Hoofdstuk 1 t/m 10

Opzoek naar nieuwe koning voor de Nederlanden

1588 :  geen koning gevonden à dan maar een republiek

Militair

De republiek is militair erg zwakà Antwerpen wordt ingenomen

1. Engelse steun bij het verslaan van de Spaanse armade (vloot)

2. Filips voert veel andere oorlogen à geld te kort à soldaten  muiten

De Republiek wint steeds meer terrein terug.

Diplomatiek

De Republiek krijgt steeds maar geen internationale erkenning

1596 sluiten bondgenootschappen met Engeland en Frankrijk à eerste internationale erkenning

1648 vrede van munster : einde van de opstand

4. de staatsinnrichting en zijn problemen.

1. holland was het riujkst en machtigst en de rijkspensionaris kwam uit Holland, had dus ook de meeste belangen voor Holland en nam de besluiten in de staten generaal. Het conflict : de staten generaal bestaat uit alle gewesten.
2. Tijdens het 12 jarig bestand ontstaat er een machtsstrijd tussen van Oldenbarneveldt (raadspensionaris) die de vrede wilde voortzetten omdat dit de handel met Spanje verterkt, en Maurits (stadhouder)

Hij wilde namelijk de oorlog voortzetten om zijn positie te versterken.

Van Oldenbarneveldt verliest, wordt onthoofd en de oorlog wordt voortgezet.

5. de gouden eeuw.

Eind 15e eeuw  moedernegotie : graanhandel met het oostzeegebiedà commercialisering van de landbouw ( revolutionair)

Boeren gaan nu graan kopen om te specialiseren. à met de opbrengsten kunnen ze hun eigen eten kopen (niet meer allen zelfvoorzienend)à zo komt er meer geld in omloop à de economie groeit! à geld beschikbaar voor investeringen in handel met Azie.

Coen richt Batavia op met zijn verdiende geld.

Tijdens de opstand was er veel geld nodig voor de orlogen.

De republiek was erg tollerant en vrij en dus erg aantrekkelijk voor buitenlandse (gediscrimineerd) kooplieden. De Joodse Portugeese republiek.

De groei van de Engelse en Franse concurrentie à einde van de gouden eeuw.

5 Moderne tijd.

1. Duitsland 1871-1945

expansie Duitse keizerrijk 1871-1919

1800- de industralisatie komt op à economie groeit à vraag naar grondstoffen voor de productie stijgt. Daarbij begint het nationalisme op te spelen à drang naar het verspreiden van de eigen culttur.

Dit alles zorgt voor het modern imperialisme.

Voor 1871 was de macht in Europa in de handen van de Pruisen.

Later tijdens de Frans-Duitse oorlog won Duitsland à 1871 Duitse

keizerrijk > wil expansie.

Periode

Machthebber

Beleid

voorbeeld

1871-1888

Bismarck = rijkskanselier onder leiding van Willem 2

Alliantiepolitiek

Bondgenootschappen om de macht en vrede te behouden en niet perse het meeste dominante land te zijn

Conferentie van Berlijn.

Afrika wordt verdeeld over FR.GB en DUI. Dui krijgt weinig maar neemt daar genoegen mee om conflicten uit de weg te gaan.

1888-1918

Willem 2 agressieve keizer, zoon van Willem 1. Zet Bismarck meteen af en wil zelf beslissen

Weltpolitik. Imperealisme en militairisme om zelf zo veel mogelijk macht te verkrijgen en Dui zo machtig mogelijk te maken

Vlootwet.

Zo sterk mogelijk uitbreiden van de Duitse vloot

De versterkende positie van Duitsland > angst en rivaliteit bij Frankrijk en Engeland. > bondgenootschappen en wapenwedloop worden ingezet.

Dit alles zorgt voor WO1. : een oorlog die wereldwijd is, zorgt voor erg veel verwoesting door de industrialisatie en de wapenwedloop. Ook een oorlog waar veel burgers bij betrokken waren door de legers en industrie.

Slag bij Marne : Engeland en Frankrijk voorkomen een snelle Duitse overwinning. De industrialisatie had gezorgd voor veel wapens > veel doden. Kenmerk : loopgraven .

2. Weimar republiek 1919-1933.

Duitsland verliest de WO1. > veel economische en politiek instabilieit.

Jaar

Economie

Politieke stabiliteit

Voorbeeld

1918-1919

Een slechte economie door de herstelbetaling uit het verdrag van versailles

Republiek van Weimar gaat er slecht, veel onrust en verdeeldheid

Spartacus opstand 1919 communisten proberen de mahct te grijpen, mislukt maar toont wel duidelijk de instabiliteit

1924-1929

De economie verbeterd door het Dawes plan (financiele hulp vanuit de VS)

Een stabielere regering

Dawesplan 1924

1929

Verslechterde economie door de Beurskrach Dawes plan wordt gestopt

Hitler komt aan de macht door de ontevredenheid, armoede en onstabiliteit.

Rijksdag brand 1933 Hitler beschuldigt de communisten en grijpt de macht

1933-1945

Economie verbeterd Hitler zorgt voor meer banen door de wapen productie

Totalitair regime

Hitler heeft Duitsland stabiel gemaakt

Ook in andere landen ontstaan er totalitaire regimes door politieke en economische instabiliteiten zoals Italie en Rusland .

3. Hitler 1933-1945

Doel van Hitler : nazificatie van de samenleving ( etnische herschikking)

Kenmerken :

1. Persoonsverheerlijking van Hitler zelf .
2. Succesvolle propaganda Geubels.
3. Militairisme
4. Terreur en geweld.

• Kamp Dachau, politieke tegenstanders, homo’s, gehandicapte worden gevangen in werkkampen.
• Neurenberger wetten; de rechten van Joden worden ontkracht.
• Wandsee conferentie ; Joden mogen nu vergast worden om uit te roeien.

1. censuur : rijkscultuur kamer ; controle op de kunst.
2.  Ideologie uitbreiding in Europa : inlijving Duitstalige gebieden.

Geld ook voor andere regimes zoals het fascisme- o.l.v Mussolini, en het communisme- o.l.v. Stalin.

De reactie van Frankrijk en Engeland  : ze willen de rust bewaren en het tegen gaan van een tweede wereldoolog : Appeasement politiek bij de conferentie van munschen, Duitsland mag Tsjechie inlijven.

Later valt Duitsland Polen binnen à begin van WO2. Rusland voegt zich bij het bondgenootschap van Engeland en Frankrijk. à slag bij Stalingrad wordt gewonnen door Rusland in 1943 Duitsland trekt zich terug tot Berlijn en verliest uiteindelijk de oorlog van Rusland en de V.S.

6. Koude oorlog.

1. Twee ideologien komen in botsing met elkaar :

Verenigde staten

Sovjet Unie

Kapitalistisch

Communistisch

Democratisch, Liberalistisch

Democratisch, Liberalistisch

Totalitaire staat o.l.v. Stalin

Vrije markt economie

Staatscontrole (plan economie)

WO2: V.S. en S.U. zijn bondgenoten en vechten samen tegen Duitsland.

Einde WO2: oorlog voorbij à machtsstrijd wordt hervat. 

V.S gooit atoombom op Hiroshima à einde WO2 à angst voor atoombommen van de V.S. door de S.U.

Zorgt voor veel conflicten : conferentie van Potsdam : de splitsing van Duitsland en Berlijn.

Er ontstaan 2 machtsblokken :

1. N.A.V.O, militair verbond van West Europa.
2. Warschaupact, militair verbond van Oost Europa.

2. Uitbreiden van de invloedssferen in Europa.

West Europa

• doel : eenwording Europa om armoede en ontevredenheid tegen te gaan zodat niemand communistisch wilde worden.  Containment politiek van Truman
• Marshallplan 1947 financiele steun aan Europa, zo geen communisme.

Gevolg de angst voor communisme neemt toe : redevoering van Mccarthy 1950  heksenjacht op de communisten.

3. Dreiging atoomoorlog

conflicten die dreigde te escaleren :

-1956 Grote opstand in Hongarije, wordt keihard neergeslagen door de     SU à VS grijpt niet in uit angst voor nog een oorlog à burgers in Europa woest à  bestorming Felix Meritus gebouw ( hoofdkwartier van communisten in amsterdam)

-1961 conflict in Berlijn SU bouwt een muur om west Berlijn afgesloten te houden à VS steunt west Berlijn : speech Kennedy : Ich bin ein Berliner, ik help jullie ! maar hij deed niet echt iets, uit angst voor oorlog.

-1962 Cuba crisis : SU wil raketten op Cuba zetten, zo kunnen ze bijna heel de VS vernietigen à NU ECHT AFSPRAKEN NODIG.

1. afspraken van einde van de koude oorlog 1963/1991.

Na de Cuba crisis komt er een tijd van ontspanning : Detante. En volgen er afspraken over minder atoomwapens. : S.A.L.T.1 : atoomwapenakkord over vermindering.

MAAR!: de invloedsferen worden behouden :  praagse lente 1968 : opstand is een bedreiging en wordt dus weer bloederig neer geslagen door de SU

(Brezjnevdoctrine de invloedssferen worden behouden)

na 1980 : V.S. en West EU : groot verzet tegen de atoomoorlog.

Mega grote demonstratie tegen de kernwapens in Amsterdam.

Su: Chorbatsjov wordt president à schaft de invloedsferen af en

1. perestrojka; openheid van de politiek
2. glasnost ; vrijheid voor de brugers.

Verschillende oostblok landen willen nu kapatalistsich worden, wat kan door Chorbatsjov, en dus valt het oost blok weg en volgt HET EIND VAN DE KOUDE OORLOG :  val van de Berlijnse muur