Hoofdstuk 7.1 en 7.2

Hoofdstuk 7 samenvatting § 1 en §2 Van ridderkrijg tot totale oorlog 1.1 In de middeleeuwen voerde men oorlog vanuit het 'ridderideaal' (gedragsregels en afspraken tussen ridders om oorlog te voeren). Het was een soort spel waar doden vielen en wie zich niet aan de spelregels hield, kon rekenen op gruwelijke straffen. Het weer gaf beperkingen, in de winter werd niet gevochten. Ook de kerk gaf beperkingen; Bisschoppen verboden het vechten op kerkelijke feestdagen, en vrouwen, kinderen, bejaarden, priesters, kooplieden en pelgrims moesten door soldaten worden ontzien. En ook vanuit de wetenschap werd geprobeerd de oorlog in goede banen te leiden. Jurist Hugo de Grote introduccerde het begrip 'rechtvaardige oorlog: omstandigheden waaronder een oorlog rechtvaardig is, bijvoorbeeldje verdedigen tegen een aanval. Conclusie: oorlogen werden in de middeleeuwen bepaald door: • Het ridderideaal • Het weer • De kerk • De wetenschap 1.2 Er kwam verandering op het terrein van de oorlogvoering en in de 2e elft van de 18e eeuw. Oorlogen werden conflicten tussen staten en niet langer tussen vorstenhuizen. Het staatsbelang was belangrijker dan het belang van de vorst en zijn familie. De florijnse schrijver Nicolo Macchiavelli benadrukte dat het staatsbelang de belangrijkste machtfactor was. Frederik de Grote was de eerste vorst die zich ondergeschikt stelde aan het staatsbelang en had ook het eerste beroepsleger. Conclusie: Vorstenhuizen werden vanaf +- 1750 minder belangrijk, het staatsbelang werd het helemaal.
1.3 Het nationalisme klonk voor het eerst rond 1792. De Franse Revolutie was aan de gang en de revolutionaire zette de koning af en werd ter dood veroordeeld. De legers van Oostenrijk en Pruisen wilde de koning redden en de revolutie verslaan. Hierop verklaarde Robespierre (leider van de Franse Revolutie) de oorlog aan de vijand van de revolutie, de misdadigers onder de mensheid. Ook vertelde hij dat Frankrijk vrijheid en geluk zou verspreiden, hier klonk dus het eerste nationalisme. Honderdduizenden Franse vrijwilligers sloten zich blij aan bij het leger. Toch was dit leger niet echt sterk en werd bijna verslagen. Omdat Napoléon nog wat wilde redden werd voor het eerst de dienstplicht ingevoerd. Conclusie: Eerste vorm van nationalisme zorgde voor een groot maar niet erg sterk leger. Het gevolg hiervan was dat de dienstplicht ingevoerd werd. 1.4 Nadat het Duitse leger in 1870 het franse leger versloeg, werd dit leger het rolmodel. De legers profiteerde vanaf toen van de industriële revolutie. Het machine geweer deed zijn intrede, chemische oorlogvoering werd voorbereid. Generaals kozen voortaan voor de totale strategie: de volledige vernietiging van de vijand. Na 1870 nam het kritiek vanuit schrijvers, wetenschappers en journalisten toe. Al in 1863 erkenden 16 staten regels de eerste Conventie van Géneve en hiermee werd ook het rode kruis opgericht. Volgens socialisten waren oorlogen uitingen van een crisis van het kapitalisme. Doel van oorlog voeren waren de goedkope grondstoffen en een nieuwe afzetmarkt. Socialistische arbeiders weigerde hierom de dienstplicht. De Russische tsaar nam het initiatief voor de eerste Haagse vredesconventie. Hier kwam een verbod tot stand op het gebruik van gasgranaten en stelde men regels op bij de behandeling van krijgsgevangen. Conclusie: Duitse leger versloeg het Franse, werd een groot voorbeeld. De industralisatie maakte nieuwere wapens mogelijk en zorgde voor een groei van de economie en dus voor geld. 'Vredesmissies': • Conventie van Geneve • Verzet van de Socialisten • Haagse vredesconventie De Eerste Wereldoorlog 2.1 Bosnië was geannexeerd door Oostenrijk-Hongarije, tot woede van de Serviërs in Bosnië. De Oostenrijkse kroonprins Franz Ferdinand bracht een staatsbezoek aan Sarajevo en hij en zijn vrouw werden doodgeschoten door een Servische student. Dit was het begin van WOII. Conclusie: Moord van Franz Ferdinand was aanstichter Eerste Wereldoorlog 2.2 De aanslag was gepleegd met steun van het Servische leger en het zwakke Oostenrijk zocht militaire steunbij Duitsland, voor een mogelijke oorlog. Oostenrijk stelde een ultimatum op aan Servië, maar vlak voordat zij akkoord wilde gaan hiermee besloot haar bondgenoot Rusland tot mobilisatie (het oproepen van dienstplichtigen bij oorlogsdreiging) van het leger. Servië verwierp het ultimatum, de oorlog was een feit. 2.3 Het Duitse plan was Frankrijk (Parijs) een 'Blitzkrieg' te geven (kort maar hevige). Na de overwinning zou ze Rusland dwingen tot vrede. De aanval mislukte. Belgen, Fransen en Britten hielden het Duitse leger tegen in Noord Frankrijk. De Duitsers groeven zich in en bouwden een breed loopgravenstelsel. De Russen vielen Oostenrijk en Duitsland aan, maar de Duitsers dreven de Russen langzaam terug. De balkan viel voor het grootste gedeelte in Oostenrijkse handen, ook het Turkse rijk sloot zich aan bij de centralen. Italië sloot zich aan bij de Entente (Frankrijk en Rusland) De hele bevolking van de landen moesten meewerken om direct en indirect voor het leger te zorgen. Regeringen verhoogde de belastingen en sloten leningen af om de oorlogsproductie te kunnen betalen. De staat kreeg steeds meer macht, er kwamen ministers voor de organisatie van de oorlogsindustrie. In 1916 kreeg de Duitse legerleiding de totale controle over de economie. Bedrijven die niet interessant waren voor de oorlog werden gesloten en de werklozen arbeiders werden vervolgens gedwongen om in bijvoorbeeld wapenfabrieken te werken. Via censuur en propaganda stuurde men de mening van de burgers. Conclusie: Aanval van Duitsers op Parijs mislukte, ipv een korte oorlog bleef hij duren en ging ontzettend veel geld kosten. Ook kreeg de oorlog (het leger) steeds meer macht.
2.4 Op 4 maart 1917 tekende Lenin met de Duitsers de Vrede van Brest-Litovsk. Vanaf het voorjaar 1918 stond de VS aan de gallieerde kant. Een miljoen Amerikaanse soldaten stonden klaar om de Duitsers op te vangen. De Fransen en Britten hadden enorm tankoverwicht op de Duitsers. De Duitse invoer kwam tot stilstand doordat de Engelse met schepen de kust blokkeerde. Er kwam gebrek een munitie en wapen en ook de voedselvoorziening kwam in gevaar. Op 11 november 1918 kwam er een wapenstilstand en de kiezer van Duitsland vluchtte naar Nederland. De oorlog eindigde officieel in 1919 met de Vrede van Versaille. Duitsland voelde zich vernederd; het moest grote gebieden afstaan een Frankrijk en Polen, moest forse herstelbetalingen doen, hield een piepklein leger over (100.000 man) en kreeg de schuld van het uitbreken van de Oorlog.