Domein leven

Algemene natuurwetenschappen Domein Leven

Bij de toets mag je je handboek gebruiken!
Niet alles staat in deze samenvatting, maar met de toets mag je het boek erbij houden, daarom staan ook best wel vaak bladzijde nummers in mijn samenvatting. Dan is het makkelijker te vinden op de dag van de toets.

1.1
- Een kenmerk is een eigenschap die elk voorwerp of individu bezit dat tot een bepaalde groep behoort, terwijl niet-groepsgenoten die eigenschap niet hebben.
- Kenmerken van levende wezens:

1. Ze zijn in staat een constant inwendig milieu te handhaven
2. Wisselen stof en energie uit met hun omgeving
3. Ze kunnen zichzelf voortplanten
4. Ze zijn gevoelig voor signalen van binnen en van buiten
5. Ze gaan naar verloop van tijd dood
- Micro-organismen zijn verantwoordelijk voor besmettelijke ziektes.
- Levende wezens zijn voortdurend in contact met de omgeving.
- Negatieve feedback of terugkoppeling ; als een organisme te warm is, volgen er afkoelende maatregelen
- Organische stoffen: ze komen voor in levende wezens, ze zijn gevormd door de levende wezens
- Celdeling heeft drie functies
1. Vervangen van afgestorven cellen
2. groei van eencellig stadium (bevruchte eicel)
3. voortplanting of reproductie
- DNA = Desoxyribo Nucleic Acid
- Met het RNA-systeem werd de code van DNA gekraakt, bladzijde 16 en 17
- Vroeg of laat sterft ieder organisme

- Auto-immuunreactie ; automatische afweer van het lichaam.

1.2
- Overal ter wereld hebben mensen last van hun gezondheid.
- Het lichaam probeert de slagen op te vangen ; maar soms wil of lukt dat niet ; dan kun je bijvoorbeeld een gebroken bot hebben.
- De dood hoort bij het leven, maar is in alle tijden een mysterie voor de mens geweest.
- Als iemand ongeneeslijk ziek is, zie je vaak de volgende fasen:
o Ontkenning
o Protest
o Onderhandelen
o Valse hoop
o Diepe neerslachtigheid
o Berusting
- In oertijd was al studie over geneeskrachtige planten.
- 19de eeuw -> ontwikkeling aspirine -> Blz. 32
- De eerste medicijnen waar veerslavend
• Bij onthouding -> ontwellingsverschijnselen
• Tolerantie en gewenning -> meer nodig voor hetzelfde effect

1.3
- In 19de eeuw – veel sterfgevallen -> infecties operaties
- Nu voorkomen door vaccinaties en behandelingen antibiotica
- Erfelijke ziektes -> kunnen worden doorgegeven met voortplanting

- Genetic screening -> erfelijke ziektes opsporen
- Bepaalde ziektes kunnen ontstaan door levensstijl, bv. overgewicht -> meer kans op een hartinfarct
- Sommige mensen hebben een eetstoornis, anorexia nervosa of boulimia. Blz. 44
- Ouderdom ; hoe gezonder je leeft, hoe langer je leeft

1.4
- Biodiversiteit -> 4 miljoen soorten ontdekt -> dat is 5 tot 10 %
- Taxonomie: ordening en naamgeving van soorten
- Evolutie: uitbreiding tot zoveel soorten
- Evolutietheorie -> Darwin -> Zie bladzijde 53
- Charles Darwin -> evolutietheorie -> Blz. 57, 58 & 59
-> ontdekte vele nieuwe diersoorten
-> zegt dat veel diersoorten uit andere dieren voortkomen
- Alternatieve theorie: creationisme
- Evolutietheorie: hypothese hoe de dieren zich ontwikkeld hebben
- Racisme: mensen discrimineren
- Eugenetica: Blz. 62 -> verbetering van de menselijke populatie
- De mens is ontstaan uit een mensaapachtige voorouder

- Steeds zo veranderd dat het uiteindelijk op een mens leek
- Niet bewezen -> wel waarschijnlijk