1.1 Een verzuild land
In het begin van de 20ste eeuw kende nederland grote sociale en economische verschillen onder de bevolking
Sociaaleconomische gezondheidsverschillen verschillen in gezondheid en levensverwachting afhankelijk van iemands positie in de maatschappij, veelal uitgedrukt in sociaal economische Naarmate het inkomen hoger is, is de gezonde levensverwachting hoger.
Confessionelen en socialisten emancipeerde zich rond 1900 door ieder hun eigen partij op te richten. Zo ontstonden zuilen met hun eigen kranten, politieke partijen en vakbonden. Vrouwen streden in deze periode voor meer rechten.
Liberalen vonden dat de regering zich zo weinig moest bemoeien met de burgers de liberalen vonden dat de taak van de regering orde en veiligheid te kweken
Socialisten
De socialisten vonden dat de regering zich juist met de burgers moest bemoeien en ze wilde dat iedereen stemrecht had.
Confessionelen doen vanuit het geloof handelen
Communisme systeem binnen de samenleving waarbij goederen, fabrieken, landbouw van iederen zijn en niet van een paar mensen.
Nederland rond 1900.
In 1900 bestond nederland uit woeste gronden er waren nog weinig fabrieken. sommige werkten in fabrieken, de ander in kleine bedrijfjes. Ze waren niet mobiel. autos en fietsen waren er bijna niet. goederen werden met paard en wagen en per schip vervoerd. de rijken vervoerde per trein. Arbeiders waren ongeschoold en leefde in armoede. een klein deel hoorde bij de hogere standen. daartussenin had je de boeren, ambachtslieden en winkeliers.
emancipatiestrijd.
De liberalen hadden de meeste invloed. Ze vonden dat de overheid zich zo min mogelijk met de burgers moesten bemoeien. Groepen die onder achterstand lijden streefden naar emancipatie. is het streven naar een volwaardige plaats in de samenleving vanuit een achtergestelde positie.
De protestanten richten onder leiding van Abraham Kuyper een politieke partij op de antirevolutionaire partij op (ARP) Abraham streed voor meer rechten.
De Katholieke deden hetzelfde onder leiding van Herman Schaepman hij richtte de partij op rooms-katholieke staatspartij op de RKSP.
De ARP en RKSP noemen ze de confessionelen. confessionelen handelen vanuit het geloof.
De socialisten vonden dat de regering zich juist met de burgers moest bemoeien en ze wilde dat iedereen stemrecht had.
De socialist Pieter Jelle Troelstra richtte een politieke partij op de partij voor de arbeiders de SDAP. Hij streed voor algemeen kiesrecht en betere sociale wetten .De arbeiders richtte vakbonden op om samen sterk te zijn!
Vrouwen in actie!
de vrouwen hadden mindere rechten dan mannen → geen hoge opleiding en geen kiesrecht
daarom gingen er veel vrouwen zich inzetten voor de emancipatie voor de vrouw noemden zich de Feministen. Veel vrouwen lieten zich horen rond 1900. (de eerste feministen golf ) Aletta Jacobs was een belangrijk strijder voor de vrouwenrechten. Ze streed voor vrouwenkiesrecht en het recht op geboortebeperking. ze was de eerste vrouwelijke student en arts.
De Pacificatie van 1977
Pacificatie einde van school en kiesrechtstrijd.
Nederland werd rond 1900 in zuilen (groepen) verdeeld. Deze groepen wilden niks met elkaar te maken hebben ze leefden naast elkaar en niet met elkaar hierdoor raakte Nederland verzuild. Er kwam bijvoorbeeld een een katholieke voetbalclub, socialiste krant en een protestant ziekenhuis.
Er waren twee problemen die niet konden worden opgelost.de schoolstrijd en de kiesrectkwestie.
Wat was de schoolstrijd?
Liberalen zeiden: de regering betaalt alleen de openbare scholen
De Confessionelen zeiden :de regering moet ook Katholieke en Protestantse scholen betalen
Kiesrecht. socialisten en liberalken wilde algemeen kiesrecht, confessionelen wilde dit niet.
Vrede sluiten
In 1917 werden twee problemen eindelijk opgelost: de schoolstrijd en het kiesrecht
Er kwam algemeen kiesrecht voor mannen de vrouwen kregen eerst passief kiesrecht even later kregen hun ook kiesrecht . ook betaalde de regering voortaan ook gelovige scholen
Er werd een Pacificatie getekend (vrede)
Abraham Kuyper
Kuyper was oprichter van de eerste politieke partij in Nederland, de ARP en de stichter van de Vrije Universiteit; hij droeg bij aan de vorming van de Gereformeerde Kerken in Nederland, aan en was minister-president.
Herman Schaepman
Hermanus Schaepman, Schaepman was een Nederlands dichter, rooms-katholiek priester, en politicus. Hij speelde een doorslaggevende rol in de katholieke emancipatie als eerste priester die lid van de Tweede Kamer werd.
Pieter Jelle Troelstra
Pieter Jelles Troelstra was een Nederlandse advocaat, journalist en politicus. Hij is bekend geworden als de socialistische leider die in navolging van de omwenteling in Duitsland, in Nederland de socialistische revolutie wilde uitroepen
Aletta Jacob
Aletta Jacobs is in Nederland de eerste studente aan de universiteit, de eerste vrouwelijke arts en een voorvechtster van vrouwenrechten. Dankzij Jacobs mogen vrouwen in 1922 voor het eerst naar de stembus.
1.2 De eerste Wereldoorlog
In 1914 brak de eerste wereldoorlog uit. Wat zijn de oorzaken ? Hoe verliep de strijd ?
Door het streven naar meer macht brak in 1914 de Eerste Wereldoorlog uit. De oorlog veranderd in het westen in een loopgravenoorlog met honderdduizenden doden. In 1917 sloten de Verenigde staten zich aan bij de geallieerden in 1918 gaf Duitsland zich over.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden