di. zaten, zei Ar.: <> Ap. zei aan hem: <> Daarna zei Ar.: <> Ap. zei aan hen: << Wij verlangen geen grote bruidsschat. Bovendien willen wij een bruidsprijs verschaffen. Want een of ander paard heeft Di. eens afgeworpen, en nu is hij een beetje kreupel.>>
Daarna viel een lange stilte. Tenslotte zei Ar.:
<>



Tekst 4D;
Terwijl de mannen met elkaar praatten, ging de slavin zo snel mogelijk naar het vrouwenvertrek. Daar zei zij aan de moeder van Eurykleia, wat voor mannen er aanwezig waren in het mannenvertrek. <> vroeg Filoxene <> <> antwoordde de slavin <> Fi. riep uit: <> Op dat moment ging de slavin uit het vrouwenvertrek.
De moeder zei aan Eu.: <>
Vervolgens barstten moeder en dochter in tranen uit, en de toen nog aanwezig zijnde slavinnen gingen stiekem weg uit het vrouwenvertrek, de twee vrouwen achterlatend.
Lange tijd huilden Fi. en Eu., gekweld door het lot van de vrouw. Plotseling stormde Ar. het vrouwenvertrek binnen en zei tegen de vrouwen: <>



Stappenplan teksten vertalen;
Baken de zinnen af. (Bij komma’s, punten, vraagtekens, uitroeptekens en woordjes die een
samengestelde zin samenvoegen)
Vertaal nu eerst het werkwoord;
-    Wat is het getal? (enkelvoud of meervoud).
-    Staat er iets in de nominativus? Zo ja? dan is dat het onderwerp en zo nee? dan zit
het onderwerp in de werkwoordsuitgang.
-    Wat is de tijd? (Praesens, imperativis, gebiedende wijs) Let op augment bijvoorbeeld.
-    Wat is het geslacht? (mannelijk, vrouwelijk, onzijdig)
-    Staat er een werkwoord in de infinitief bij? Dan is dat het werkwoordelijk
gezegde.
-    Let op het kan ook een imperativus (gebiedende wijs) zijn.

Naamvallen;
-    Eerst de nominativus: Dat is onderwerp (subject) of naamwoordelijk gezegde.
-    Dan de accusativus: Dat is lijdend voorwerp (object) of tijdsbepaling
-    Dan de genitivus en de dativus.
-    De genitivus: - Dat geeft bezit aan (van, der, des) De genitivus kan dus
uitdrukken dat iets van iemand/ iets is of bij iemand/ iets hoort.
-    Komt na bepaalde werkwoorden en na bepaalde bijvoeglijke
Naamwoorden. (let op + gen.)
-    Komt na bepaalde voorzetsels
-    De dativus: - Meewerkend voorwerp: aan/ voor (indirect object) - Na: - bepaalde werkwoorden
-    Bepaalde voorzetsels.
-    Bepaalde bijvoeglijke naamwoorden: - Als bijwoordelijke bepaling

Uitleg tijden
De praesensstam
-    Verloop, duur van een handeling (bezig zijn). Tegenwoordige tijd.
-    Bv. ze beklimmen de berg (= ze zijn bezig met het beklimmen van de berg)
De aoristusstam
-    Slagen, resultaat van een handeling. Plotselinge gebeurtenis. Korte handeling en is voorbij
-    Bv. nadat hij tegen de muur gelopen was, had hij pijn  korte handeling, je loopt niet een lange tijd tegen een muur aan.

De perfectumstam
-    Voortduren van een handeling uit het verleden, gaat langer door, iets wat aan de gang was.
-    Bv. hij kon dat goed.  langere handeling, het is geen plotselinge gebeurtenis.

Bijvoegelijke naamwoorden en zelfstandige naamwoorden
De uitgangen van de bijvoeglijke naamwoorden zijn hetzelfde als die van de zelfstandige naamwoorden. Ik heb hier alleen de rijtjes van de bijvoeglijke naamwoorden, maar je kan daarmee dus ook de zelfstandige leren alleen de voorzetsels niet.
Rijtjes bijvoeglijke naamwoorden;
Als voorbeeld gebruik ik hier δεινος
1 = nominativus
2 = genitivus
3 = dativus
4 = accusativus
5 = vocativus
EV = enkelvoud
MV = meervoud
Mannelijk    Vrouwelijk    Onzijdig
EV    1    δειν-ος    δειν-η    δειν-ον
2    δειν-ου    δειν-ης    δειν-ου
3    δειν-ῳ    δειν-ῃ    δειν-ῳ
4    δειν-ον    δειν-ην    δειν-ον
5    δειν-ε    δειν-η    δειν-ον
MV    1    δειν-οι    δειν-αι    δειν-α
2    δειν-ων    δειν-ων    δειν-ων
3    δειν-οις    δειν-αις    δειν-οις
4    δειν-ους    δειν-ας    δειν-α
5    δειν-οι    δειν-αι    δειν-α
Als de stam van het bijvoeglijk naamwoord eindigt op ρ, ε, of ι gebruik je deze afwijkende vrouwelijke uitgangen:
Vrouwelijk        
EV    1    μακρ-α
2    μακρ-ας
3    μακρ-ᾳ
4    μακρ-αν
5    μακρ-α
MV    1    μακρ-αι
2    μακρ-ων
3    μακρ-αις
4    μακρ-ας
5    μακρ-αι



Cultuur tekst samenvatting
Jongens. Grieken zijn altijd blijer met een geboorte van een jongen dan van een meisje. Hij kon namelijk de familie voortzetten; hij was de eigenaar van het huis, het grondbezit en andere eigendommen. Niet alleen de families maar ook Athene hadden jongens nodig die konden helpen de stad te verdedigen. Het hoogste wat een vrouw kon halen in haar leven was een gezond zoontje baren in een officieel huwelijk en was daarom net zo blij als de vader als er een jongetje werd geboren. Als het kind bij de geboorte gebreken had werd het te vondeling gelegd en stierf dan meestal omdat niemand een gebrekkig kind wilde opvoeden. Als het kindje was geboren droeg de vader de zoon rond de haard. 1 op de 3 à 4 baby’s stierven. Tot 7 jarige leeftijd werden de jongens en eventuele broertjes en zusjes bij elkaar opgevoed in het vrouwenvertrek. In die eerste 7 jaar kregen de kinderen uit rijkere families een Trofos, een voedster die de kinderen zoogde en zorg droeg ov er de verder opvoeding van de kinderen. Meestal kregen de meisjes op latere leeftijd een innige band met hun Trofos.
Naar school of aan het werk. Als de jongens 7 jaar waren gingen de armere met hun vader mee om een vak te leren als pottenbakker, schoenmaker, boer en beeldhouwer. Als het een rijkere familie was kregen de jongens een Paidagogos aangewezen, een slaaf die hen naar school bracht en hen weer ophaalde en verder alles regelde over hun opvoeding. De jongens gingen eerst naar de Grammatistes om daar te leren lezen en schrijven en alle leerlingen van 7 tot 12 jaar zaten door elkaar dus dat werd soms chaotisch en moest de Grammatistes ingrijpen. Het was niet heel chique en ze zaten dikwijls buiten als ze les kregen. Als ze een beetje konden lezen moesten ze lange gedichten van beroemde schrijvers lezen (Agatoi Moietai). Door die gedichten werden hun ook normen en waarden bijgebracht. Ze kregen ook muziekles bij een Kitaristes of citerleraar. Ze leerden daarbij in een brede kring.
Voortgezet en hoger onderwijs. Wanneer de jongen voldoende kennis bij de Grammatistes opgestoken had werd het tijd voor de Gumnasion (sportschool), de Palaistrai (worstelschool) en de Paidotribes (letterlijk: kinderslijter = trainer). Daar ontwikkelde hij zijn fysieke kwaliteiten om van zijn 18de tot zijn 20ste in het leger te werken, want dat was een plicht die elke Athener moest volbrengen. Als een vader voor zijn zoon geen Paidotribes kon betalen kon hij nog wel oefenen in de Gumnasia of Palaistrai want die waren openbaar toegankelijk. En er waren dan oudere mannen die de jongens instructies en tips konden geven en waarmee ze over politiek, oorlog en filosofie konden praten. In Athene was homoseksualiteit algemeen geaccepteerd en de jongens gingen dan ook vaak naar de naakte sportende jongens kijken. Niet zelden ontstond er een duurzamere relatie tussen een man (Erastes) en een jongen (Eroomenos), waarbij de Erastes steeds zorgde voor de algemene ontwikkeling van een jongen. Alleen de zeer rijke jongens konden hierna nog in de leer bij de Sofista, in heel Griekenland rondtrekkende leraren, die onderricht gaven in de welsprekendheid (he hrestorike teksne) en andere politiek vaardigheden.
Meisjes. Een meisje had veel minder kans om erkend te worden bij de vader dan een jongen, ook al was zijn gezond. Immers een wettig geboren en erkende dochter moest later worden uitgehuwelijkt en daarbij moest een kostbare Proix (bruidsschat) worden betaald. Het meisje kwam bijna niet buiten de deur, behalve bij godsdienstige plechtigheden en familiefeesten, totdat ze trouwde. Dan kwam ze in het vrouwenvertrek van een andere Oikos terecht, waar haar voornaamste taak zou bestaan uit het baren van een zoon. Bij de boeren werkten de meisjes en broertjes mee op het land. Maar de meisjes uit rijke families leerden binnenshuis spinnen en weven (Gunaikoon Erga) en misschien wat lezen en schrijven maar daarbij hield het dan op. Verder waren de andere jongens die de meisjes leerden kennen hooguit hun neven, maar daar was dat toezicht over want de meisjes moesten hun kuisheid bewaren tot het huwelijk. En meestal moesten de vrouwen dan trouwen met een man die net zo oud zou zijn als hun vader. Omdat het leven van een vrouw zo was gericht op trouwen en kinderen baren, werd er op het graf van de vrouwen die niet waren getrouwd een kruik gezet, gevuld met het water dat werd gebruikt bij de rituele wassing vóór het huwelijk. Meestal stonden er opschriften als; ‘Nu is … met de dood getrouwd. Het geluk van een huwelijk met een man en het bezit van kinderen heeft zij niet mogen kennen.’