Examenbundel Globalisering - generieke teksten

Globalisering – generieke teksten

The Swing

Het beeld The Swing van Yinka Shonibare, is geïnspireerd door een beroemd schilderij uit de westerse kunstgeschiedenis: De schommel. Deze is gemaakt door de schilder Jean-Honaré Fragonard. Shonibare heeft de houding van de vrouw overgenomen, de schommel, de schoen en het struikgewas. De huidskleur is donker in plaats van licht en haar kleding is gemaakt van batiks in plaats van roze zijde. In de achttiende eeuw was een vrouw op een schommel een vast motief, maar tijdens een hedendaagse tentoonstelling lijkt het motief minder voor de hand te liggen. Door de vermenging van Afrikaanse en Europese elementen, heden en verleden roept de kunstenaar vragen op als: Hoe verhoudt een Afrikaanse kunstenaar zich tot de Europese (kunst)geschiedenis? Welke betekenis heeft Rococo voor een Nigeriaanse kunstenaar?

Globalisering

Dit begrip wordt gebruikt om een huidige tijd te typeren. Het is vooral bekend vanuit de economie; economieën uit verschillende landen en continenten groeien naar elkaar toe. Ze worden afhankelijk en krijgen dezelfde belangen. De globalisering is in de laatste eeuw vooral versterkt door het internet en ander technologieën.

Globalisering in de kunstwereld

Over het effect van de globalisering op de kunstwereld zegt Rutger Pontzen het volgende:

De beeldende kunst wordt steeds internationaler, omvangrijker en gevarieerder. Dat zie je bijvoorbeeld aan de Biënale in Venetië. Nog nooit hadden zoveel landen daaraan meegedaan. De meeste dingen zijn dan ook nietszeggend en tonen artistieke armoede. Het is een indicatie van wat al een tijdje aan de gang is: de totale mondialisering van de kunst en de totale fragmentatie van het gevoel. De overeenstemming over wat moderne kunst is en hoe die eruit ziet is verdwenen.

De wereld is niet kleiner worden, zoals gezegd wordt, maar groter. Het kunstaanbod is enorm toegenomen en er zijn veel kunstenaars waar je nog nooit van hebt gehoord.

Uit landen waarin nauwelijks sprake is van traditie in de moderne kunst komen nu ineens werken tevoorschijn. Dit heeft als gevolg dat op tentoonstellingen uiteenlopende smaken en opvattingen over kunst te zien zijn.

Vaak vinden wij niet-westerse kunst tweederangs en slecht omdat het niet overeenkomt met je eigen, westerse smaak.

Maar is het wel eerlijk om onze eigen, Europese argumenten als enige maatstaven te gebruiken bij het beoordelen van kunst? Want tenslotte is de kunstwereld grotendeels nog altijd eurocentrisch en Amerikaans georiënteerd, hoe werelds en uiteenlopend de omvang ervan tegenwoordig ook is.

Documenta 11

Volgens Enwezor heeft elke hedendaagse kunstenaar onvermijdelijk te maken met globalisering.

'The world's cultures, peoples and places no longer seem distant and discrete from each other but increasingly overlap through the movement of peoples and their cultural habits. Secondly, the emergence of post-colonial subjects in the WEst (through processes such as mass migration) has made it increasingly difficult to ignore non-western political, social and cultural histories as well as the role of empire in the construction of western economies.'

Vanuit Azië en Afrika is er een hele migratie van arbeiders ontstaan en er heeft een arbeidsmigratie naar Azië en Afrika plaatsgevonden. 'Thus some artist explicitly took the theme of hybridity as the basis of their works, mixing the traditions and artefacts of different cultures to create new conjunctures and fusions'

Bovendien ontstaan door de grote golven van migratie nieuwe colturen doordat bestaande culturen zich vermengen. Motto van kunstenaar: 'Ik breng verschillende werelden samen in dezelfde ruimte'