Hoofdstuk 1 t/m 3 (Politieke besluitvorming)

HFD 1 Wat is politiek? Politiek is de gezaghebbende toedeling van waarden
Waarden is alles wat voor mensen waardevol is
De overheid is drager van de politieke macht. Wat is het beleid? Beleid is het kiezen van doelen en het inzetten van middelen in een bepaalde tijdvolgorde. Beleid is het kiezen van doelen en middelen in een bepaalde tijd volgorde. Goed beleid is wanneer middelen zo effectief(doelgericht) efficiënt(doelmatig) mogelijk zijn gekozen
Doel is om iets te doen daarvoor moet een beleid komen en middelen om dat te bereiken worden ingezet. Doel+subdoel+middel

Wijze waarop het beleid van de overheid tot stand komt is het proces van politieke besluitvorming
Inhoud overheidsbeleid : de politieke besluiten
Een staat is een groep mensen op een bepaald grondgebied die geregeerd worden door een soevereine macht
Soevereine macht is de hoogste vorm van macht die geen verantwoording aan anderen verschuldigd is
De overheid is drager van de soevereine macht
De Ministers, het staatshoofd, burgemeester, wethouders en commissarissen van de koningin voeren deze macht uit
De volksvertegenwoordiging controleert deze macht
Taken van de overheid: De zorg voor de openbare orde en veiligheid
Bv verkeersveiligheid
De zorg voor sociale-economische zaken zoals: werkgelegenheid, de sociale zekerheid en goede arbeidsomstandigheden. De zorg voor sociaal-culturele zaken zoals: Onderwijs, kunst, volksgezondheid
Er zijn in de samenleving belangtegenstellingen. Zo wil het bedrijf zo veel mogelijk winst maken en de werknemers weinig betalen en willen de werknemers zo veel mogelijk betaald krijgen. HFD 2 Hoe verloopt het proces van politieke besluitvorming? Er zijn 2 modellen daarvoor ontwikkeld: 1. Het systeemmodel is een schematische voorstelling van zaken die probeert te verklaren via welke fases een proces altijd verloopt. In 3 stappen invoer omzetting en uitvoer en feedback (terugkoppeling). Invoer = de eisen en wensen die vanuit de samenleving naar voren worden gebracht. Poortwachten: die door het al dan niet opendraaien van de sluisdeuren bepalen welke boodschap wel of niet in den Haag binnenstromen. Omzetting= gebeurt door de politici die aan de macht zijn. Gebeurt in 3 fases. Op politieke agenda plaatsen= aandacht besteden bij de bespreking van het te voeren beleid. Deze fase heet de agendavorming is 1e fase

Of het op de politieke agenda komt hangt af van: Is er sprake van een situatie die door het publiek als onjuist word ervaren? Komt die verkeerde situatie vaak voor of roept die hevige emoties op? Kan de verkeerde situatie worden veranderd? Komen de eisen langs de poortwachters? Is er op de politieke agenda wel ruimte om over de kwestie te praten? 2e fase de beleidsvoorbereiding= het verzamelen en analyseren van informatie en het formuleren van de adviezen van het te voeren beleid
3e fase
De beleidsbepaling= gebeurt door ministers in samenwerking met het parlement. Minister komt met voorstellen naar het parlement het parlement keurt ze bespreekt ze en keurt ze goed wijzigt ze of verwerpt ze. Uitvoer en de feed-back(terugkoppeling) De uiteindelijk besluiten komen tot uiting in de uitvoer
Bv wetten, koninklijke besluiten. Hiervoor heeft de regering ambtenaren in dienst. De wijze waarop hierop word gereageerd is de feed-back. 2. het barrièremodel= gaat van 4 barrieres uit die overwonnen moeten worden voordat een wens uit de samenleving in een daad word omgezet. 1e barriere is het herkennen van eisen en wensen. 2e barriere vergelijken van eisen en wensen
3e barriere beslissen over de eisen en wensen
4e barriere uitvoeren van besluiten
De politieke besluitvorming vind plaats in een omgeving
Die omgeving bestaat uit: 1 De kenmerken van de eigen samenleving
2 de relaties met andere landen HFD 3 Democratie = afgeleid van demos= volk en kartein =regeren
De burgers regeren betekent het
Volkssoevereiniteit= regeringsvorm waarbij de macht van de regeerders afkomstig is van de burgers. Er zijn verschillende ideeën over hoe de volkssoevereiniteit kan worden gerealiseerd
Democratisch centralisme= alles wat gebeurt in de naam van het volk maar niet door het volk zelf. Volks democratie Westerse democratie
Regering in belang van volk regering door het volk

Meerdere elkaar beconcurrerende partijen
Leidende rol voor communisten pluformiteit
Democratische centralisme
Nederlandse grondwet: -Uiteindelijke macht ligt bij volk -Volksvertegenwoordiging hoogste macht in het land -Besluitvorming gebeurt altijd in meerderheid van de stemmen -gelijkwaardigheid voor alle mensen in nederland
Rechtsstaat= is een staat waarin alle burgers tegen de willekeur van de overheid beschermd worden. Kenmerken rechtstaat zijn: Bestaan van grondwetten
Grondrechter zijn: rechten waarin de individuele vrijheden van alle burgers tegenover de overheid gewaarborgd worden. De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht
De openbaarheid van bestuur
Het legalisatie beginsel
Nederlandse democratie noemt zich: indirectie democratie volk is niet direcht betrokken bij overheidsbeslissingen
Ook wel Parlementaire democratie genoemd
Referendum: Volk mag ja of nee zeggen op belangrijke vragen
Representativiteit: standpunten komen overeen met standpunten kiezers. Oorzaken van niet-representativiteit: Partijen vertegenwoordigen niet alle ideeën van hun kiezers
Een deel van de burgers is niet vertegenwoordigd door de bestaande partijen

Sociale beweging: verschillende actiegroepen
Parlementair stelsel = regering kan niet regeren zonder het vertrouwen van volksvertegenwoordiging
Staatshoofd is in nl koning noemen we constitutionele monarchie
Ministeriele verantwoordelijkheid
In Usa presidentieel stelsel
In nl evenredige vertegenwoordiging
Aantal parlementsleden gelijk aan aantal stemmen dat op partij is uitgebracht
Districtenstelsel mensen die gekozen willen worden stellen zich kandidaat in eigen district