les 3b

• In 1998 werd besloten het vak lichamelijke opvoeding, nu BSM, in te voeren als examenvak

Maatschappelijk belang

• Hoe heeft de sport zich ontwikkeld?
• Hoe wordt sport binnen verschillende culturen gewaardeerd?
• Hoe is de deelname aan sport bij verschillende groepen?
• Welke economische aspecten zijn aan sport verbonden?
• Wat zijn de ongewenste randverschijnselen?

Over de ontwikkeling van sport

• Op oude Griekse vazen staan al vaak afbeeldingen van sportende mannen, vooral op de Olympische Spelen
• 776 v. Chr.: De eerste Olympische spelen ter ere van god Zeus
  • Als je won, werd je vrijgesteld van belastingen
• Mens sana in corpore sano: een gezonde geest in een gezond lichaam
• Griekse goden werden afgebeeld als ‘mooie goden’
• Verschil mannen/vrouwen: alleen mannen mochten meedoen aan de Olympische spelen
• 394: Theodosius (christenkeizer) verbood de Spelen omdat dat een heidens evenement was
• 1896: Spelen werden opnieuw ingevoerd
• 1928: Vrouwen werden voor het eerst toegelaten op enkele atletieknummers op de Spelen
• Lichamelijke prestaties werden vooral gekoppeld aan vechtkunst (gladiatorengevechten)

Van middeleeuwen tot ca. 1900

Waarom zo’n grote sprong? (van Romeinen naar de middeleeuwen)

• Er ontstaat opnieuw interesse in lichamelijke vorming en sport. Dit komt onder andere tot uiting in leerboeken die in die tijd geschreven werden
• Onder invloed van de kerk zien we dat er steeds meer nadruk wordt gelegd op de geest
  • Een goed leven is vooral een leven waarbij iemand geestelijk op zoek is
• Het lichaam is in deze cultuur van ondergeschikt belang, en sport dus ook
• Sport werd wel juist meer gedaan in de vrije tijd
• In de tussenliggende periode zijn er nog geen organisaties die sport internationaal verspreiden, vanaf 1900 komen die er wel

Vanaf ca. 1900: de opkomst van de gereglementeerde moderne sport

• Vooral Engelsen zorgden voor internationale verspreiding van sport, belangrijk was hierbij:
  • Dat er vaststaande regels werden ingevoerd
  • Dat er organisaties werden opgerichte die zich gingen toeleggen op het verspreiden van een bepaalde sport
• In Nederland begint ‘de moderne sport’ rond 1880, daarvoor was het alleen een verschijnsel voor de elite.
• Na WOI heeft sport een enorme vlucht genomen en is als maatschappelijk verschijnsel niet meer weg te denken
• Rond 1950: ca. 1 miljoen mensen die aan sport deden, rond 1980 waren dat er al 4 miljoen

Verdiepingsstof: sociologische vragen rond de verspreiding van verschillende sporten

Wat zijn de redenen dat bepaalde sport zich op bepaalde wijze hebben verspreid?

• Zijn eigenschappen van een sport bepalend voor de verspreiding?
• Is de mate van zogenaamde identificatie van belang?
• In hoeverre hangen sportvoorkeuren samen met internationale machtsverhoudingen?

De waardering van bepaalde sporten in verschillende culturen

• In de oosterse cultuur is verstrengeling van sport en geloof duidelijk aanwezig, in het westen totaal niet
• Belangstelling verschilt per cultuur sterk

Maatschappelijke veranderingen van nu

• Toenemende interesse in sport: sport en lichamelijke activiteit ondervinden een steeds grotere waardering in onze maatschappij terwijl de invloed van de kerk juist afneemt
• Rijkere bewegingscultuur: onze maatschappij biedt steeds meer mogelijkheden om lichamelijk actief te zijn. Je bent niet meer gebonden aan een vereniging en het aantal varianten in de sport neemt toe

Redenen voor de toename in belangstelling voor sport en lichamelijk actief zijn

• We hebben meer vrije tijd
  • Minder uren werken en meer vakantiedagen
• Er is een toenemend besef dat lichamelijke activiteit goed is voor een ‘gezond leven’, en daarmee gekoppeld dat bijv. roken en alcohol gevaarlijk is
• Er is een duidelijke invloed van de media
  • Er worden sporttoestellen aangeboden op tv
  • Passief genieten van sport (bijv. voetbal kijken op tv), plezier daarvan hangt af van:
    • Tegenpartij (positief/negatief)
    • Of er veel op het spel staat
    • Populariteit van bepaalde spelers
    • Mate waarin het evenement het ‘samen-gevoel’ benadrukt (Elfstedentocht)
• Bij meer beroepen komt het belang van lichamelijke opvoeding en sport tot uiting omdat:
  • Er meer en meer mensen lichamelijk actief zijn
  • Er een grote belangstelling is voor gezonde leefwijze
  • We gemiddeld langer leven en hierbij is gezondheid belangrijk