Hoofdstuk 8

Samenvatting Economie

hoofdstuk 8

Consumenten: Kopen goederen en diensten om daarmee hun behoeften te voorzien.

Producenten: Particuliere bedrijven die goederen en diensten produceren.

Goederen: Tastbare of stoffelijke producten. (bv. auto, koelkast, smartphone, kerstkaart)

Diensten: Niet tastbare of onstoffelijke producten. (bv. huisarts, rijles,

sms-bericht, nieuwsuitzending)

Niet alleen particuliere bedrijven leveren goederen en diensten, ook de overheid produceert vele diensten. (bv. Onderwijs, brandweer en rechtspraak)

Overheid -> geen winst, produceert/levert diensten tegen/onder de kostprijs.

Particuliere bedrijven -> winst

Als de prijs stijgt, daalt de vraag.

Als de prijs daalt, stijgt de vraag.

Het negatieve verband tussen de (verkoop)prijs en de gevraagde hoeveelheid zie je in de vraagvergelijking aan de min voor de P.

Als de prijs stijgt, stijgt het aangeboden aantal.

als de prijs daalt, daalt het aangeboden aantal.

Het positieve verband tussen de (verkoop)prijs en de aangeboden hoeveelheid zie je het (niet opgeschreven) plusteken voor de P.

Vraaglijn: Geeft het verband weer tussen de prijs en het gevraagde aantal. De vraaglijn geeft de betalingsbereidheid van de vragers weer. De betalingsbereidheid is de prijs die vragers maximaal bereid zijn te betalen.

Aanbodlijn: Geeft aan hoeveel stuks er geleverd/aangeboden worden tegen een bepaalde prijs. De aanbodlijn geeft de leveringsbereidheid van de aanbieders weer. De leveringsbereidheid is de prijs die de aanbieders minimaal voor hun product vragen.

Markt: Een plaats waar vragers en aanbieders elkaar treffen.

Waar de vraaglijn en aanbodlijn elkaar snijden is dit punt de evenwichtsprijs.

Evenwichtshoeveelheid: De aangeboden en gevraagde hoeveelheid bij de

evenwichtsprijs.

Verschillende soorten markten:

1. Goederenmarkt: voor goederen en diensten, waarbij de prijs door vraag en aanbod word bepaald.
2. Arbeidsmarkt: waar vraag en aanbod van arbeid de prijs van arbeid bepaalt. De prijs van arbeid is het loon. Arbeid wordt gevraagd door werkgevers en werknemers zijn aanbieders van arbeid.
3. Dienstenmarkt.
4. Vermogensmarkt: geld wordt aangeboden en geld wordt gevraagd. Aanbieders zijn bv. banken en vragers consumenten die geld willen lenen. De prijs van geld lenen is de rente.
5. Valutamarkt: Vragers en aanbieders van valuta (bv. dollars, yens of euro’s) de wisselkoers (= de prijs ) van een valuta bepalen.

Een model is een vereenvoudigde weergave van de

werkelijkheid.

Voordeel: Je kunt bepaalde samenhangen helder laten zien.

Nadeel: Ze zijn alleen onder beperkte omstandigheden geldig. De werkelijkheid

is altijd veel complexer.

Een model is een middel om voorspellingen te doen, om bepaalde situaties of ontwikkelingen te analyseren en om beslissingen te nemen.

We maken onderscheid in marktvormen op basis van de volgende

criteria:

1:  a) Homogene goederen: in de ogen van

de consument zijn ze identiek

     b) Heterogene goederen: in de ogen

van de consument zijn ze niet identiek

2: Het aantal aanbieders: veel, weinig of slechts één aanbieder

4 marktvormen:

Volkomen concurrentie:

Veel aanbieders.

Homogeen product.

Aanbieder heeft geen invloed op de prijs.

Bv. aandelen Philips, markt voor komkommers, markt voor dollars, goud.

Monopolie:

Één aanbieder (monopolist).

Monopolist bepaald de prijs van het product.

Bv. de NS.

Oligopolie:

Beperkt aantal aanbieders (oligopolisten).

Homogeen of heterogeen product.

Oligopolisten houden elkaar goed in de gaten. *

Bv. benzine, gas, elektra, mobiele telefonie, cola en digitale kabeltelevisie.

Monopolistische concurrentie:

Veel aanbieders.

Heterogeen product.

Concurreren met elkaar.

Bv. spijkerbroeken, telefoonabonnementen en  schoenen.

* = Een verlaging van de prijs door een van deze bedrijven wordt onmiddellijk gevolgd door andere bedrijven. Op deze markt bestaat de kans dat producenten afspraken maken over de prijs waartegen het product word aangeoden. De producenten vormen dan en kartel. Deze zijn bij de wet verboden, maar het is moeilijk aan te tonen dat bedrijven prijsafspraken hebben gemaakt.