Kennislijst WO 1

K+K lijst 1e wereld oorlog
1. een dieper liggende oorzaak heeft meerdere aanleidingen en die doen samen op het gegeven moment de emmer overlopen, een directe oorzaak heeft gelijk een gevolg/gevolgen.
2. dat Frans-Ferdinant en zijn vrouw vermoord werden.
3. - het nationalisme in de Europese staten. In de 19de eeuw is het nationalisme sterk gegroeid en werden andere landen al gauw als concurrenten aangezien.
- het bestaan van verschillende bondgenootschappen. Die zouden elkaar bij oorlogen steunen, en dat doen ze dus ook.

- militarisme, landen gingen onterecht vertrouwen op hun leger.
4. De nationalisten die Frans-Ferdinant hebben vermoord, wilden de verschillende Slavische volken verenigen tot 1 grote staat. Oostenrijk-Hongarije wilde dat de Oostenrijkse politie alles zou onderzoeken, maar Servië weigerde dat. Toen verklaarde Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan Servië op 28 juli 1914. toen ging het systeem van bondgenootschappen werken.
5. er waren meerdere schuldigen.
6. dat Rusland een stuk grond is kwijtgeraakt, Oostenrijk-Hongarije bestaat niet meer. Polen, Estland, Letland, Litouwen, Finland, Joegoslavië zijn er o.a. bijgekomen.
7. omdat ze dan een 2-frontenoorlog zouden moeten voeren, en dan is het moeilijk om met je militairen van het ene naar het andere front te gaan.
8. omdat ze dan Groot-Brittannië zouden kunnen aanvallen, want die heeft een heel grote vloot, dus dan moeten ze een nog grotere vloot maken.
9. een oorlog die zich afspeelt in loopgraven, waarbij constant heen en weer word gevochten, waar dus vrijwel geen einde aan komt, maar het front blijft op dezelfde plaats.
10. - als het zo door was gegaan, dan gingen de geallieerden verliezen, en dan kon de VS geen of veel minder producten meer leveren aan Groot-Brittannië, en dat zou slechter uitvallen voor de economie van de Amerikanen.
- de investeringen zouden ze kwijt zijn.
11. door de Russische revolutie wilde de nieuwe regering vrede
12. de mannen van de Fransen en de Engelsen die waren moe, op en ook een stuk jonger geworden, waardoor ze minder sterk waren en dan konden de Duitsers er misschien toch doorbreken, en ze hoefden niet meer in Rusland te vechten.
13. omdat er dan gesproken kon worden of ze op zouden moeten houden met de oorlog, en dan zouden de burgers niet kunnen zeggen dat de regering het verkeerd had gedaan, alles was toen in handen van de burgers.

14. - Duitsland hard straffen
- gebieden afpakken
- geen groot leger meer, herstel betalingen
15. het leger werd verminderd, ze moesten in het begin betalen, en er werd land afgepakt.
16. door het zelfbeschikkingsrecht kregen de volkeren de kans, en het uiteen vallen van Oostenrijk-Hongarije, en Rusland (het keizerrijk)
17. omdat het een idee was van een Amerikaan, hij was er heel enthousiast over, maar de rest van de ministers van buitenlandse zaken en defensie waren er niet zo van overtuigd dat het wat zou worden, en de Volkenbond had geen macht, en kon dus geen landen dwingen
18. ze kregen de schuld (W.O. I) herstel betalingen en ze moesten grond afstaan.
19.
20.
21. 1914: moord op Frans-Ferdinant
uitbreken oorlog.
Landen beginnen te mobiliseren.
Oostenrijk valt Servië aan.
Duitsland valt Frankrijk aan.
1917 de VS doet mee
1918 einde van de oorlog
1919 vredesverdrag van Versailles.

Begrippen:
Oostenrijk-Hongarije: een land dat in de W.O.I een bondgenoot van Duitsland was, en dat land heeft de oorlog aan Servië verklaard.
Bosnië: toen een provincie van Oostenrijk-Hongarije, die Servië wilde.
Sarajevo: hoofdstad van Bosnië

Frans-Josef: keizer van Oostenrijk-Hongarije
Frans-Ferdinant: de troonopvolger van het keizerrijk Oostenrijk-Hongarije (vermoord in 1914)
Servië: land op de Balkan
(Slavisch) nationalisme: men wilde 1 groot Servië
Gavrilo Princip: de moordenaar van Frans-Ferdinant
Balkan: gebied tussen Griekenland en Oostenrijk
Wenen: Hoofdstad van Oostenrijk-Hongarije
Moeder van de Slaven: Rusland
Mobilisatie: je leger onder de wapenen roepen
Oorlogsverklaring officiële verklaring dat je met elkaar in oorlog bent
Invasie: het binnenvallen van een gebied
Elzas-Lotharingen: een gebied in Frankrijk, dat is afgepakt in de W.O.I, en daarna weer teruggegeven
Revanchegedachten: dat je wraak wil nemen op je vroegere vijand
Tweefrontenoorlog: een oorlog, die door 1 land in 2 gebieden zich afspelen (Duitsland: Frankrijk en Rusland)
Von Schieffenplan: Frankrijk aanvallen via Nederland en België

Imperialisme: veel koloniën willen
Militarisme: overdreven trots zijn en vertrouwen op je leger
Bewapeningswedloop: wedstrijd tussen landen met wapens
Bondgenootschap: landen die bondgenoot van elkaar zijn, die helpen elkaar in goeden en slechte tijden.
As-mogendheden: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije (Italië en Turkije)
Geallieerden: alle bondgenoten van Frankrijk behalve Rusland
Diplomatie: praten tussen regeringen
Neutraal: niet met een bondgenootschap meedoet
Wilhem II: Duitse keizer
Hindenburg: Duitse Generaal en president
Ludendorff: Duitse Generaal
Isolationisme: een land dat zich afsluit van de rest van de wereld (VS)
Onderzeeboot: een boot die onder het wateroppervlak zwemt en die lange tijd onder water kan blijven, en torpedo`s kan afschieten.
Zimmermantelegram: De herstart van de duikbootoorlog was een koude douche voor
Wilson. ‘Vrede zonder overwinnaars’ leek nu onmogelijk. Begin

februari verbrak Wilson de diplomatieke relaties met Duitsland,
al verzette hij zich tegen de laatste stap. Toen de Duitsers
schepen bleven torpederen de Engelsen een telegram
doorspeelden van onderminister Alfred Zimmerman, was het
spel echter voorbij. In dat telegram liet Zimmerman de
Mexicanen weten dat ze bij een Duitse overwinning Texas,
Arizona en New Mexico zouden krijgen
Onbeperkte die werd door de Duitsers bevochten, want die hadden een hele
Duikbootoorlog: boel duikboten, en die beschoten alles wat zich op het wateroppervlak bevond.
Lenin: Leider van de Russische revolutie
Russische revolutie: einde aan de macht van de tsaren, communisten aan de macht
Bolsjewieken: een onderdeel van de communisten
Wapenstilstand: als er een tijd tussen 2 landen niet gevochten word, omdat ze dat sproken hebben.
Vrede van Brest-Litovsk:het vredesverdrag in 1917, Rusland doet niet meer mee aan de W.O.I

Clemenceau: president van Frankrijk
Lloyd George: minister-president van GB
Wilson: president van Amerika
Orlando: Onderhandelaar van Italië bij verdrag van Versailles.
Veertien punten van de 14 punten die Wilson geregeld wilden hebben, 3 daarvan Wilson zijn: democratie, oprichten van volkenbond en zelfbeschikkingsrecht.
Democratie: het bestuur van een land waarbij het volk ook nog wat in te brengen heeft, die kunnen dan stemmen op een regering
Compiègne 11-11-1918: overgave van Duitsland (einde W.O.I)
Verdrag van Versailles: einde van de W.O.I (politiek)
Poolse Corridor: de doorgang naar de Oostzee die Polen heeft gekregen als verbinding naar een haven.
Danzig: stad waar Duitsland en Polen ruzie om maakten
Cordon sanitaire: was bedoelt om Sovjet-Unie in te sluiten
Finland: een land dat zich in Scandinavië bevind, dat eerst een onderdeel van Rusland was.
Estland: een voormalig onderdeel van Rusland.
Letland: een voormalig deel van Rusland.

Litouwen: een voormalig deel van Rusland
Oost-Pruisen: een deel van Duitsland
Tsjecho-Slowakije: een land in centraal Europa, ontstaan in 1919
Joegoslavië: een land in Zuid-Europa (de Balkan) ook ontstaan in 1919 (uit Oostenrijk-Hongarije)