De Nederlandse economie

Index De Nederlandse Economie

1.1   introductie

Human development index =  welvaartsmeter

 1.2   Productie en inkomen in Nederland

Welvaart Enge zin = koopkracht

Welvaart Ruime zin = immateriële behoeftes

Mensen doen waar ze goed in zijn(werken) dit verscheelt daarom per land. Bijvoorbeeld in landbouw, diensten en industrie. De sectoren zijn voortdurend in beweging bijvoorbeeld door lage loon landen of een hoog opleidingsniveau.

Nederland à hoog opleidingsniveau, goede infrastructuur, gunstige geografische ligging =  diensteneconomie met handel en transport als belangrijke pijlers

 BBP = productie van alle bedrijven en overheid opgeteld

In werkelijkheid is het hoger door productie die niet word meegeteld (zwart of geen geld tegenover)

Productie: het geschikt maken van goederen en diensten voor verkoop en gebruik. Niet alleen materiaal dus maar ook dienstverlening. Niet alles is geregistreerd

 Formele economie: de zichtbare productie en inkomens

 Productiefactoren:

-          Arbeid
-          Kapitaal(goederen)
-          Natuur of natuurlijke hulpbronnen
-          Ondernemerschap

 Beloningen productiefactoren:

-          Loon
-          Winst
-          Rente
-          Huur

Dit bij elkaar optellen levert het nationaal inkomen.

Produceren is het toevoegen van waarde aan de ingekochte grond en hulpstoffen

Toegevoegde waarde = de omzet – ingekochte grond en hulpstoffen

Ambtenaren worden niet betaald voor hun diensten(politie, brandweerman, etc.)

Toegevoegde waarde van de overheid = de som van alle ambtenaressensalarissen

BBP = toegevoegde waarde BBP + Ambtenaressensalarissen

BBP is gelijk aan nationaal inkomen

 Arbeidsproductiviteit hangt af van:

-          Mate van arbeidsverdeling of specialisatie
-           De scholing van de werknemers
-          Het aantal en kwaliteit van de kapitaalgoederen
-          Arbeidsomstandigheden

 Arbeidsproductiviteit = productie per werknemer per tijdseenheid

Reële inkomen= koopkracht, nominale waarden gecorrigeerd door inflatie

è Nominale inkomensindex / prijsindex  X 100

 RIC = NIC/PIC x100

 CPI = Hoeveel procent de kosten van het levensonderhoud stijgen ten opzichte van een basisjaar

è (W x prijsindexcijfer) + (W x prijsindexcijfer) + (w x prijsindexcijfer) / 100
Lorenzcurve = geeft inkomensverdeling weer, cumulatieve cijfers

Politici handelen in rechtvaardigheid, economen houden zich daar het verre van.
Nivellering= verschil in de verhouding van inkomens dichter bij elkaar
Denivellering=verschil tussen arm en rijk relatief groter

Om het effect van het verschil tussen arm en rijk te kunnen waarnemen maken economen onderscheid tussen primaire en secundaire personele inkomensverdeling

Primaire inkomensverdeling: verdeling bruto inkomens verdiend door leveren productie(huur winst rente pacht)

Secundaire inkomensverdeling: besteedbare inkomens, dus na belasting en premieheffing en met sociale uitkeringen.

Hoofdstuk 2 Bedrijven

Eenmanszaak

Kan bestaan uit meerderen personen. Eigenaar loopt alle risico. Met schulden kunnen schuldeisers  zijn privé-vermorgen en dat van zijn eventuele partner opeisen. Er is geen scheiding tussen bedrijfsvermogen en privévermogen.

 Vennootschap onder Firma (vof)

Vof lijkt op een eenmanszaak maar het vermogen is verdeeld over meerdere personen. Firmanten spreken af hoe groot ieders aandeel is. De schulden zijn voor iedereen even groot.

 Besloten vennootschap (bv)

Is een rechtspersoon, een organisatie die zelf verplichtingen kan aangaan en rechten heeft.  Schulden kunnen niet bij het privévermogen, behalve bij strafbare feiten. Zakelijk en privévermogen is gescheiden.  Het eigendom van de bv ligt bij de aandeelhouders. Als zij meewerken verdienen ze ook loon, maar ook de winst(of verlies). Startkapitaal van 18.000 euro

 Naamloze vennootschap (nv)

Aandelen staan niet op naam, er zijn veel eigenaren(vennoten). Kopers kunnen aandelen kopen als belegging. De eerste uitgifte (emissie) gebeurt via de bank daarna zijn ze vrij verhandelbaar.

 Je hebt een jaarrekening of balans. Grote bedrijven moeten ook een jaarverslag uitgeven die openbaar is(handig voor aandeelhouders)

Bij de jaarrekening horen de balans en de resultatenrekening

 Jaarrekening Balans

Balans is een overzicht van de bezittingen, het eigen vermogen en het vreemd vermogen(de schulden) van een bedrijf op een bepaald tijdstip.

 Linkerkant/debetzijde:

Activa, de bezittingen. Dat wat het bedrijf met zijn geld heeft gedaan.

-          Vaste activa (langer dan een jaar)

-          Vlottende activa (worden binnen maximaal een jaar in geld omgezet)

Liquide middelen = niet in vaste vorm. Bijvoorbeeld geld in kas

Rechterkant/creditzijde:

Passiva, het vermogen. Hoe het bedrijf aan zijn geld komt. Linker kant en rechter kant zijn gelijk.

-          Vreemd vermogen(VV) de schulden

Langlopende schulden (meer dan een jaar) en kortlopende schulden (minder dan een jaar)

Crediteuren zijn schuldeisers

-          Eigen vermogen, kan groeien  bijvoorbeeld emissie nieuwe aandelen.

Stroomgrootheden

 Jaarrekening Resultatenrekening

Overzicht vaan de opbrengsten en kosten van een bedrijf in een bepaalde periode.

Linkerkant = kosten

Rechterkant = Opbrengsten

Winst gaat ook links om het gelijk te maken.  

Voorraadgrootheden

 Break-even analyse

TO = TK

TK = TVK + TCK

Marktevenwicht

Aanbod = vraag à evenwichtsprijs

 Hoofdstuk 3 het nut van de overheid

Collectieve sector = overheid en de sociale fondsen

Collectieve goederen zijn goederen die niet gesplitst kunnen worden in individueel te leveren eenheden en zijn, zodra ze geproduceerd worden, voor iedereen beschikbaar

 Quasicollectieve goederen = geproduceerd door de overheid maar geen echte collectieve goederen. Te splitsen in individueel te leveren goederen maar door de overheid geschaft. Bijvoorbeeld drinkwater.

Individuele goederen zijn te splitsen in individueel te leveren eenheden en worden door particulieren bedrijven geleverd.

De overheid is nodig omdat collectieve goederen anders niet worden geproduceerd. Je krijgt dan free-rides, meeliftgedrag of te wel mee proviteren.

 Overheid is ook nodig om het gevangen dilemma te voorkomen waarbij partijen allebei het goedkoopste willen uitkomen maar dit in botsing met elkaar is.

 De overheid produceert collectieve goederen omdat er behoefte aan is en niemand anders het doet.

 Quasicollectieve goederen zijn onderwijs en gezondheidszorg. Deze kunnen worden geproduceerd door individuen maar regelt de overheid.

Dit omdat ze willen dat het betaalbaar blijft omdat het belangrijk is. Ook kan dat ze de kwaliteit goed willen controleren of dat het te ingewikkeld werkt voor particulieren om betalingen te innen(wegen net zouden tolwegen worden).