Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 2: Spiegel aan scherven - Expressionisme: het rechtstreeks tot uitdrukking brengen van (heftige) emoties : weinig aandacht voor bestaande regels - Abstracte kunst (non-figuratieve kunst): voorstelling speelt geen rol in schilderij: kleuren, vlakken en lijnen spelen zelfstandige rol - Atonale muziek: geen aandacht meer voor regels: ontbreken van tooncentrum - Avant-garde kunstenaars: groepering die experimenteert met vernieuwing op het gebied van kunst en cultuur en zich verzet tegen de geldende maatschappelijke en culturele orde. - Jazz: ontstaan in rosse buurten van New Orleans - Blues: een volksmuziek die in 1900 door Noord-Amerikanen zwarte bevolking werd geluisterd: nooit vrolijke teksten - Combinatie marsmuziek, blues, gospel en ragtime = de New Orleans-jazz - Futurisme: kunststroming die zich bezig houdt met de toekomst - Fragmentatie: richt zich op het herstel van de oorspronkelijke samenhang - Montage: zet vraagtekens bij alles wat vertrouwd is - Dada: internationale artistieke beweging (1916-1924). Reactie op 1e WO. Benadrukken van toeval, spontaniteit en absurditeit. Dada maakt veel gebruik van montage (oude wereld op zijn kop zetten) - Surrealisme: beweging in beeldende kunst, literatuur en film ontstaan in 1924. Roept op tot het verbeelden en uitbeelden van een hogere realiteit achter de uiterlijke verschijningsvorm. Belangstelling voor droom, visioen en erotische fantasieën Samenvatting: - Impressionisme : legt nadruk op alles wat zichtbaar is. - Expressionisme: legt nadruk op alles wat achter het zichtbare schuil gaat. - Expressionisme: uiten van gevoelens. - Kubisme: optelsom van snelle blikken en korte indrukken. - Futurisme: beweeglijkheid ( ook van de tijd ) - Dada: keert zich af van de 1e WO. - Surrealisme: voorstelling kan wel een rol spelen: weerslag van fatasie+droomwereld
Hoofdstuk 3: Opmars van de vooruitgang - 1e volledige abstracte schilderijen: liniaal + alleen primaire kleuren - Twaalftoonssysteem: een compositietechniek die uitgaat van een tonreeks, opgebouwd uit de 12 chromatische tonen binnen het octaaf, in een door de muzikant bepaalde volgorde. (schönberg) - Suprematisme: schilderstijl ontwikkeld door kunstenaar Malevich. Volledige abstracte kunst met geometrische figuren en vormelementen. Doel: opwekken van pure, niet aan de werkelijkheid gekoppelde, gevoelens. 1915-1924. - Naturalisme: natuurgetrouwe weergave van de werkelijkheid. - Lijsttoneel: duidelijke scheiding tussen het publiek in de zaal en de spelers op het toneel. Wordt gesymboliseerd door het doek en de lijst, zodat het lijkt of je naar een levend schilderij kijkt. - Constructivistisch theater: Nadruk op niet-naturalistisch spel en geabstraheerde industrieel ogende decors. (aanval op het lijsttoneel) - 1919 in Duitsland Bauhaus opgericht: kunstopleiding. Nadruk op toegepaste kunsten in industriële vormgeving. Eerlijkheid ten opzichte van het gebruikte materiaal en functionaliteit. - Functionalisme: denkwijze waarbij de functie van een object als uitgangspunt wordt genomen voor de vormgeving ‘form follows function’. Overbodige decoraties worden weggelaten. - Uitgangspunt moderne architecten: alles moet sober en functioneel zijn Samenvatting: - Bauhaus: streeft naar functionele vormgeving die goed aansluit bij de mogelijkheden van de industriële productie. - Het CIAM wordt in 1927 opgericht als een internationaal platform voor moderne architectuur en stedenbouw op grond van de idealen van het Bauhaus, constructivisten en De Stijl -> het Nieuwe Bouwen. Hoofdstuk 4: Massacultuur vermaak en verzet - Abstract expressionisme: eerste Amerikaanse stroming in beeldende kunst. Kenmerkend: expressiviteit en improvisatie. Schilderijen vaak groot formaat - Action painting: schildertechniek waarbij de handeling of actie van de schilder met verf (wel of geen kwast) het directe resultaat op het doek bepaalt. Verf op het doek laat sporen van actie zien. - De bebop: rauwe, snelle jazzstijl met veel improvisaties. - Cobra: kunstenaarsgroep. Herkenbare, kleurrijke stijl beïnvloed door primitieve culturen of kindertekeningen. - Musical: muzikaal theaterspektakel waarin zang, dans en toneelspel worden gecombineerd. Met veel show en entertainment richt de musical zich op een groot publiek. - Music hall: variété theater. Ongedwongen sfeer. - Operette: luchtig theaterwerk met zang, dans en gesproken dialoog. Soms een spottend karakter, melodieën gemakkelijk in het oor. - Western: een van de oudste filmgenres. Conflictsituaties worden uitgevochten in actiescènes. Vrouwen spelen ondergeschikte rollen. Altijd één held in het verhaal. - Televisie ontwikkeld een eigen taal die kenmerkend is voor de massacultuur: ‘pakkende’ informatie met veel afwisseling in korte blokken. - Soaps: 1e soap ontstaat in 1932: amerikaanse zeepfabrikant koopt dagelijks 15 min zendtijd op een radiostation. - Om soaps zo doelmatig mogelijk te maken wordt er gebruik gemaakt van een format: een herkenbare structuur, toepasbaar op elke soapserie -> twee families die elkaar dwarszitten bijv. Soaps hebben geen hoofdpersonen. Tijd in een soap verloopt traag. - De ‘American Dream’ staat voor een levenswijze waarbij vermaak en gemak voorop staan. - 1956: ontstaan pop art: stroming in beeldende kunst. Gebruik van motieven uit populaire massamedia. - Absurd theater: loslaten van geldende regels en een op het eerste gezicht onlogische opeenvolging van dialogen en gebeurtenissen. Confronteert publiek met de leegheid of zinloosheid van het bestaan. - Het vlakke vloertheater: theater waarbij de scheiding tussen publiek en spelers steeds minder groot is dan bij lijsttoneel. - Populaire dans: dans die wordt uitgevoerd voor je eigen plezier. - Symfonische rock: de opbouw van een nummer, arrangementen en zang associaties oproepen met klassieke symfonie muziek. - Punk: eenvoudige instrumentarium en shockerende teksten. - Reggae: muziekstijl uit Jamaica. Nadruk op 2e en 4e tel van een vierkwartsmaat. Samenvatting: - Amerika na WO 2: cultuur verbonden met commercialiteit. - Abstract expressionisme: eerste Amerikaanse kunststroming. - De Nouveau Réalistes zetten kunstwereld op zijn kop met humoristische beelden of absurde projecten. Hoofdstuk 5: Zappen door een labyrint - Hiphop: cultuur van zwarte stadsjeugd in VS. Dansstijl, rap, graffiti zijn een uiting van deze cultuur, zoals ook bepaalde gedragscodes en voorkeur voor stijl van kleden. - House: muziekstijl ontstaan vanuit de disco met een meer mechanische en snellere beat. Het remixen van nummers is in de housemuziek niet ongebruikelijk. - Underground: culturele tegenbeweging die zich ontwikkeld buiten de gevestigde instituten - Eind jaren 70: verzet tegen modernistische architectuur: willen terug naar betekenisvolle architectuur - Postmodernisme: gaat uit van de onmogelijkheid grote utopieën te verwezenlijken. Benadrukt dat maatschappelijke en persoonlijke ontwikkelingen instabiel zijn en door veel culturele factoren wordt bepaald. Veelheid van stijlen en uitgangspunten gecombineerd in één kunstwerk. - Cross-over: het combineren van verschillende stijlen. Etnische cross-over: wanneer stijlen uit verschillende culturen duidelijk hoorbaar blijven. - Multimedia: het gebruik maken van verschillende technische mogelijkheden, waaronder computertechnieken, om beeld en geluid een rol te laten spelen in een kunstwerk (digitale media) - High and Low: een begrippenpaar dat de invloed van de populaire en triviale cultuur (low art) op de moderne kunst (high art) omschrijft. - Virtual reality: met de computer gemaakte (computeranimatie) gemaakte kunstmatige wereld.