Ges samenvatting prf 3 t/m 5

Paragraaf 3.

Wie?

Wat? Veel culturen door elkaar

Waar? In het Romeinse rijk

Waarom? Omdat er mensen met verschillende achtergronden waren

Wanneer? Altijd

Hoe? Er was een multiculturele samenleving. Bijvoorbeeld in Brittannië. Daar waren soldaten uit Afrika geplaatst en tempels voor de Egyptische godin Isis en de Perzische god Mithras gebouwd. In Rome woonden mensen uit alle delen van het rijk en daarbuiten. Zoals bijvoorbeeld zwarte Afrikanen, donkere Arabieren, blonde Friezen en roodharige Pikten uit Schotland. In het westen van het rijk spraken ze Latijn, in het oosten Grieks. Daar hadden ze veel oude steden; in het westen waren de meesten door de Romeinen gesticht. Veel culturele verschillen bleven bestaan, maar in het rijk stonden Romeinse bouwwerken zoalks Aquaducten en basilieken, grote rechthoekige gebouwen die werden gebruikt voor handel, bestuur en rechtspraak. De onderdanen begonnen zich tijdens het keizerrijk Romein voelen. Dat kwam ook doordat de uitbuiting van de provincies verdween. In 98 n.C. werd een Spanjaard de eerste keizer uit een niet afkomstige Romeinse familie.

Wie? De Romeinen

Wat? Romeinse godsdienst

Waar? In het Romeinse rijk

Waarom? Omdat…

Wanneer? -

Hoe? De Romeinen hadden een polytheïstische godsdienst. De belangrijkste goden waren de staatsgoden die de staat beschermde. In het hele rijk bouwden de Romeinen tempels voor de staatsgodsdienst. Bestuurders en ambtenaren moesten in dit geloof geloven. De staatsgoden werden op allerlei manieren vereerd. Er waren bijvoorbeeld officiële feestdagen met festivals voor goden. In het keizerrijk was de keizer de opperpriester van de staatsgodsdienst. Ook werden staatsgoden vereerd met rituelen. Naast de festivals en rituelen werden de staatsgoden vereerd met beelden in tempels. Ze hadden veel goden. Dat kwam grotendeels door de verdraagzaamheid (tolerantie) in het rijk. De Romeinen namen zelf ook goden over van andere volken, zoals Apollo van de Grieken.

Wie?

Wat? De Grieks-Romeinse cultuur

Waar? In het Romeinse rijk

Waarom? Omdat de Romeinen onder de indruk waren van de Griekse cultuur

Wanneer? -

Hoe? Na de verovering van Griekenland namen de Romeinen veel beelden mee naar Romen. De Romeinen lieten bovendien Griekse kunstenaars, schrijvers en architecten naar Rome komen om beelden, schilderijen, gedichten en gebouwen te maken. De elite leerde Grieks. Ook de Griekse wetenschap werd overgenomen. Door de Griekse invloed ontstond een gemengde cultuur, de Grieks-Romeinse cultuur. De Grieks-Romeinse cultuur wordt ook wel de antieke of klassieke cultuur genoemd.

Wie?

Wat? Romeinse wetten

Waar? Op bronzen platen op centrale pleinen

Waarom? Omdat er wetten golden

Wanneer? -

Hoe? De wetten werden bekendgemaakt op bronzen platen die op de centrale stadspleinen werden opgehangen. Dankzij het geschreven recht wisten alle Romeinen waar ze zich aan moesten houden. Iedereen maar dan ook iedereen moest zich aan die wetten houden. Ook de machthebbers. Als die hun macht misbruikte, konden ze door een rechtbank worden veroordeeld en gestraft. Mannen met burgerrecht waren Romeinse burgers die door de wetten werden beschermd. Ze hadden gelijken rechten. De overige onderdanen werden niet door wetten beschermd, maar konden wel burger worden door bijvoorbeeld als soldaat in het leger te dienen. Het recht werd een belangrijke erfenis van de Romeinen. Veel latere staten baseerden hun recht op de Romeinse rechtspraak. Ook de Nederlandse rechtspraak is gebaseerd op het Romeinse recht.

Paragraaf 4.

Wie? De Joden

Wat? Joden in het Romeinse rijk.

Waar? In het Romeinse rijk.

Waarom? Omdat…

Wanneer? 71 n.C

Hoe? Generaal Titus hield een triomftocht in Rome om zijn overwinning op de joden in Judea te vieren. Zijn soldaten droegen de buitengemaakte schatten uit de joodse tempel van Jeruzalem. Acht jaar later werd Titus keizer. Hij liet toen op het Forum Romanum een triomfboog bouwen met een afbeelding van deze tocht. De Romeinen maakten van Judea een provincie en lieten de joden hogere belasting betalen. In 66 n.C brak Jeruzalem een grote joodse opstand tegen de Romeinen uit die pas na 4 jaar werd neergeslagen. Jeruzalem werd een Romeinse stad waar joden jarenlang niet mochten komen. Door de oorlogen en opstanden tegen de Romeinen werden veel joden vermoord, weggejaagd of als slaaf afgevoerd. De joden hielden zich vast aan hun geloof.

Wie? Jezus van Nazareth

Wat? Het begin van het Christendom

Waar? In het Romeinse rijk

Waarom? Omdat…

Wanneer? 30 n.C

Hoe? Jezus van Nazareth trok rond door Judea. De verhalen over hem zijn opgeschreven in de Bijbel. Jezus was volgens verhalen een joodse prediker die zijn ideeën over het joodse geloof bekendmaakte. Volgens de Romeinen was Jezus een opstandeling. Ze arresteerde hem en lieten hem kruisigen als een zware misdadiger. De volgelingen van Jezus geloofden dat hij door kruisiging was gestorven om mensen te verlossen van hun zonden, de slechte dingen die mensen doen. Volgens hen was Jezus na 3 dagen opgestaan uit de dood. Een belangrijk element voor hun geloof was ook dat er voor aanhangers een hemel is in het hiernamaals. Het aantal aanhangers van het geloof in Jezus groeide en er kwamen ook mensen bij die niet joods waren. Ze noemden hem Christus en geloofden dat hij de zoon van God was. Volgens hen zou Christus niet alleen joden verlossen maar alle mensen. Zo ontstond het Christendom.

Wie? Keizer Nero en de Christenen

Wat? Een verboden godsdienst.

Waar? In het Romeinse rijk.

Waarom? Doordat keizer Nero de Christenen de schuld gaf van een brand.

Wanneer? 64 n.C

Hoe? Er brak een grote brand uit in de hoofdstad. Keizer Nero gaf de Christenen de schuld. Hij liet ze kruisigen en verbranden. Ze waren onschuldig, maar werden wel door de autoriteiten gewantrouwd. Dat gold ook voor de joden, maar die vormden geen grote groep en werd niet als bedreiging van de staat gezien. In de 3e eeuw n.C. had het Romeinse rijk veel last van oorlogen, honger en ziektes. De keizers gingen geloven dat de staatsgodsdiensten de staat niet meer beschermden. De Christenen kregen hier de schuld van. Het werd een verboden staatsgodsdienst. Zo werden duizenden Christenen opgepakt, gemarteld en gedood.