De Franse Revolutie

In Frankrijk heerste een standenmaatschappij: de Eerste Stand bestond uit de geestelijken, de Tweede Stand betrof de edelen en de Derde Stand waren alle anderen, waarvan ± 96% boer was. Ook heerste er absolutisme, door Lodewijk XVI. Maar op 4 mei 1789 veranderde het. Koning Lodewijk XVI had alle leden van de Staten-Generaal opgeroepen. Ze vormden een reusachtige optocht door de stad. Ze moesten klaagbrieven meenemen met daarin alles wat ze fout vonden aan het huidige bestuur. De Fransen waren benieuwd of de koning daadwerkelijk iets aan zijn manier van besturen zou doen. Lodewijk deed dit eigenlijk alleen om ervoor te zorgen dat iedereen meewerkte aan het belastingstelsel. Dat was namelijk niet goed. De adel wilde niet meewerken omdat zij dan ook ineens moesten gaan betalen, terwijl dat eerst niet zo was. Het was dus een tijdperk vol ongelijke sociale verhoudingen, ook nog eens een politiek systeem van absoluut koningschap: het ancien regime. De Staten-Generaal ging hier verandering inbrengen. Allereerst werd de standenmaatschappij afgeschaft. Alle 3 de Standen kwamen bij elkaar in de Derde Stand, omdat zij eigenlijk altijd al het overgrote deel van het volk waren. De Standen bij elkaar gevoegd werd ook wel het Nationale Assemblee genoemd. De koning probeerde dit natuurlijk te voorkomen door o.a. zijn leger er op af te sturen, maar het Assemblee hield stand. Uiteindelijk ontsloeg Lodewijk minister Necker, waar het Parijse volk het absoluut niet mee eens was. Deze beslissing van Lodewijk zorgde voor het ‘populairste’ deel van de Franse Revolutie: de bestorming van de Bastille, de gevangenis van de koning waar hij zo trots op was. Na weinig geweld gaf de commandant van de Bastille zich over en werd voor de poort opgehangen. Dit alles gebeurde op 14 juli (quatorze juillet) wat nog steeds een Nationale Feestdag is in Frankrijk. De Franse revolutie was begonnen.

De Nationale Assemblee heeft voor veel goede veranderingen gezorgd. Na de bestormingen van vele kloosters en kastelen (La Grande Peur, de angst dat de edelen en de hoge geestelijken de Revolutie wilden blokkeren) werden vele rechten van de adel afgeschaft en er kwam gelijkheid onder de godsdiensten. Ook werd er een grondwet geschreven en de machten verdeeld. De koning kreeg steeds minder macht. Hij en zijn vrouw Marie-Antoinette werden dan ook sterk in de gaten gehouden. De koning had nog wel de uitvoerende macht, maar de wetgevende macht was niet meer voor hem. Hij vluchtte naar Oostenrijk maar werd vrijwel direct opgepakt en terug naar Parijs gebracht. Nu ontstond er onrust tussen de Girondijnen en de Jakobijnen. De Girondijnen waren de aanhangers van de rijkere bourgeoisie, de Jakobijnen waren radicaal en onder leiding van Robespierre, een advocaat uit Arras. De Girondijnen vonden het goed zo: de koning had nauwelijks macht meer, er was kiesrecht en de standenmaatschappij was verleden tijd. Maar de radicale Jakobijnen wilden doorvechten en zetten in 1792 de koning gevangen. Ook wilden ze de ‘verraders’ niet meer hebben, waardoor de guillotine dag en nacht zijn werk deed. Daarna werd Lodewijk XVI ter dood veroordeeld en stierf  als een van de vele onder het schavot. Niet veel later volgde zijn vrouw. De Jakobijnse groep was nog steeds aan de macht en er bleven maar mensen sterven onder de guillotine. Maar toen werd de Bourgeoisie te sterk en nam de macht over: Robespierre verloor een jaar na de koning zijn hoofd op het schavot. De Bourgeoisie verklaarde oorlog aan alle absolute Europese vorsten en maakten een regering aan bestaande uit 5 directeuren: het directoire. Het algemeen kiesrecht werd vervangen door het censuskiesrecht, wat betekende dat je alleen mocht stemmen als je een bepaalde som belasting betaalde. In 1795 werd ook de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bevrijd van hun stadhouder. De Patriotten, de revolutionaire Nederlanders die vochten voor hun vaderland (patria) wisten  met behulp van Franse revolutionaire legers de macht over te nemen. Ondertussen was Napoleon, een jonge generaal, ook op weg om Frankrijk onder de duim te krijgen. Hij nam het directoire over en maakte de goede veranderingen die voor Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap zorgden meteen kapot. Napoleon vormde een militaire dictatuur. Nadat Napoleon zijn macht verloor (Nederland is nog een onderdeel van Frankrijk geweest) werd er het Wener Congres gesloten. Het werd een Europees verbond waardoor er weer redelijke bestuursvormen ontstonden. Dit Congres werd eind 1814 gesloten en betekende het eind van de Revolutie.