Hoofdstuk 13 en 14

Economie Hoofdstuk 13 Betalingsbalans: Overzicht van alle ingaande en uitgaande geldstromen uit economische transacties met het buitenland gedurende een bepaalde periode. Voornaamste oorzaken van internationale geldstromen: • Goederen- en dienstenverkeer • Inkomensverkeer • Financiële transacties
Betalingsbalans
I. Lopend verkeer
II. Vermogensoverdracht
III. Financiële transacties IV. Statistische verschillen
Financiële transacties

1. financiële rekening zonder officiële reserves
2. mutatie officiële reserves
Actieve betalingsbalans: Betalingsbalans die een overschot vertoont
In is groter dan uit (goederen+diensten+inkomensstromen+financiële rekening) Meer geld in omloop
Prijsstijging * INFLATIE = niet gunstig
Passieve betalingsbalans: Betalingsbalans die een tekort vertoont
Uit is groter dan in
Export kan de import niet meer financieren
Handelsstop = niet gunstig
Wél gunstig: Materieel betalingsbalansevenwicht: Als saldo van de lopende rekening samen met de financiële rekening in evenwicht is (officiële reserves geen verandering) Formeel betalingsbalansevenwicht: Opstelling van de betalingsbalans + verandering van de officiële reserves
Mutatie * verandering

Wisselkoers: Prijs van de vreemde valuta uitgedrukt in guldens
Inkoopprijs = biedkoers
Verkoopprijs = laatkoers
Berekening * van gulden naar ander valuta
vreemd geld = Nederlands bedrag x 100 koers vreemd valuta * van ander valuta naar gulden
Nederlands geld = Vreemd geldbedrag x koers vreemd geld 100 Prijs komt tot stand door vraag en aanbod
Valutamarkt: geheel van vraag naar en aanbod van vreemde valuta
Appreciatie: Waardestijging van een valuta ten opzichte van andere valuta
Depreciatie: Waardedaling van een valuta ten opzichte van andere valuta
Europees Monetaire stelsel (EMS) = had als doel handhaving van een stelsel van vaste wisselkoersen
Ecu: rekeneenheid en reservemiddel
Wat wilde ze bereiken met de euro: • bevordering onderlinge handel • toeneming investeringen • optimale vestigingskeuze van bedrijven binnen Europa • verdere schaalvergroting van Europees bedrijfsleven • kostenverlaging • versterking concurrentiekracht ten opzichte van andere grote economische machtsblokken (VS, Verre Oosten, Japan) Europese Centrale Bank (ECB): bepaald monetaire beleid van EMU-deelnemers. Doel = prijsstabiliteit
Taken ECB: * bepalen en uitvoeren van het gemeenschappelijk monetair beleid * verrichten valutamarktoperaties * aanhouden en beheren van de officiële reserves van de lidstaten * bevorderen van een goede werking van het betalingsbeheer
Economie Hoofdstuk 14 Arbeidsmarkt: geheel van vraag en aanbod naar arbeid
Werkenden werklozen Arbeidsaanbod (beroepsbevolking) ___________________________________________________ ARBEIDSMARKT
___________________________________________________ Arbeidsvraag (werkgelegenheid) Bezette banen Vacatures
Arbeidsjaar: aantal uren dat een voltijdwerker onder normale omstandigheden in een jaar werkt. Beroepsbevolking: groep personen (15t/m 64 jaar) die minstens een week werkt of zou willen werken. De omvang van de beroepsbevolking hangt af van: • Omvang totale bevolking • Deel van de bevolking dat 15t/m64 jaar oud is = beroepsgeschikte bevolking = potentiële beroepsbevolking • Participatiegraad = deel van de beroepsgeschikte bevolking dat tot de beroepsbevolking behoort. Toename bevolking komt door: 1. geboorteoverschot
2. immigratieoverschot
Vergrijzing: groep 65+ neemt toe
Ontgroening: groep <15 neemt af
Beïnvloeding participatiegraad: 1. wetgeving • leerplicht (11jaar) • pensioensgerechtelijke leeftijd (65) • VUT = vrijwillige vervroegde uitregeling • Belastingtarieven • Gunstige arbeidsongeschiktheidsregelingen
2. maatschappelijke opvattingen (vb. vrouwen doen huishouden) 3. organisatie arbeidsproces
4. hoogte van het loonb
Werkgelegenheid: 1. soort werkzaamheden
2. iemands positie in het arbeidsproces

Aantal banen hangt af van: * vraag naar goederen en diensten * arbeidskosten * arbeidsproductiviteit * arbeidstijd * bedrijfstijd
Effectieve vraag: Totale vraag naar goederen en diensten in de economie
Effectieve vraag * Bezettingsgraad productiecapaciteit * werkgelegenheid
Arbeidsproductiviteit: Productie per werknemer per tijdseenheid
Substitutie: vervanging Arbeidsproductiviteit kan toenemen door: • introductie technische vindingen • efficiëntere organisatie • grotere inspanning werknemers • beter scholing werknemers • betere werksfeer
Verborgen werkgelegenheid: 1. Zwart werk
2. Niet-gemelde vacatures
Bedrijfstijdverlenging: Als bedrijf i.p.v van maandag t/m vrijdag ook op zaterdag in bedrijf is
Hoe komt het dat de arbeidstijd per persoon korter is geworden* 1. verkorting werkweek
2. meer vrije dagen
3. vormen van vervroegde uittreding