Nederland 20e eeuw

1e Wereldoorlog 1914-1919 Namen bonden of landen • Ottomaanse rijk= Turkije • Donaumonarchie, Habsburgse rijk of dubbelmonarchie= Oostenrijk (+ tsjechië,slowakije Hongarije en noordelijk deel van de balkan) • Driebond of centralen= Oostenrijk, Italië en Duitsland • Triple Entente= Engeland, Rusland en Frankrijk Oorzaken: 1) Militarisme (grote voorliefde voor militairen en uniform) dienstplicht is goed voor je, ze worden nationalistisch getraind
2) Nationalisme (mijn land is beter dan een ander land) 3) Bondgenootschap (tussen 2 landen vaak al grotere oorlog) 4) Imperialisme (Streven naar koloniën) 5) Nog geen besef van wat een oorlog in zou houden

6) Aanval van Duitsland en Hongarije aan Servië (die werd gesteund door Rusland) 7) Duikbotenoorlog Begrippen o Eenheidsstaat= Een onafhankelijk land waar elke inwoner dezelfde wetten en regering heeft. (Frankrijk en Engeland). o Imperialisme= streven naar koloniën
o Wapenwedloop= Als het ene land wapens ging produceren ging het andere land nog meer wapens produceren. o Pacifisten=Mensen die tegen de oorlog zijn. o Von Schliefen plan=Snel Frankrijk veroveren en dan Rusland aanvallen. o Totale oorlog= De hele bevolking was er bij betrokken. (vrouwen in wapen industrie) o Distibutie= Alles produceren voor de oorlog en verdelen. Alles ten dienste van de oorlog. o Oorlogseconomie= alles ten dienste van de oorlog. Waarschijnlijk ook meer belasting. Verloop oorlog 1. Duitsland wint de oorlog van Frankrijk (Duits-Franse oorlog) 2. Fransen willen Elzas-Lotharingen terug (= rijk aan kolen en ijzer). 3. Duitsland was erg groot geworden en had een goede economie. 4. Engeland was niet blij met de concurrentie van Duitsland. Ze waren bang dat Duitsland hun koloniën af zou pakken. 5. Rusland steunde de nationalistische beweging in de Balkan (toen nog van het Oostenrijkse rijk). Daar was Oostenrijk natuurlijk niet blij mee. 6. Omdat de Duitsers bij een oorlog tussen de twee bonden (triple entente en driebond) op twee fronten moest vechten maakten ze een plan. 7. Fransen en Engelsen gingen niet meer vechten over de koloniën. 8. Duitland en Hongarije vallen Servië aan. Rusland helpt tegen Duitsland en Hongarije. 9. De tijd werkte in het nadeel van de Duitsers. De Britten hadden een blokkade ingesteld voor de Duitse havens. (Zo ontstond er een tekort aan voeding en grondstoffen). Tijdens de duikbotenoorlog brachten Duitse schepen ook boten van onpartijdige landen tot zinken. 10. De V.S ging meedoen aan de oorlog. De redenen daarvoor waren: De leningen aan Frankrijk en Engeland, De Duitse telegram aan Mexico over een aanval op de V.S en de duikbotenoorlog. Daardoor verloor Duitsland. 11. Rusland ging kapot en sloot vrede met Duitsland. 12. Polen, Estland, Letland en Litouwen werden onafhankelijk. 13. In 1918 wapenstilstand voor Duitsland en zijn bondgenoten. Einde oorlog. 14. Er was sprake van een totale oorlog. Voedsel eerlijk verdelen, wapens produceren ging voor. 15. Positie van Nederland was neutraal maar toch moest het land de Belgische vluchtelingen opvangen en had het last van de Britse blokkade. 16. Verdrag van Versailles opgesteld door de V.S Wilson, hoofdschuldige is Duitsland. 17. Het verdrag van Versailles werd in Duitsland een dictaatvrede genoemd, omdat de Duitsers geen inbreng hadden. 18. Volkenbond van Wilson was voor de wereldvrede te bewaren. Het zelfbeschikkingsrecht van het volk kwam ook van Wilson. Zo kon het volk zelf over zijn toekomst beslissen. (Europeanen vonden dat Wilson zich te veel met Europa bemoeiden. 19. Tsjechië, Hongarije en Joegoslavië weden zelfstandig. Verdrag van Versailles (Wat Duitsland moet terugdoen):  Gebieden afstaan (Elzas-Lotharingen), zelfstandig: Polen, Estland, Letland en Litouwen.  Geen luchtmacht, geen marine, maximaal 100.00 leger.  Herstelbetalingen aan Frankrijk, België en Engeland.  Demilitarisering van het Rijnland (gebied tussen Frankrijk en België), daar geen leger.  Saarland, Saarbrucken voor 15 jaar afgestaan aan Frankrijk en na 15 jaar mogen ze zelf kiezen welke land ze willen. 2e Wereldoorlog 1939-1945 Begrippen  Antisemitisme= jodenhaat  SS (o.l.v Himmler) en SA= Het legeronderdeel van Hitler, tegenstander werden door hun het zwijgen opgelegd.  Totalitaire staat= het leven werd door de politiek beheerst, sterke volksgemeenschap. (Duitsland)  Anschluss= Oostenrijk bij Duitsland  Appeacement politic= poltiek van toegeven door Frankrijk en Engeland.  Molotov-Von Ribbentroppact= Rusland en Duitsland mochten elkaar niet aanvallen.  Geallieerden= Engeland en V.S
Verloop 1. In Duitsland was er veel onrust onder de leiding. De communisten en de sociaal-democraten hadden veel onenigheden. Daardoor kwam er een nieuwe republiek; Republiek van Weimar. 2. In Duitsland was er nog steeds veel opstand tegen het Verdrag van Versailles, Duitsland zou nog niet uitgevochten zijn geweest maar zou een dolkstoot in de rug hebben gekregen door de sociaal-democratische revolutie. Veel Duitsers geloofden in deze dolkstootlegende. 3. In 1920 pleegde oud-officieren een staatsgreep, die mislukte omdat de massale staking uitbrak. 4. Geen geld meer voor herstelbetalingen daardoor bezette Franse het Ruhrgebied. Duitsland leende van de V.S geld om de staking in het Ruhrgebied te kunnen betalen. Ook gingen ze geld bijdrukken (daardoor inflatie) 5. In 1929 een wereldwijd economische crisis. Duitsland werd erdoor getroffen miljoenen werklozen en het geloof in de democratische regering was weg. 6. Daardoor kwamen er nationaal-socialisten. (Nationaal-Socialistisch Duitse Arbeiders Partij) Hitler vond dat Duitsland groter zou moeten worden en alle Duitssprekende mensen in 1 land. Het Duitse Arische ras was superieur, de joden moesten uitgeroeid worden. 7. 1933 Hitler (minister) schuld aan communisten voor de afgebrande Rijksdag. Mensen stemmen 40% Hitler (einde democratie door wetveranderingen). 8. In Italië kwam Mussolini aan de macht, dacht hetzelfde als Hitler. 9. Hitler wilde een einde aan het Verdrag van Versailles, beëindigde het lidmaatschap van de volkenbond. Diensplicht voor meer leger. 10. 1936 Rijnland bezet, mocht niet volgens het Verdrag van Versailles. 11. In 1938 Oostenrijk weer bij Duitsland gevoegd (Anschluss) 12. In Tsjechië de sudetenduitsers bij Duitsland door conferentie van München. Daarna bezette Hitler heel Tsjechië. 13. Hitler en Stalin (Rusland) samen het Molotov-Von Ribbentroppact. Ze mochten elkaar niet aanvallen. Polen zou verdeeld worden. 14. Hitler viel Polen binnen en Engeland schoot te hulp. Begin 2e Wereldoorlog. 15. 1940-> Duitsland viel Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk aan. Die werden bezet. Weinig verzet door angst. Passief verzet door verboden kranten te lezen. 16. Duitsers vielen Sovjetunie aan. Duitsers leden bij Stalingrad hun eerste nederlaag. 17. Engelse besloten oorlog door te zetten, en kregen hulp van V.S door Pearl Harbor. Japans de bondgenoot van Duitsland viel de V.S aan. 18. De Geallieerden landden op de westkust van Frankrijk en de bevrijding begon. 19. Slag bij Arnhem, de geallieerden vielen aan maar de Duitsers hielden voedsel vast. Daardoor Hongerwinter 1944-1945. 20. 1945 Hitler pleegde zelfmoord. Einde oorlog, Duitsland werd in 4ren gedeeld.